Vikipedi:Günün maddesi: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
428. satır:
==Tıp==
{{Günün maddeleri|
|Madde Adı= '''[[Kulak kemikleri]]'''
|Resim= Slide1ghe.JPG
|İçerik= veya '''kulak kemikçikleri''' ([[Latince]]: <small>tek.</small> ''Ossicula auditus'', <small>çoğ.</small> ''Ossicula auditoria'') [[orta kulak]]taki üç [[Kemik doku|kemikten]] oluşur ve insan vücudundaki en küçük kemikler arasında yer alır. Havadan gelen [[ses]]leri sıvı dolu [[kemik labirent]]e ([[koklea]]) aktarmaya yararlar. İşitsel kemiklerin yokluğu, orta ila şiddetli bir [[Duyma kaybı|işitme kaybı]] oluşturur. ''"Ossicula"'' terimi, "minik kemik" veya "kemikçik" anlamına gelir. Terim vücuttaki herhangi bir küçük kemiğe atıfta bulunsa da, tipik olarak orta [[kulak]]taki [[malleus]], [[Incus|incus]] ve [[stapes]] (çekiç, örs ve üzengi) kemikleri anlamında kullanılır.
Ses dalgaları timpanik zarı (kulak zarı) titrettiğinde zar, bağlı olduğu çekiç kemikçiğini hareket ettirir. Daha sonra çekiç titreşimleri örs kemikçiği yoluyla, üzengiye, üzengi ise bunu fenestra ovalis'in zarına (oval pencereye) iletir ve ses iç kulağa iletilmiş olur. Havadan geçen ses çoğunlukla sıvı bir ortamla temas ettiğinde yansıtılır; Havada hareket eden ses enerjisinin yaklaşık 1/30'u bu sıvıya aktarılır. Bu, kafa suyun altında kaldığında meydana gelen ani ses kesilmesinden gözlemlenir. Bunun nedeni, bir sıvının bağıl sıkıştırılamazlığının havada dolaşan ses dalgalarının kuvvetine direnç göstermesidir. ('''[[Kulak kemikleri|Devamı...]]''')
}}
Eleştiri/NOT: --[[Kullanıcı:Gogolplex|Gogolplex]] ([[Kullanıcı mesaj:Gogolplex|mesaj]]) 14.06, 21 Ağustos 2019 (UTC)
{{Günün maddeleri|
|Madde Adı= '''[[Parmak kemikleri]]'''
|Resim= Scheme human hand bones-en.svg
|İçerik= veya '''falanks kemikleri''' ([[Latince]]: <small>tek.</small> ''phalanx,'' <small>çoğ.</small> ''phalanges''), çoğu [[Omurgalılar|omurgalının]] [[el]]lerinde ve [[ayak]]larındaki [[parmak]]larda bulunan [[Kemik doku|kemiklerdir]]. [[Primat]]larda, el ve ayak baş parmaklarında iki falanks, diğer parmaklarda ise üç falanks vardır. Parmak kemikleri uzun kemikler olarak sınıflandırılır. [[Toynaklılar|Toyanklı hayvanların]] [[distal]] falanksları [[tırnak]] ve pençeleri barındırır ve şekillendirir.
Parmak kemikleri, el ve ayak parmaklarını oluşturan kemiklerdir. İnsan vücudunda 56 tane falanks vardır ve her el ve ayakta on dört tane bulunur. Sadece iki parmak kemiği bulunan el ve ayak [[başparmak]]ları hariç, her el ve ayak parmağında üç falanks vardır. Dördüncü ve beşinci ayak parmaklarının medial (orta) ve distal (uzak) falanksları genellikle birbirine kaynaşır (simfalangizm). Ayaktaki parmak kemikleri, özellikle proksimal falankslarda, vücuda en yakın olanlarda genellikle daha kısa ve daha sıkıştırılmış olmaları bakımından elden farklıdır. ('''[[Parmak kemikleri|Devamı...]]''')
}}
Eleştiri/NOT: --[[Kullanıcı:Gogolplex|Gogolplex]] ([[Kullanıcı mesaj:Gogolplex|mesaj]]) 14.06, 21 Ağustos 2019 (UTC)
{{Günün maddeleri|
|Madde Adı= '''[[Nootropik|Nootropikler]]'''
|Resim= Piracetam tablets.jpg
|İçerik= veya '''nootropik ilaçlar''' (halk arasında '''beyin dopingi''' ve '''zeka artırıcı''' olarak da bilinir), sağlıklı bireylerde dikkat, hafıza, yaratıcılık ve motivasyon gibi [[Bilişsellik|zihinsel fonksiyonları]] artırmaya yönelik kullanılan çeşitli ilaç ve [[gıda takviyesi|gıda takviyelerine]] verilen ortak ad. 2018 yılı itibarıyla bu gruba giren pek çok madde hala araştırma aşamasında olup etkileri tam olarak belirlenmemiştir.
Herhangi bir medikal sorunu bulunmayan sağlıklı bireylerin zihinsel fonksiyonları artırmaya yönelik ilaçlar kullanması toplumda bu durumun [[etik]] ve adil olup olmaması konusunda pek çok tartışmaya neden olmaktadır. Bunun dışında ilaçların olası [[yan etki]]leri ve reçeteli ilaçların reçetesiz bir biçimde kullanılması da tepki çeken hususlar olmaktadır. Her şeye rağmen bu ilaçların uluslararası pazarı 2015 yılında 1 Milyar Doları geçmiş ve global talep sürekli artmıştır.
''Nootropik'' kelimesi ilk olarak 1972 yılında Romanyalı Kimyacı ve psikolog Corneliu E. Giurgea tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Kelime [[Antik Yunanca]]daki νοῦς (zihin) ve τρέπειν (bükmek ya da döndürmek) köklerinden türetilmiştir.
Reçeteye tabi [[uyarıcı]] maddelerin özellikle öğrenciler arası kullanımı yaygındır. Anketler Alman üniversite öğrencilerinin %0.7 ila %4.5'inin hayatlarında en az bir defa bu maddelerden birini kullandıklarını ortaya koymaktadır. Genellikle [[metilfenidat]] (Ritalin) gibi uyarıcı maddeler genç gruplar arasında tercih edilmektedir. Yasadışı uyarıcı kullanımı üzerine olan başka anketlere göre ise öğrencilerin %5–%35'i [[Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu]] ilaçları kullanmakta, ama bunu eğlence yerine akademik amaçları için tercih etmektedirler. ('''[[Nootropik|Devamı...]]''')
}}
Eleştiri/NOT: --[[Kullanıcı:Gogolplex|Gogolplex]] ([[Kullanıcı mesaj:Gogolplex|mesaj]]) 14.06, 21 Ağustos 2019 (UTC)
==Bilgisayar/Teknoloji==
| |||