Gayrimüslim: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Ufak düzenleme yapıldı |
k Ufak düzenleme yapıldı |
||
2. satır:
== Ortaya çıkışı ==
Gayrimüslimlerin
İslam hukukuna göre dünyadaki insanlar Müslümanlar ve gayrimüslimler olmak üzere iki kısımdır. Gayrimüslimler de [[Şirk|müşrik]]ler ve [[ehl-i kitap]]lar olarak ayrılmaktadır. [[Muhammed]]'in son ve en önemli anlaşması [[Necran]]'da yerleşik [[Putperestlik|putperest]], [[Yahudilik|Yahudi]] ve [[Hristiyanlık|Hristiyan]]larla yaptığı anlaşmadır. Anlaşma Necranlılara [[İslam devleti]]ne karşı birtakım [[Cizye|maddi sorumluluklar]] yükleyip askerlik ve memurluktan men ediyor; buna karşın mal, mülk, ibadet ve kişisel özgürlükleri devletçe güvence altına alınıyordu. Böylece Müslüman idare ve gayrimüslim halk arasında zimmet bağı kurulmuştur.
Zimmet, [[cihat]]ın bir sonucudur. Cihat ise [[dârülharp]] ve [[dârülislam]]la ilgilidir. Fıkha göre dünyada iki kısım toprak vardır. Birincisi dârülharp yani
Müslümanların da [[zimmî]]lere karşı yapmakla yükümlü bulundukları bazı görevleri vardır. Zimmîlere düşmanlık yapmamak, zimmîye herhangi bir zarar verirse derhal ödemek ve dışarıdan gelecek her türlü saldırıya karşı zimmîyi korumak Müslümanların zimmîlere karşı olan görevlerindendir. Zimmetin süresi yoktur, süreklidir. Bu durum yalnız kişiyi değil, ailesini de içine alır. Zimmî, zimmîlik şartlarını yerine getirmediği zaman zimmet durumu kalkar. Zimmet durumunu kaldıran şartlar konusunda imamlar çeşitli görüşler ileri sürmüşlerdir. [[Hanbelîlik|Hanbelî]] ve [[Mâlikîlik|Mâlikî]] fıkıhlarına göre zimmetin kalkmasını gerektiren şartlar şunlardır:
#Zimmî dârülharbe gidip Müslümanlara karşı savaşırsa
#
#Cizye vermeyi reddederse
#Bir Müslüman'ı dininden döndürürse
#Müslümanların düşmanlarına yardım ederse
#Bilerek ve isteyerek bir Müslüman'ı öldürürse
#[[Allah]]'a, [[Kur'an]]'a ve Muhammed ile
#Bir Müslüman kadın ile zina yapar veya evlenirse
#Soygunculuk ve eşkıyalık yaparsa
36. satır:
== Osmanlı öncesi durum ==
[[Anadolu Selçuklu Devleti]] en parlak devrini yaşarken önce [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu]], daha sonra [[Kirman Selçukluları|Kirman]], [[Suriye Selçukluları|Suriye]] ve [[Irak Selçukluları|Irak Selçuklu]] devletleri ortadan kalkmış ve bu bölgelerde yaşayan yarı göçebe [[Türkiye Türkmenleri|Türkmenler]]in bir kısmı daha [[Anadolu]]'ya gelmişlerdi. Bunun sonucunda Anadolu Türkleşmiş ve Hristiyanlar azınlık durumuna düşmüşlerdir. Anadolu'da yerli halkların azınlık durumuna düşmesinin tek sebebi Türklerin Anadolu'ya göç etmeleri değildir. Türklerin 300 yıl boyunca Anadolu'ya gelip yerleşmelerine karşılık yerli halk yurdunu terk ederek [[İstanbul]] ve [[Balkanlar]]a doğru çekilmiştir. Yerli halkın Anadolu'yu terk etmesinin sebebi de yine sadece Türk göçleri değildir. Daha önce başlayan ve yüzyıllarca süren [[Arap-Bizans savaşları|Arap-Bizans mücadeleleri]] özellikle Doğu ve Güney Anadolu'da asayiş bırakmamış, ekonomik yaşam hemen hemen çökmüştür. Abbâsî-Bizans sınırını oluşturan ve [[Tarsus]]'dan [[Malatya]]'ya kadar çizilen bir çizgi üzerinde bulunan şehir ve köyler en çok zarar gören bölgelerden biri olmuştur. Aynı zamanda Arap-Bizans mücadelesi, Anadolu'nun Hristiyan halkını sosyal ve psikolojik bakımdan hazırlamıştır. Yani Anadolu'nun Hristiyan halkı
Anadolu'nun ilk fethi sıralarında Türklerle Hristiyanların ilişkileri pek dostça olmamıştır. Ancak Türkler Anadolu'ya kesin olarak yerleştikten sonra iki halk arasında dostça ilişkiler başlamıştır. Buna mukabil Türkler, Ortodoks rahiplerle de anlaşarak Anadolu'ya Türkmenleri yerleştirmişlerdir. Türkler, Anadolu'da Müslüman olmayan halklardan ilk kez [[Süryaniler]]le dostluk kurmuşlardır. Çünkü Anadolu fethedilirken Süryaniler Bizans egemenliği altındaydı. Bu kez Türk egemenliği altına girmek pek bir şey değiştirmeyecekti. Her ne kadar Bizanslılarla Süryaniler aynı din ve mezhepten idiyseler de arada yine bazı dinî anlaşmazlıkları vardı. "[[İsa]]'daki cevherler" meselesi en belirgin anlaşmazlıklardan biriydi. Bu yüzden Bizans tarafından Ermeni, Süryani, Mârûnî, Nastûrî ve Keldânilere sürekli olarak baskı yapılmıştı. Özellikle [[Birinci Haçlı Seferi]]'nden sonra kurulan Latin prenslikleri mezhep ayrılığı yüzünden yerli Ortodoks halka kötü davranmış, ayrıca [[Katolik Kilisesi|Katolikliğin]] yayılması üzerine Anadolu'nun Hristiyan halkı birbiriyle yeni bir mücadeleye de başlamıştı. 1204'te [[Konstantinopolis Kuşatması (1204)|İstanbul'un Latinler eline geçmesi]] Anadolu halkının ezilmesini son sınırına çıkardı. Bir taraftan Katoliklerle [[Ortodoks Hristiyanlık|Ortodokslar]] arasında mezhep ayrılığı kavgaları, diğer taraftan Ortodokslar arasında mezhep içi kavgalar Anadolu Hristiyan halkının manevi yapısının çökmesine yol açtı. Süryanilerin Bizans egemenliğine karşı Türk yönetimini tercih etmeleri bu sebeplerledir. Ayrıca [[Süryani Ortodoks Kilisesi|Süryani Ortodoks Patriği]] [[I. Mihail (Süryani Ortodoks patriği)|I. Mihail]]'in "Türkler, şerir ve rafızî Rumlar gibi kimsenin dinine ve inancına karışmıyor, hiçbir baskı ve zulüm düşünmüyorlardı." kaydı durumu açıklamaktadır.
44. satır:
== Osmanlı döneminde gayrimüslimler ==
=== Mezhepsel ve etnik dağılım ===
{| class="wikitable" style="text-align: center"
| |||