Antisemitizm: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→İslami metinlerde Yahudiler: düzeltme AWB ile |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Kaynaklar ve referanslarda düzenleme |
||
53. satır:
=== Orta Çağ ===
Milattan sonra 9. yüzyıldan itibaren, [[Orta Çağ]] [[İslam]] dünyası [[zımmi]] statüsünde değerlendirdiği Yahudilerin (ve [[Hristiyanlık|Hristiyan]]ların) dinlerini Orta Çağ Hristiyan Avrupa'sında olduğundan daha özgürce yaşamalarına izin vermiştir. Müslümanların yönetimi altında, [[Endülüs|İber Yarımadası]]'nda Yahudilere karşı baskıların yaşandığı 11. yüzyıla kadar [[İspanya'daki Yahudi kültürünün altın çağı]] yaşanmıştır.<ref>{{Kaynak|
Orta Çağ boyunca, Avrupa'daki Yahudilere birçok yerde kan iftiraları, kovulmalar, din değiştirmeye zorlamalar ve katliamları içeren baskılar yapıldı. Avrupa'daki Yahudilere yönelik önyargının temel gerekçesi din kökenliydi. Katliamlar en üst düzeyine Haçlı Seferleri sırasında ulaştı. [[Birinci Haçlı Seferi]] (1096) sırasında, [[Ren Nehri|Ren]] ve [[Tuna]] boylarındaki Yahudi cemaatleri yok edildi. [[İkinci Haçlı Seferi]] (1147) sırasında, Almanya'daki Yahudiler çok sayıda katliama maruz kaldı. 1251 ve 1320 yıllarındaki Çoban Haçlı Seferleri'nde de Yahudiler saldırılara maruz kaldılar. Haçlı Seferleri'ni, aralarında 1290'da tüm İngiliz Yahudilerinin kovulması, 1396 yılında, 100.000 Yahudinin Fransa'dan kovulması ve 1421'de binlerce Yahudinin Avusturya'dan kovulması izledi.<ref name="hol">[http://www.holocaustcenterpgh.net/2-3.html Why the Jews? - Black Death]</ref>
72. satır:
=== Yirminci yüzyıl ===
[[Dosya:Nazi Anti-Semitic Propaganda by David Shankbone.jpg|thumb|sol|Nazi Almanyası'nda iki yaygın Yahudi tasviri: solda, kapitalist/komünist küresel parazit tasviri; sağda ise, gezgin Yahudi]]
Yirminci yüzyılın ilk yarısında, Yahudiler iş hayatında, yerleşim ve dinlenme mekanlarına erişimde, kulüp ve örgütlere üyelikte ayrımcılığa uğruyor, üniversitelerde Yahudi öğrenci ve öğretim üyeleri sıkı kotalara tabi tutuluyordu. 1915 yılında, Leo Frank'ın [[Georgia]]'nın Marietta şehrinin önde gelenleri tarafından linç edilmesi dikkatleri [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'deki antisemitizme çevirdi. Ülkedeki Yahudi düşmanlığı iki dünya savaşı arası dönemde zirveye ulaştı. Otomobil üreticisi [[Henry Ford]], kendisine ait ''The Dearborn Independent'' adlı gazetesinde antisemitik fikirlerini dile getirirken, [[Franklin D. Roosevelt]]'in [[Yeni Anlaşma]]'sı 1930'ların sonunda bir Yahudi finansal komplosu olduğu saldırılarına maruz kaldı. Bu görüş, aralarında Louis T. McFadden'in de bulunduğu bazı önde gelen politikacılar tarafından paylaşılıyordu. 1940'larda, pilot Charles Lindbergh ve birçok önde gelen Amerikalı, Önce Amerika Komitesi'nin [[Faşizm]]e karşı savaşta yer almasına karşı çabalarına öncülük etti.<ref>{{Kitap kaynağı|
Nazi işgali altındaki Avrupa'da, Yahudilerin üzerindeki baskı ve temel medeni haklardan mahrum edilmeleri, kitlesel katliama dönüşerek, 1941-1945 yılları arasında [[Holokost]] (Yahudi Soykırımı) ile sonuçlandı.<ref name="saul1">Saul Friedlander (2008) The Years of Extermination: Nazi Germany and the Jews. London, Phoenix</ref> Nazilerin kıyım için hedef aldığı 11 milyon Yahudiden altı milyonu bu süreçte katledildi.<ref name="saul1"/><ref>Wolfgang Benz in Dimension des Volksmords: Die Zahl der Jüdischen Opfer des Nationalsozialismus (Munich: Deutscher Taschebuch Verlag, 1991). Israel Gutman, ''Encyclopedia of the Holocaust,'' Macmillan Reference Books; Reference edition (October 1, 1995)</ref><ref>[[Lucy Dawidowicz|Dawidowicz, Lucy]]. ''The War Against The Jews, 1933–1945''. New York : Holt, Rinehart and Winston, 1975.</ref> Bu, kimileri tarafından Avrupa'da nesiller boyunca süren antisemitizmin bir sonucu olarak görülmektedir.
