Şizofreni: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Arifə Cəfərova tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, AmazingPootisman tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. Etiket: Geri döndürme |
düzeltme AWB ile |
||
168. satır:
Şizofreni araştırmalarında büyük ilerlemelere rağmen hastalık için spesifik [[etiyoloji]]k faktörler veya [[patogenez|patogenik]] süreçler kesin olarak tanımlanamamıştır.<ref name="Miyamoto">Miyamoto S, LaMantia AS, Duncan GE, Sullivan P, Gilmore JH, Lieberman JA. ''Recent Advances in the Neurobiology of Schizophrenia''. Mol Interv. 2003 Feb;3(1):27-39. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14993436?ordinalpos=7&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DefaultReportPanel.Pubmed_RVDocSum PMID 14993436]</ref> Etiyoloji üzerindeki görüşler eskiden beri ''organik'' ve ''psikososyal'' olmak üzere iki ana kümede tartışılmış olsa da, 20-30 yıldan beri şizofreni, giderek artan bir yaygınlıkla, beynin bir gelişim bozukluğu olarak kabul edilmektedir. Hastalığın asıl nedeninin henüz kanıtlanamamış bir beyin bozukluğu olduğu görüşü kesinlik kazansa bile, bu rahatsızlığın ortaya çıkışında ve zaman zaman görülen alevlenmelerde çevresel-zihinsel etkenlerin varlığı da önemsenmektedir. Şizofreni tek tip bir hastalık değildir. Böyle bir hastalıkta çok değişik oluş nedenlerinin bulunması doğaldır. [[Organik]] yönden yapılan araştırmaların yanı sıra [[psikolojik]] ve [[çevre]]sel etkenlerin araştırılması da önemli bir konu olmuştur. Organik bir etiyolojinin gösterilmeyişi nedenin psikososyal olduğunu kanıtlamaz ancak çevresel etkenler açık biçimde gösterilebildiği zaman anlam kazanabilir<ref name="Öztürk"/>.
[[Dosya:Schizophrenia PET scan.jpg|frame|sağ|200px|[[Pozitron emisyon tomografisi|PET]] üzerine bir çalışmada;<ref name="fn_25">{{Dergi kaynağı|
=== Psikososyal etkenler ===
311. satır:
''[[#Damgalanma (Stigmata)|Sosyal stigmata]]'', şizofreni hastalarının tedavisinde en büyük engel olarak tanımlanmıştır<ref>McGorry, Patrick (2003). "The Influence of Stigma on Preventive Efforts in Psychotic Disorders," in ''Schizophrenia (WPA Series in Evidence & Experience in Psychiatry)'', p. 292.</ref>.
[[Dosya:John f nash 20061102 3.jpg|thumb|sağ|[[John Forbes Nash]], üniversite yıllarında [[paranoid şizofreni]] semptomları göstermeye başlayan Amerikalı matematikçi. 1994 yılında [[Nobel Ödülü]] kazandı, 2001 yılında hayatı ''[[Akıl Oyunları]]'' adlı filmde betimlendi.]]
1999 yılında yapılan geniş bir örnekleme sahip bir çalışmada, Amerikalıların şizofreni konusundaki inanışları incelenmiştir. Bu çalışmada, şizofrenlerin başkalarına zarar verici davranışlarda bulunmasını Amerikalıların %12,8'i ''oldukça muhtemel'' olduğuna inanırken, %48,1'inin ise bunun ''bir miktar muhtemel'' olduğuna inandığı bulunmuştur. Aynı çalışmada, şizofrenlerin kendi tedavileri hakkında karar verme yetileri olup olmadığı konusunda bir başka soruya ise %74'ün üzerinde kişi ''pek muktedir değil'' veya ''hiç muktedir değil'' diye cevaplamıştır. Aynı şekilde para idaresi konusunda karar verme yetileri olup olmadığı konusundaki soruya da %70,2'si ''pek muktedir değil'' veya ''hiç muktedir değil'' diye cevaplamıştır<ref>Pescosolido BA, Monahan J, Link BG, Stueve A, Kikuzawa S. ''The public's view of the competence, dangerousness, and need for legal coercion of persons with mental health problems''. Am J Public Health. 1999 Sep;89(9):1339-45. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10474550?ordinalpos=3&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DefaultReportPanel.Pubmed_RVDocSum PMID 10474550]</ref>. Yapılan bir çalışmada, psikoz hastalarının şiddete meyilli oldukları inancının 1950'lerden bu yana iki katından fazla arttığını gösterilmiştir<ref>{{Dergi kaynağı|
''[[Akıl Oyunları]]'' adlı kitap ve filmde, şizofreni tanısı konmuş [[Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi|Nobel ödüllü]] matematikçi [[John Forbes Nash]]'ın hayatı konu edilmiştir. [[Marathi]] dilindeki ''Devrai'' adlı filmde bir şizofreni hastasının konu edilmiştir. Hastaların davranış şekli, düşünce yapısı ve hastalıkla mücadelesi konu edildiği film [[Hindistan]]'ın batısında yer alan [[Maharashtra]]'ın Konkan bölgesinde çekilmiştir. Ayrıca, hastaların tedavide kullandıkları ilaçlar ve aile üyelerinin gösterdikleri büyük sabır da filmde konu edilen diğer konulardır. Şizofrenlerin aile üyeleri tarafından kaleme alınan gerçek olaylara dayanan kitaplardan bir diğeri ise, Avustralyalı gazeteci Anne Deveson'un oğlunun şizofreni ile mücadelesini kaleme aldığı ''Tell me I'm Here'' adlı kitaptır<ref>Anne Deveson. ''Tell Me I'm Here''. Penguin, 1991. ISBN 0-14-027257-7</ref>. Bu kitap sonradan beyaz perdeye de uyarlanmıştır.
| |||