Vikipedi

Cinsel yönelim: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎top: düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
2. satır:
[[Dosya:Turkish_version_of_Kinsey_scale-svg_2014-06-26_16-46.svg|thumb|250pik|sağ|Amerikan seksolog ve yazar [[Alfred Kinsey]] heteroseksüel-eşcinsel derecelendirme ölçeği olarak bilinen cinsel yönelim cetveli veya [[kinsey ölçeği]]nde, "Erkekte Cinsel Davranış" isimli eserinde “The world is not to be divided into sheep and goats” yani “Dünya koyunlar ve keçiler diye ikiye ayrılmıyor” demiş ve bu cinsel yönelim cetvelini ortaya atmıştır.]]
 
'''Cinsel yönelim''' kişilerin karşı [[cins]] veya [[cinsiyet]]e, <!-- UYARI: "Cins" ve "cinsiyet" her zaman aynı şeyler değildir; örneğin, "cins" "biyolojik cins"e atıfta bulunurken (eril veya dişil olmak), "cinsiyet" ise cinsiyet kimliğine atıfta bulunabilir (kadın veya erkek olmak); bu yüzden karşıcinsellik, eşcinsellik ve çiftcinsellik maddelerinde her ikisini de kullanırız. --> hem cins veya cinsiyete, her iki cinse veya birden fazla cinsiyete karşı [[Romantizm|romantik]] veya [[Cinsel çekim|cinsel]] çekim (veya her ikisini de) hissetmeye yönlendiren kalıcı kişisel bir nitelik. Bu çekimler genellikle [[heteroseksüellik|karşıcinsellik]] (heteroseksüellik), [[eşcinsellik]], [[biseksüellik]],<ref name="AmPsycholAssn-whatis">{{Web kaynağı | başlık = Sexual orientation, homosexuality and bisexuality | yayıncı = [[American Psychological Association]] | erişimtarihi = August 12, 2008 | url = http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151129171249/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx | arşivtarihi = 29 Kasım 2015}}</ref><ref name="AmPsychiAssn-Sexual orientation">{{Web kaynağı|başlık=Sexual Orientation|yayıncı=[[American Psychiatric Association]]|arşivtarihi=July 22, 2011|erişimtarihi=January 1, 2013|url=http://healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx|arşivurl=http://web.archive.org/web/20110722080052/http://www.healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx}}</ref> altında toplanır; bununla beraber [[aseksüellik]] (diğerlerine olan romantik veya cinsel çekim eksikliği) de bazen dördüncü kategori olarak tanımlanır.<ref name="Prause">{{Dergi kaynağı|last=Prause|first=Nicole|coauthors=Cynthia A. Graham |year=2004|month=August|url=http://www.kinseyinstitute.org/publications/PDF/PrauseGrahamPDF.pdf|title=Asexuality: Classification and Characterization|journal=Archives of Sexual Behavior|volume=36|pages=341–356|accessdate=31 August 2007|doi=10.1007/s10508-006-9142-3|format=PDF|pmid=17345167|issue=3}}</ref><ref name="Sexual orientation">{{Dergi kaynağı|last=Melby|first=Todd|title=Asexuality gets more attention, but is it a sexual orientation?|journal=Contemporary Sexuality|year=2005|month=November|volume=39|issue=11|pages=1, 4–5|accessdate=20 November 2011}}</ref><ref name="Sex and society">{{Kitap kaynağı|title=Sex and Society|volume=2|page=82|isbn=978-0-7614-7905-5|publisher=[[Marshall Cavendish]]|year=2009|editor=Marshall Cavendish Corporation|contribution=Asexuality|accessdate=February 2, 2013|url=http://books.google.com/books?id=aVDZchwkIMEC&pg=PA82&dq=Sexual+orientations+are+typically+thought+of+as+being+heterosexual,+homosexual,+or+bisexual.&hl=en&sa=X&ei=o1ANUb7hIoXY2QWovoCYDg&ved=0CDUQ6AEwAQ#v=onepage&q=Sexual%20orientations%20are%20typically%20thought%20of%20as%20being%20heterosexual%2C%20homosexual%2C%20or%20bisexual.&f=false}}</ref><ref name="Bogaert2006">Bogaert, Anthony F. (2006). [http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=18172400 "Toward a conceptual understanding of asexuality"]. ''Review of General Psychology'' '''10''' (3): 241–250. Retrieved on December 16, 2011.</ref> Bu kategoriler cinsel kimliklerin daha ayrıntılı dünyasını yönleridir.<ref name="AmPsycholAssn-whatis"/> Örneğin, insanlar ''[[Panseksüellik|panseksüel]]'' veya ''[[Poliseksüellik|poliseksüel]]'',<ref name="Firestein">{{Kitap kaynağı | first = Beth A.| last = Firestein | titlebaşlık = Becoming Visible: Counseling Bisexuals Across the Lifespan | publisheryayıncı = [[Columbia University Press]]|page = 9| year = 2007 | accessdateerişimtarihi = October 3, 2012 | isbn =0231137249,| url = http://books.google.com/books?id=1pCKkZmBU1EC&pg=PA9&lpg=PA9&dq=Bisexuality&source=bl&ots=jLQsjdshH0&sig=VIz3j1_SOn-s66jHTmAERYSYlWE&hl=en&sa=X&ei=9N1rUKzQOuTc2AX1ooGYCQ&ved=0CCwQ6AEwADgK#v=onepage&q=Bisexuality&f=false}}</ref> veya hiçbirinden olmak gibi diğer etiketleri de kullanabilir.<ref name="AmPsycholAssn-whatis"/> [[Amerikan Psikoloji Derneği]]'ne göre, cinsel yönelim "aynı zamanda bir kişinin bu çekimlere dayanan, davranışlarla ilişkili kimlik hissi, ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar".<ref name="AmPsycholAssn-whatis"/><ref name="Calif-amici">{{Web kaynağı | url = http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf Page 30 | başlık = Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365(...) - APA California Amicus Brief&nbsp;— As Filed | sayfa = 33 n. 60 (p. 55 per Adobe Acrobat Reader); ''Corsini'' citation per ''id.'', Brief, p. 6 n. 4 (p. 28 per Adobe Acrobat Reader). | biçim = PDF | tarih = | erişimtarihi = March 13, 2013 | arşivengelli = evet}}</ref>
 