Antisemitizm, [[Stalin]] ile [[Troçki]] ("Yahudiler [[Troçkist]]ler, Troçkistler Yahudilerdir") arasındaki anlaşmazlıktan itibaren Sovyet Rusya'da sıklıkla kişisel anlaşmazlıklarda bir araç olarak kullanılmış, resmi propaganda tarafından yayılan sayısız komplo teorisi ile de devam etmiştir. [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'de antisemitizm, 1948 yılında "köksüz kozmopolit"lere karşı yürütülen ve çok sayıda [[Yidiş]] dilinde yazan şair, yazar, ressam ve heykeltıraşın öldürüldüğü kampanya sırasında daha da büyük boyutlara ulaştı.<ref name="jcws">{{Dergi kaynağı|
== Yahudi anarşistler ve antisemitizm ==
119. satır:
=== Orta Çağ ve Rönesans Avrupa'sı ===
Orta Çağ Avrupa'sında antisemitizm yaygındı. O dönemde, Avrupa'da Yahudilere karşı önyargının ana sebeplerinden biri de dine dayanıyordu. Her ne kadar Katolik dogmasının parçası olmasa da, aralarında ruhban sınıfı mensuplarının da bulunduğu birçok kişi İsa'nın ölümünden tüm Yahudileri sorumlu tutuyordu. Bunun sosyo-ekonomik sonuçları arasında yetkililerin getirdiği kısıtlamalar da bulunuyordu. Yerel yöneticiler ve kilise yetkilileri birçok mesleğin kapılarını Yahudilere kapatarak onları [[muhasebe]]cilik, kira toplayıcılığı ve faizcilik gibi, "gerekli bir şer" olarak tolerans gösterilen ancak sosyal olarak aşağı görülen mesleklere itti.<ref name=Paley>Paley, Susan and Koesters, Adrian Gibbons, eds. [http://moses.creighton.edu/JRS/pdf/ViewersGuide.pdf "A Viewer's Guide to Contemporary Passion Plays"] (74.4 KB), accessed March 12, 2006.</ref> [[Kara Veba]] salgını sırasında, Yahudiler hastalığın nedeni olarak gösterilmiş, sıklıkla da öldürülmüştür.<ref name="Black">See Stéphane Barry and Norbert Gualde, ''La plus grande épidémie de l'histoire'' ("The greatest epidemics in history"), in ''[[L'Histoire]]'' magazine, n°310, June 2006, p.47 {{Fra}}</ref> Antisemitizm yüzünden, Yahudiler Orta Çağ boyunca İngiltere, Fransa, Almanya, Portekiz ve İspanya'dan çeşitli defalar kovulmuştur.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Holocaust and Return to Zion: A Study in Jewish Philosophy of History |
On üçüncü yüzyıl civarında ortaya çıkan Almanca [[Judensau]] (Yahudinin dişi domuzu) kavramı Yahudileri aşağılamayı ve insanlıktan çıkartmayı hedeflemiştir. Genellikle Yahudiler [[domuz]] ya da [[baykuş]] gibi [[Kaşer|temiz olmayan hayvanlar]] ile uygunsuz temas halinde ya da şeytanı temsil eder şekilde katedral ve kilise tavanları, sütunları vs. üzerine resmedilmiştir.
