Archaeopteryx: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme |
|||
21. satır:
|dış_bağlantılar = {{commons-species|Archaeopteryx}}
}}
'''''Archaeopteryx''''', kuşumsu bir [[dinozor]], uçamayan tüylü dinozorlar ve modern [[kuşlar]] arası geçiş, [[cins]]idir. 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başı arası dönemde ''Archaeopteryx'', [[Paleontoloji|paleontologlar]] ve popüler kitaplarca bilinen en eski kuş olarak kabul görmekteydi ([[Avialae]] grubu üyesi)<ref name="Xiaotingia">{{Dergi kaynağı|
''Archaeopteryx ''yaklaşık 150 milyon yıl önce Geç Jura döneminde Güney Almanya'da yaşadı. Yaklaşık olarak [[Avrupa saksağanı|Avrasya saksağan]]<nowiki/>ı boyutunda olup, en büyük bireyleri muhtemelen bir kuzgun boyutuna ulaşabilen<ref name="Erickson_etal_2009"><cite class="citation journal">Erickson, Gregory M.; Rauhut, Oliver W. M.; Zhou, Zhonghe; Turner, Alan H.; Inouye, Brian D.; Hu, Dongyu; Norell, Mark A. (2009). </cite></ref> ''Archaeopteryx'' 0.5 m uzunluğa ulaşabilmekteydi. Küçük boyutu, geniş kanatları ve uçabilme veya havada süzülebilme yetenekleri olduğuna kanaat getirilmesine rağmen ''Archaeopteryx'' diğer küçük [[Mezozoik|Mesozoik]] [[dinozor]]larla, modern kuşlarla barındırdığından daha çok ortak özellik barındırmaktadır. Keskin dişli çene, pençeli üç parmak, uzun bir kemikli kuyruk, ileri derecede genişletilebilen ikincil ayak parmağı, tüyler (ki [[sıcakkanlı]] olduğuna işaret eder) ve çeşitli [[iskelet]]sel özellikleri gibi yönleri bilhassa [[Dromaeosauridae|dromaeosaurid]]<nowiki/>ler ve [[troodontid]]<nowiki/>ler ile paylaşmaktadır.<ref name="Yalden_1"><cite class="citation journal">Yalden D. W. (1984). </cite></ref><ref name="UCal_Chiappe"><cite class="citation book">L. M. Chiappe; L. M. Witme, eds. (2002). </cite></ref>
Bu özellikler Archaeopteryx'i net bir şekilde uçamayan dinozorlar ve kuşlar arasında bir [[geçiş fosili]] adayı yapmaktadır.<ref name="UCal MoP">[http://www.ucmp.berkeley.edu/diapsids/birds/archaeopteryx.html ''Archaeopteryx'': An Early Bird] - [[Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley]], Museum of Paleontology. 18 Ekim 2006.</ref><ref name="UCalg Long">[http://www.ucalgary.ca/news/september2006/Archaeopteryx-lithographica/ Ancient birds flew on all fours] - Nick Longrich, [[Calgary Üniversitesi]]. Discusses how many wings an ''Archaeopteryx'' had and other questions.</ref> Bu nedenle ''Archaeopteryx'' sadece dinozorlar alanında değil aynı zamanda kuşların kökeni alanında yapılan çalışmalar için önemli bir role sahiptir. 1861 yılında bir tüyden yola çıkarak isimlendirilmiş<ref name="Griffiths">{{Dergi kaynağı |
Bu on bir fosilin çoğu tüy izleri barındırmaktadır. Fosillerdeki tüylerin gelişmiş bir formda ([[uçuş tüyleri]]) olması, tüylerin evriminin Geç Jura'dan önce başladığının ispatıdır.<ref name="weln_04"><cite class="citation book">P. Wellnhofer (2004). </cite></ref> ''Archaeopteryx''<nowiki/>'in [[tür örneği]], [[Charles Darwin]]'in [[Türlerin Kökeni]] kitabının yayınlanmasından iki yıl sonra keşfedilmiştir. ''Archaeopteryx'' Darwin'in teorilerini doğrulamakta ve bulunduğundan itibaren kuşların kökeni, ara geçiş formları ve [[evrim]] konuları için anahtar kanıt niteliğini taşımaktadır.
|