Yunanistan'a ikinci Pers saldırısı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Erasmus.1948 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
düzeltme AWB ile
26. satır:
'''Yunanistan'a İkinci Pers Saldırısı''', MÖ 480 - 479 yıllarında [[Ahameniş İmparatorluğu|Akamenid İmparatorluğu]] (Pers İmparatorluğu) Kralı [[I. Serhas]]'ın Yunanistan'ı istila için giriştiği ikinci Pers seferdir. [[Yunan-Pers Savaşları]]'nın ikinci bölümü olarak kabul edilir. İstila, [[I. Darius]]'un MÖ 492 – 490 yıllarında giriştiği ve [[Maraton Muharebesi]]'ndeki Pers yenilgisiyle sona eren [[Yunanistan'a Birinci Pers Saldırısı|ilk istila gişiminin]] bir yenilenmesiydi. Hazırlıkları I. Darius tarafından başlatılan bu sefer, ölümü üzerine tahta geçen oğlu I. Serhas tarafıdan devam ettirildi. Serhas, bu hazırlıkların sonunda güçlü bir kara ordusu ile donanma vücuda getirmiştir. [[Atina#Tarih|Atina]] ve [[Sparta]] liderliğinde 70 kadar Grek [[şehir devleti|kent devleti]] Pers istilasına karşı güçbirliği içinde koymak üzere bir ittifak oluşturdular. Ancak Yunanistan'daki birçok kent devleti ya tarafsız kaldı ya da Serhas'a boyun eğdi.
 
Yunanistan'a yönelen Pers istilası MÖ 480 yılının bahar aylarında, Pers Ordusu'nun [[Çanakkale Boğazı]]'nı yüzer köprüler üzerinden aşması, [[Trakya]] ve [[MakedonyaKuzey CumhuriyetiMakedonya|Makedonya]]'yı geçerek [[Teselya]]'ya girmesiyle başlamıştır. Pers Ordusu'nun ilerlemesi [[Maraton Ovası]]'nda Sparta Kralı [[I. Leonidas]] komutasındaki küçük bir Grek kuvvetince kısa süre için durdurulmuştur. Aynı günlerde Grek İttifakı'nın oluşturduğu bir donanma ise [[Artemision Boğazı]]'nda Pers Donanması'nı karşılamıştır. [[Termopylae Muharebesi]]'nde Grekler iki gün boyunca Pers Ordusu'nu durdurmayı başardı. Ancak bir dağ geçidini kullanan güçlü bir Pers birliği geri hatlarına sarkınca esas kuvvetler artçı bırakarak geri çekilmek zorunda kaldılar. Kral Leonidas ve artçı birlik burada tümüyle imha edilmiştir. Grek Donanması da iki gün boyunca durumunu korudu. Bu arada girişilen [[Artemision Deniz Muharebesi]] iki tarafa da kesin bir galibiyet sağlamadıysa da Grek Donanması'nın kayıpları ağırdı. Dahası, Termopylae'deki yenilgi haberi alındı. Bunun üzerine donanma Artemision'dan [[Saronik Körfezi]]'ne çekilmiştir.
 
Teermopylae Geçidi'nden ilerleyen Pers Ordusu tüm [[Boeotia]] ve [[Attika]]'yı istila etmiştir. Ardından tahliye edilmiş olan Atina alındı ve yakıldı. [[Mora Yarımadası]]'na çekilen Grek İttifakı birlikleri dar [[Korint Kıstağı]]'nı tahkim ederek savunma durumu aldılar. İstilanın bu aşamasında her iki taraf da savaşın gidişatını kesin biçimde değiştirecek bir deniz zaferine bel bağlamıştır. Atinalı general [[Themistokles]], Pers Donanması'nı uyguladığı bir savaş hilesiyle dar Salamis Boğazı'na çekmeyi başardı. Çok sayıdaki Pers savaş gemisi burada gerçekleşen [[Salamis Deniz Muharebesi]]'nde düzenini yitirdi ve Grek ittifakı Donanması karşısında ağır bir yenilgiye uğradı. Salamis'te donanmanın kaybedilmesi Yunanistan'ın istilası umutlarını da yok etmiştir. Öte yandan Çanakkale Boğazı'ndaki yüzer köprülerin bir deniz saldırısıyla imha edileceğinden endişe duyan Serhas, Ordu'nun büyük bölümüyle Anadolu'ya çekilmiştir. Geride, Yunanistan'ın istilasını tamamlamak için General [[Mardonius]] emrinde seçkin birliklerden oluşan bir ordu bırakmıştır.
40. satır:
 