225. satır:
== Mevcut durum ==
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından 14 Mart 2008 tarihinde yayımlanan bir rapora göre, dünya çapında antisemitizmde "artış" yaşanmaktadır.<ref>{{Haber kaynağı|
=== Amerika Birleşik Devletleri ===
239. satır:
Avrupa'daki yeni antisemitik şiddetin büyük bölümü, uzun süredir devam eden [[Arap-İsrail Savaşları|Arap-İsrail anlaşmazlığın]]ın kıtaya yansımasının bir sonucu olarak görülebilir, zira faillerin çoğunluğu Avrupa şehirlerindeki büyük göçmen Arap topluluklarından çıkmıştır. Ancak, Fransa, [[Birleşik Krallık]] ve Avrupa'nın geri kalanı ile kıyaslandığında, Almanya'da Arap ve Filistin yanlısı grupların antisemitik olayların çok düşük bir kısmına karıştığı görülmektedir. Yahudilere ve mülklerine yönelik sözlü ve fiziksel saldırıda bulunanların çok büyük bölümü ülkedeki etnik Almanlar arasından çıkmaktadır. Aynı durum İsveç ve Avusturya'da da görülmektedir.<ref name = "mgjmsp"/><ref>Stephen Roth Institute, Tel Aviv University, http://www.tau.ac.il/Anti-Semitism/.</ref><ref name=roth>[http://www.tau.ac.il/Antisemitism/asw2004/general-analysis.htm "Annual Reports: General Analysis, 2004"], The Steven Roth Institute for the Study of Contemporary Antisemitism and Racism, Tel Aviv University, accessed March 12, 2006.</ref>
Alman İçişleri Bakanı Wolfgang Schaeuble, Almanya'nın resmi politikasını, "Aşırılığın, yabancı düşmanlığının ya da antisemitizmin hiçbir şekline hoşgörü göstermemek" olarak özetlemiştir.<ref name=bbcwolfgang>{{Web kaynağı | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/5005472.stm | başlık = BBC NEWS | erişimtarihi =6 Haziran 2007
2005 yılında, Birleşik Krallık Parlamentosu, antisemitizm konusunda tüm partilerin katıldığı bir soruşturma gerçekleştirmiş, bunun sonuçları 2006 yılında yayımlanmıştır. Buna göre, "yakın zamana kadar, gerek Yahudi cemaatinde, gerekse toplumun geriye kalanında antisemitizmin sadece toplumdaki marjinal gruplar arasında bulunduğu yönünde bir görüş hakimdi." Komisyon, bu sürecin 2000 yılından bu yana tersine döndüğü sonucuna varmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://thepcaa.org/Report.pdf | başlık = Report of the All-Party Parliamentary Inquiry into Antisemitism | erişimtarihi =
Fransa, Batı Avrupa'nın en kalabalık Müslüman nüfusunu (yaklaşık 4 milyon) ve en büyük Yahudi cemaatini barındıran (yaklaşık 600.000) ülkesidir. Yahudi cemaatinin önde gelenleri, Fransa'da başta Arap ve Afrika kökenli Müslümanlar olmak üzere, eski Fransız sömürgelerinden gelen [[Karayib Denizi|Karayib]] asıllılar arasında da antisemitizmin yoğunlaşmakta olduğu yönünde uyarılarda bulunmaktadır.<ref>[http://www.haaretz.com/hasen/spages/841445.html Jews for Le Pen] by Daniel Ben-Simon. Haaretz. 25/03/07</ref> Öte yandan, Holokost'tan kurtulan eski bakan [[Simone Veil]], Fransa'daki bağnazlığın asıl kurbanlarının Yahudiler değil Müslümanlar olduğunu belirtiyor. Yahudilere yönelik şiddetin bir bölümünün Müslümanlar tarafından yapıldığını kabul etmekle birlikte, Veil, "Fransa'daki Arap karşıtlığı antisemitizmden çok daha güçlüdür" diyor.<ref>{{Haber kaynağı|