''Cinsel tercih'' terimi cinsel yönelim ile büyük ölçüde örtüşür, fakat genellikle psikolojik araştırmalarda ayırt edilir.<ref name="Preference">{{Haber kaynağı|title= Avoiding Heterosexual Bias in Language|publisher=[[American Psychological Association]]|accessdate=July 19, 2011|url=http://www.colby.edu/psychology/APA/Gender.pdf}}</ref> Kendini biseksüel olarak tanımlayan bir kişi, örneğin, cinsel açıdan bir cinsi diğerine tercih edebilir.<ref name="Rosario">Rosario, M., Schrimshaw, E., Hunter, J., & Braun, L. (2006, February). Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time. Journal of Sex Research, 43(1), 46–58. Retrieved April 4, 2009.</ref> Ayrıca ''cinsel tercih'' gönüllü bir seçimi de akıllara getirebilmektedir,<ref name="Preference"/><ref>{{Kitap kaynağı |title=The republic of choice: law, authority, and culture |last=Friedman |first=Lawrence Meir |authorlink= |coauthors= |year=1990 |publisher=Harvard University Press |location= |isbn=978-0-674-76260-2 |page=92 |url=http://books.google.com/books?id=Z6iYwTFY5mIC&lpg=PA92&dq=%22Sexual%20Preference%22%20choice&pg=PA92#v=onepage&q=%22Sexual%20Preference%22%20choice&f=false |accessdate=8 January 2012}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |title=Sexual revolutions: psychoanalysis, history and the father |last=Heuer |first=Gottfried |authorlink= |coauthors= |year=2011 |publisher=Taylor & Francis |location= |isbn=978-0-415-57043-5 |page=49 |url=http://books.google.com/books?id=d3s_vH5YV-gC&lpg=PA49&dq=%22Sexual%20Preference%22%20choice&pg=PA49#v=onepage&q=%22Sexual%20Preference%22%20choice&f=false |accessdate=8 January 2011}}</ref> ancak [[bilimsel konsensüs]] cinsel yönelimin bu anlamda bir tercih olmadığı yönündedir.<ref name="pediatrics2004">{{Dergi kaynağı |doi=10.1542/peds.113.6.1827 |author=Frankowski BL|author2=American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence|title=Sexual orientation and adolescents |journal=[[Pediatrics (journal)|Pediatrics]]|volume=113 |issue=6 |pages=1827–32 |date=June 2004|pmid=15173519|url=http://pediatrics.aappublications.org/content/113/6/1827.long}}</ref><ref name="rcp2007">{{Web kaynağı | url = http://www.rcpsych.ac.uk/workinpsychiatry/specialinterestgroups/gaylesbian/submissiontothecofe/psychiatryandlgbpeople.aspx#history | başlık = Submission to the Church of England’s Listening Exercise on Human Sexuality | yayıncı = The Royal College of Psychiatrists | erişimtarihi = 13 June 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150512040755/http://www.rcpsych.ac.uk:80/workinpsychiatry/specialinterestgroups/gaylesbian/submissiontothecofe/psychiatryandlgbpeople.aspx | arşivtarihi = 12 Mayıs 2015}}</ref><ref name=shatb>Garcia-Falgueras, Alicia, & Swaab, Dick F., ''Sexual Hormones and the Brain: An Essential Alliance for Sexual Identity and Sexual Orientation'', in ''Endocrine Development'', vol. 17, pp. 22–35 (2010) (ISSN 1421-7082) (authors are of Netherlands Institute for Neuroscience, of [[Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences]]) (author contact is 2d author) (vol. 17 is Sandro Loche, Marco Cappa, Lucia Ghizzoni, Mohamad Maghnie, & Martin O. Savage, eds., ''Pediatric Neuroendocrinology'').</ref>
66. satır:
| month = March
|journal=Nature |volume=404|pages= 455–456
| titlebaşlık = Finger-length ratios and sexual orientation
| url = http://msu.edu/~breedsm/pdf/breedlove2000.pdf
| doi = 10.1038/35006555
90. satır:
</ref><ref name = "Tortorice, J.L. (2002)">
{{Dergi kaynağı
| authoryazar = Tortorice, J.L.
| year = 2002
| month =
| journal = Rutgers Ph.D. Dissertation
| titlebaşlık = Written on the body: butch/femme lesbian gender identity and biological correlates
| url =
}}
100. satır:
 