== Yakın geçmiş ==
Yunan kent devletlerinden Atina ve [[Eretria]], [[İyon]] kent devletlerinin Pers hakimiyetine karşı MÖ 499 – 494 yılları arasıda gerçekleşen ve başarısızlıkla sonuçlanan ayaklanmasını askeri olarak desteklemişlerdi. Bu tarihlerde Pers İmparatorluğu hakimiyet alanını çok hızlı genişleten bir imparatorluktu. Medler'i yıktıkları MÖ 550'nin ardından [[Lidya#Lidya Krallığı|Lidya Krallığı]]'nın topraklarını ele geçirdikten sonra topraklarını kuzeyde [[Hazar Denizi]]'ne, doğuda Hindistan'a kadar genişletmişti. Kısa süre sonra MÖ 538'de [[Yeni Babil İmparatorluğu|Babil İmparatorluğu]]'nu yıkarak [[Mezopotamya]]'yı ve tüm [[Levant]]'ı, MÖ 525 yılında da Mısır'ı istila etmiştir.<ref>Suna Doğaner, [http://www.istanbul.edu.tr/turkiyecografyasi/pdfs/sdoganer/2004_3.pdf ''anadolu'nun 200 Yılılık İşgali Dönemi] Sh.: 19</ref> Bu noktaya gelindiğinde hakimiyeti altına aldığı topraklardaki halklar, halen ayaklanma eğilimi içindeydiler.<ref name = h47>Holland, Sh.: 47 - 55</ref><ref name="h203"/> Öte yandan İmparator I. Darius tahtı pek de meşru olmayan yoldan ele geçirmişti, dahası hükümdarlığının büyük bir bölümünde ayaklanan tebasını bastırmakla geçirdi.<ref name = h47/> İyon Ayaklanması da imparatorluğun bütünlüğü için bir tehdit olmuştu ve dışarıdan da desteklenmesi, gelecekte yenilenebileceği yönünde endişeler uyandırıyordu. Bu çerçevede Atina ve Eretria'nın caydırıcı bir şekilde cezalandırılması gerekiyordu.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D5%3Achapter%3D105%3Asection%3D2 Herodot, 5.105.2]</ref><ref name = h171/> Öte yandan Serhas, İmparatorluk'un sınırlarını Avrupa'ya doğru genişletmek istemektedir. Antik Yunan dünyasının siyasi bir birliğe sahip olmaması da I. Darius'un işini kolaylaştıracak gibi görünüyordu.<ref name = h171>Holland, Sh.: 171 - 178</ref> Yunanistan'ın kara yaklaşımları üzerine bir hazırlık seferi düzenlemeye karar veren I. Darius, MÖ 492 yılında damadı [[Mardonius]] komutasında bir ordu ve donanmayı [[Trakya]] ve [[MakedonyaKuzey CumhuriyetiMakedonya|Makedonya]]'ya göndermiştir. Bu seferle, Trakya yeniden Pers İmparatorluğu topraklarına dahil edildi ve [[I. Aleksandros]]'un [[Makedonya (antik krallık)|Makedonya Krallığı]]'ı Pers Sarayı'na bağlı bir krallık haline getirdi.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D6%3Achapter%3D44%3Asection%3D1 Herodot, 6.44.1]</ref> Ancak daha sonra uğranılan bir deniz felaketi seferin, ana hedefi olan Yunanistan'a ulaşamadan sona erdirilmesini zorunlu kılmıştır.
 
Yunanistan'a yönelik olarak da I. Darius, MÖ 491 yılında Grek kent devletlerine elçiler göndererek, sembolik olarak itaatlerini ifade eden "su ve ekmek" talep etmiştir.<ref name = "h178">Holland, Sh.: 178 - 179</ref> Bir yıl önce Trakya ve Makedonya'da Pers İmparatorluğu'nun ortaya koyduğu güçten etkilenen birçok Grek kent devleti bu talebe olumlu karşılık vermiştir. Ancak Atina, elçileri önce yargıladı, sonra idam etti. Sparta'ya giden elçiler ise derin bir çukura atılarak öldürüldüler.<ref name = "h178"/> Her iki Grek kent devletinin bu turumları, Pers İmparatorluğu'na açıkça savaş ilan etmekti.<ref name = "h178"/>