Önde gelen Yahudi asıllı hayırsever Baron Eric de Rothschild gibi kimi bağımsız sesler ise Avrupa'daki antisemitizmin abartıldığını belirtmektedir. Fransa'da "Hükümet ve belediyelerdeki insanların aslında oldukça Yahudi yanlısı olduğunu, hatta bunun seçim hesaplarının da ötesine giden bir boyutta olduğunu" belirten Rothschild'e göre, "Fransa hakkında söylenemeyecek bir şey varsa, onun da bu ülkenin antisemitik bir ülke olduğunu iddia etmektir."<ref>Krieger, Leila Hilary. [http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?pagename=JPost/JPArticle/ShowFull&cid=1150191582833 "Rothschild: France not anti-Semitic"]. ''[[Jerusalem Post]]'', June 15, 2006</ref>
250. satır:
Sonuçları 14 Ağustos 2005 tarihinde yayımlanan Pew Küresel Tavırlar Projesi'ne göre, Müslümanların çoğunlukta olduğu altı ülkede nüfusun büyük bölümü Yahudilere karşı olumsuz görüşe sahiptir. Katılımcılara, çeşitli dinlere mensup insanlar hakkındaki görüşlerini "çok olumlu" ile "çok olumsuz" arasında değişen bir skalada belirtmelerinin istendiği araştırmada, Türklerin %60'ı, Faslıların %88'i, Lübnanlı Müslümanların %99'u ve Ürdünlülerin %100'ü Yahudiler için "biraz olumsuz" ya da "çok olumsuz" cevaplarını işaretlemişti.<ref>
* [http://pewglobal.org/reports/display.php?ReportID=248 PEW Globel Attitudes Report] statistics on how the world views different religious groups
* {{Haber kaynağı|
Ortadoğu'daki Siyonist karşıtı propaganda, İsrail ve liderlerini şeytanlaştırmak için sıklıkla Holokost (Yahudi Soykırımı)terminolojisi ve sembollerini kullanır. Aynı zamanda, Holokost'un inkarı ve Holokost'un küçümsenmesine yönelik çabalar, bazı Ortadoğu ülkelerinde tasvip edilen tarihi söylem olarak giderek açık kabul görmektedir.
282. satır:
* Chanes, Jerome A. ''[[Antisemitism: A Reference Handbook]]'', ABC-CLIO, 2004.
* Cohn, Norman. ''Warrant for Genocide'', Eyre & Spottiswoode 1967; Serif, 1996.
* {{Kitap kaynağı|başlık=The Anguish of the Jews: Twenty-Three Centuries of Antisemitism |
* [[Avner Falk|Falk, Avner]]. ''Anti-Semitism: The History and Psychoanalysis of Contemporary Hatred''. Wesport, Connecticut, Praeger, 2008. ISBN 978-0-313-35384-0.
* Freudmann, Lillian C. ''Antisemitism in the New Testament'', University Press of America, 1994.
297. satır:
* [[Leon Poliakov|Poliakov, Leon]] (1997). "Anti-Semitism". ''[[Encyclopedia Judaica]]'' (CD-ROM Edition Version 1.0). Ed. [[Cecil Roth]]. Keter Publishing House. ISBN 965-07-0665-8
* Prager, Dennis, Telushkin, Joseph. ''Why the Jews? The Reason for Antisemitism''. Touchstone (reprint), 1985.
* {{Kitap kaynağı|başlık=Anti-Judaism in Early Christianity |
* Roth, Philip. [[The Plot Against America]], 2004
* Selzer, Michael (ed). ''"Kike!" : A Documentary History of Anti-Semitism in America'', New York 1972.
|