Alevilikte inanç: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Mersiye: düzeltme AWB ile
Tasavvuf kelimesi eklendi
3. satır:
{{Karıştırma|Nusayrî inancı}}
{{Alevilik}}
'''Alevîler’in dinî i’tikadı<ref>Not 1: [[Türkiye]]’de yaşayan [[Müslümanlar]]dan, [[İmamiye-i İsnaaşeriye|İmamiye-i İsnâ‘aşer’îyye]] / [[Onikicilik]] [[Fıkhi mezhepler|fıkhî]] mezhebinden olan [[İmamîlik#Alev.C3.AEler|Alevîler]] [[Bâtınî|Bâtın’îyye]], [[Câferîler]] ise [[Mu'tezile]] [[İtikadi mezhepler|i’tikadî mezhepleri]] tarafından; [[Sünnîlik]] mensûbu olan [[Hanefîlik|Hanefîler]] [[Mâtûridîyye]], [[Şafiîlik|Şâfîiler]] ise [[Eş'ârîyye]] [[İtikadi mezhepler|i’tikadî mezhebleri]] tarafından temsil edilmektedir.<br />Kaynak: Mustafa Öz, ''İslâm Mezhepleri Tarihi,'' Ensar, İstanbul, 2011.</ref>''' Siyâseten [[İslâmiyet]]’in ''“[[İmamiye-i İsnaaşeriye|İmamiye-i İsnâ‘aşer’îyye]] / [[Onikicilik]]”'' [[Fıkhi mezhepler|fıkhî mezheb]]inden olan [[İmamîlik#Alev.C3.AEler|Alevîler]], [[İtikadi mezhepler|i’tikaden]] [[Horasan Melametîliği]]’nden köken alan [[Hoca Ahmed Yesevî]]’in kurduğu “[[SünnîAlevilik|Alevîliğin]]liğin [[Tasavvuf]]î–[[Yesevîlik|Yesev’îyye]] [[Tarikât]]ı”<ref>Not 2: [[Mâtûridîyye|Mâtûridî]]–[[Hanefîlik|Hanefî]] kimliğini paylaşan [[Türkistan]] [[Yesevîlik|Yesevîliği]] ile [[Anadolu]] [[Sünnî]]liği’nde ortak olan ve daha geniş kitleleri ihâta eden bir yelpazeye yayılan “[[Namaz]]” ve “[[Oruç]]” ibâdetleriyle alâkalı iştirâk-sınıflandırılması:<br />
* [[Mâtûridîyye|Mâtûridî]]–[[Hanefîlik|Hanefî]] i’tikadî “[[Namaz]]” ibâdeti uygulamalarına iştirak edenler
** Sadece Bayram namazlarına iştirak edenler
27. satır:
** Ramazan’da kısmen Oruç tutanlar
** Ramazan’da Oruç tutmayanlar ''([[İmam-ı Azam Ebu Hanife|İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe Nu’man İbn-i Sâbit]]’e göre [[Namaz]]’ın kılınmaması ve/veya [[Oruç]]’un tutulmaması, “o” kişinin [[İslâm]]-dışı olarak tanımlanması için yeterli değildir. [[İslâm]]’ın hudutlarını genişleten bu görüşü savunması nedeniyle [[İmam-ı Azam Ebu Hanife|İmâm-ı Â’zam]] da [[Mürcie]]’den olmakla ithâm edilmişti.)''<br />Kaynak: [[Yaşar Nuri Öztürk|Öztürk, Yaşar Nuri]], ''[[Ebu Hanife|İmâm-ı Â’zam]] Savunması, Şehid bir önder için Apolocya, – Rivayetlere karşı aklı öne çıkardı: Evrensel bir hukuk anlayışının getirilmesi,'' Sahife 69 ve 80, İnkılâp, İstanbul, 2010.<br />[[Şeker Bayramı]]’nın Birinci günü olan “1 [[Şevval]]” Oruç tutulması “[[Haram]]” olan tek gün olarak belirlenmiştir.<br />Ayrıca, [[Kurban Bayramı]]’nın da içinde yer aldığı [[Zilhicce]] Ayı'nın ilk on beş günü de [[Kurban Bayramı]]’nın ilk üç gününü de içine alacak şekilde özellikle de [[Hac (İslam)|Hac]] ibâdeti esnasında sıklıkla [[Oruç]] tutularak kutlanmaktadır.</ref> ile [[Fâtımîler]] Halifeliği devrinde [[Orta Asya]] ve [[Türkistan]]’da çok önemli fa’aliyetlerde bulunan [[Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev]]’in kurucusu olduğu [[Pamir Alevîliği]]’nin de altyapısını oluşturan “[[Şiî]]liğin [[Bâtınî]]–[[İsmâilîyye]]” [[Fıkhi mezhepler|fıkhî mezhebi]]nin şiddetli etkisi altında gelişimini tamamlayarak ortaya çıkan ''“[[Tasavvuf]]î-[[Bâtınî|Bâtın’îyye]]”'' [[İtikadi mezhepler|i’tikadî mezhebi]] mensûplarıdır.
Alevîlik içerisinde [[Kızılbaş]], Dazalak, [[Kalenderîlik|Kalender’îyye]], [[Şeyh Bedreddin|Bedr’îyye]], [[Bektaşîlik|Bektâş’îyye]], Câm’îyye, Şems’îyye, Edhem’îyye gibi farklı birçok [[bâtın]]î Tasavvuf [[tarikât|tarîkat ''(yol)'']] yer almaktadır. 13. asırda [[Babâîlik]]’ten ve 14. asrın sonlarından itibaren de yoğun olarak [[Hurûfîlik]]’ten etkilenen [[Anadolu]] kaynaklı ''[[Bektaşilik Tarikatı]]'' bunların içlerinde en meşhur olanıdır. 14. ve 15. asırlarda “Fadl’Allah Ester-Âbâdî” tarafından [[Şiî]]likten ayrılarak zuhur eden “[[Hurûfîlik]]” mezhebinin tesirleri altında kendisini yeniden yapılandırmış olan ''[[Bektâşîlik]],'' Alevîliğin içinde yer aldığı varsayılan bir [[tarikât|tarîkat ''(yol)'']] olması itibâriyle [[Anadolu Alevîliği]]’nin tamamını tanımlamamaktadır.
{{Ayrıca bakınız|Horasan Melametîliği|Hoca Ahmed Yesevî|Yesevîlik|Nasır-ı Hüsrev|İsmâilîlik}}