CAH hastaları (congenital adrenal hyperplasia, fetüs gelişirken yüksek androjen seviyelerinde oluşan otozomal resesif bir hastalık) anne karnında aşırı androjen hormonuna maruz kalmalarından dolayı değişen seviyelerde bir maskülenleşmiş vücuda ve daha çok maskülenleşmiş davranışlara sahiptir. Araştırmalar CAH hastalarının, kontrol grubundaki kadınlara göre daha çok eşcinsel ya da biseksüel yönelime sahip olduğunu göstermiştir.<ref>{{Dergi kaynağı
| authoryazar = [[Heino F. L. Meyer-Bahlburg]], [[Curtis Dolezal]], [[Susan W. Baker]] & [[Maria I. New]]
| titlebaşlık = Sexual orientation in women with classical or non-classical congenital adrenal hyperplasia as a function of degree of prenatal androgen excess
| journal = [[Archives of sexual behavior]]
| volume = 37
115. satır:
 
Blanchard ve Klassen (1997), her büyük erkek kardeşin bir erkeğin gay olma ihtimalini bir önceki erkek kardeşinkinin yaklaşık yüzde 33’ü kadar arttırdığını rapor etmiştir.<ref name="Blanchard and Klassen 1997">{{Dergi kaynağı|author=Blanchard R, Klassen P |title=H-Y antigen and homosexuality in men |journal=J. Theor. Biol. |volume=185 |issue=3 |pages=373–8 |year=1997 |month=April |pmid=9156085 |doi=10.1006/jtbi.1996.0315 |url=}}</ref><ref>[http://www.nytimes.com/2007/04/10/health/10gene.html?ex=1187236800&en=b8ee8ae30451c2e9&ei=5070 Pas de Deux of Sexuality Is Written in the Genes]</ref> Bu oran, cinsel yönelimle ilgili yapılmış araştırmalarda tanımlanmış en güvenilir epidemiyolojik değişkenlerden biridir.<ref>{{Dergi kaynağı|author=Blanchard R |title=Birth order and sibling sex ratio in homosexual versus heterosexual males and females |journal=Annu Rev Sex Res |volume=8 |issue= |pages=27–67 |year=1997 |pmid=10051890 |doi= |url=}}</ref> Bu bulgular sonucunda erkek fetüslerin, her erkek çocuk doğurdukça güçlenen annesel [[bağışıklık]] sistemini tetiklediği öne sürülmüştür. Bu anne immün hipotezi, erkek fetüsteki hücrelerin hamilelik ya da doğum sırasında annenin dolaşımına girmesiyle başlar.<ref name="Anthony2011">{{Dergi kaynağı
| authoryazar = [[Anthony F. Bogaert]] & [[Malvina Skorska]]
| titlebaşlık = Sexual orientation, fraternal birth order, and the maternal immune hypothesis: a review
| journal = [[Frontiers in neuroendocrinology]]
| volume = 32
147. satır:
 
Birçok türde seksüel farklılaşmanın belirgin bir özelliği preoptik hipotalamustaki seksüel dimorfik çekirdeğin (SDN) varlığıdır. SDN, erkeklerde dişilere göre daha büyüktür. Evcil [[koç]]ların çoğunluğu dişi koyunlara ilgi duyarken, yaklaşık yüzde 8’i diğer koçlara ilgi duymaktadır. Roselli ve meslektaşları koyunların SDN’sini (kSDN) incelemiş, eşcinsel koçların kSDN’sinin, heteroseksüel koçlara göre daha küçük, dişi koyunlarınkine ise benzer olduğunu bulmuştur. Ayrıca kSDN’in nöronlarının aromataz aktivitesi, eşcinsel koçlarda heteroseksüel koçlara göre daha küçük olduğu bulunmuştur.<ref>{{Dergi kaynağı
| authoryazar = [[C. E. Roselli]] & [[F. Stormshak]]
| titlebaşlık = Prenatal programming of sexual partner preference: the ram model
| journal = [[Journal of Neuroendocrinology]]
| volume = 21
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Cinsel_yönelim" sayfasından alınmıştır