Sardes Sinagogu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Dış bağlantılar: düzeltme AWB ile |
düzeltme AWB ile |
||
40. satır:
'''Sardes Sinagogu''', [[Türkiye]]'nin [[Manisa]] ilinde bulunan bir [[sinagog]]dur. Sardes, MÖ 133'de Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olana kadar birçok yabancı hakimiyetin altına girdi. Şehir, Roma eyaleti olan [[Lidya]]'nın idari merkezi haline geldi. MS 17 yılında gerçekleşen yıkıcı depremin ardından Sardes yeniden inşa edildi ve Roma hakimiyeti altında varlıklı bir yaşam sürdürdü.[[Dosya:Sardis Synagogue courtyard.JPG|thumb|sol|200px|[[Sardes]] [[Sinagog]]u'nun bugünkü görünümü]]
İnanışa göre Sardes MÖ 3.'yda Yahudi cemaatine sahip oldu, bunun sebebi Kral III. Antiyokus'un, Babil'in de dahil olduğu çeşitli ülkelerden Sardes'e taşınmaları için [[Yahudiler]]i cesaretlendirmesiydi. [[Josephus|Josephus Flavius]], MÖ 50-49'da Lucius Antonius adına fetva yayınlamıştır: "Lucius Antonius...[Sardes halkına] selamlarını yollar. Roma yurttaşları olan Yahudiler bana gelip, atalarının kanunlarınca kendilerine ait bir yerde meclis kurduklarını gösterdiler. Baştan beri mevcut olan kendilerine ait [bu mecliste] aralarında olan davaları ve çelişkileri çözdüler. Bu nedenle, talepleri üzerine, bunun yasallaşabilmesi için bu haklarının korunmasını emrettim, buna uygun olarak izin verilecektir."<ref>(Ant., XIV:10, 17)</ref> "Kendilerine ait bir yer" deyişinin genelde Sardes Sinagogu anlamına geldiği düşünülür. Josephus Flavius ayrıca, MÖ 1. yüzyılın sonlarında genel vali olan Caius Norbanus Flaccus'un, Sardes'teki Yahudilere dinlerini özgürce uygulamalarına ve hatta [[Kudüs Tapınağı]]'na bağışta bulunmalarına izin verdiğini belirtir.<ref>(Ant., XVI:6,6)</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bh.org.il/database-article.aspx?48726 | başlık = The Ancient Synagogue of Sardis |
==Arkeolojik Kazılar==
48. satır:
[[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] döeminden itibaren Etz HaHayim Sinagogu'nda dua eden [[Romanyot]] Yahudi cemaati mevcuttu. 1492'den sonra [[Elhamra Kararnamesi|İspanya'dan kovulan]] [[Sefarad]] Yahudileri, yaklaşık yüz ailelik Romanyot cemaatine katıldı. Bu yeni gelenler Lorca ve Toledo isimli iki sinagog kurdular. 19.yy'ın sonunda Alliance Israelite Universelle, biri erkekler için 1891'de ve diğeri kızlar için olmak üzere 1896'da iki okul açtı. 20. yüzyılda 40.000 kişilik Yahudi cemaatinin 2000'i [[Manisa]]'da yaşamaktaydı. Yunanlar Manisa'yı 1919'da işgal edip 1922'de çekildiler, bu dönemde birçok Yahudi enstitüsünün de dahil olduğu çoğu mekan yanarak kül oldu. Çoğu Yahudi, cemaatlerini terkedip [[Fransa]], [[Güney Afrika]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] ve [[İsrail]]'e göç etti. Bir zamanlar üç adet [[Yahudi mezarlığı]] bulunan Manisa'da bugün Yahudi nüfusu bulunmamaktadır.
Mezarlıkların en eskisi, 1878'deki [[93 Harbi]]'yle hasar gördü. 1900'da boş tarlalarla çevrili olan ikinci mezarlığın etrafına duvar örüldü. Üçüncü mezarlık ise 1930'larda kuruldu. İki antik mezarlık bugün yok olmuştur. Kitabını yazdığı sırada [[Avraham Galante]], 16. yüzyıla ait mezartaşları gördüğünü belirtmiştir. Yeni mezarlığın mezartaşı verileri Prof. [[Minna Rozen]] tarafından toparlanıp dijital hale getirilmiştir; fakat bu veriler henüz yayımlanmamıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sephardicstudies.org/manisa.html | başlık = Manisa (Magnasia), Jewish Community |
==Ayrıca bakınız==
| |||