Kilikya Ermeni Krallığı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: iç bağlantı düzeltme AWB ile
Makedon (mesaj | katkılar)
Genişletme
1. satır:
{{kaynaksız}}
{{Diğer anlamı|Kilikya}}
{{Diğer anlamı|Ermeni Krallığı}}
Satır 44 ⟶ 43:
{{Ermenistan tarihi}}
{{Anadolu tarihi kronolojik bilgi kutusu}}
'''Kilikya Ermeni Krallığı''', [[1080]]-[[1198]] arası [[Beylik]] ve [[1198]]-[[1375]] arası [[krallık]] olan [[Çukurova]] bölgesinde bulunan bir devlettir. Bölgedeki [[Ruben I]] adında olan bir Ermeni beyi tarafından [[Bizans İmparatorluğu]]ndan aldığı toprak üzerine kurulmuştur ve zamanla daha geniş bir alana yayılmıştır. [[I. Levon (Ermenistan)|Leon I]] devletin ilk kralı olmuştur. Devlet Haçlılarla ve özellikle [[Fransızlar|Fransız]]larla sıkı ilişkiler kurmuştur. Komşu Hristiyan ve Müslüman devletlerle ve kendi içinde mücadelelerde bulunmuştur. Moğol istilasından sonra [[İlhanlı]]lara bağlanmış ve birlikte [[Memluk Devleti]]ne karşı savaşmıştır. Devlet 1252'den sonra [[Hethumid Hanedanı]] tarafından yönetilmiştir. MemluklularMemluklar 1375 senesinde Sis'i ele geçirince devlet son bulmuştur ve bundan sonra bölgede Memluklara bağlı [[Ramazanoğlu Beyliği]] kurulmuştur. Kilikya Kralı unvanı [[Lüzinyanlar|Lüzinyan Hanedanı]]na geçmiştir. Başkenti ve kilisenin merkezi [[Kozan|Sis]] idi. Krallığın pek çok [[kale]]si vardı ve ayrıca [[Toros dağları]] tabii bir savunma bölgesi oluşturuyordu.
 
Arapça kaynaklardan Kilikya bölgesinde karşılaşılan halkın Rum olduğu anlaşılmakta, bu belgelerde Ermeni halkından söz edilmemektedir, Ermenilerin [[Kafkasya]] ile ilişkili olduğu yazılmaktadır. [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] 10. yüzyılda doğu ve kuzeybatı Anadolu'daki Ermeni halkı zorla Çukurova bölgesine yerleştirdiği bilinmektedir.<ref>İlyas Gökhan, sh.: 71</ref> Ermeni nüfusunu zorunlu göçe geçiren ilk Bizans imparatoru [[II. Basileios]]'dur. Yaklaşık 50 bin kişilik bir Ermeni nüfusu Orta Anadolu'ya göç ettirmiştir. Daha sonra Türk akınlarının baskısıyla 1064 yılında bu aileler [[Toroslar]]'a kaçışmışlardır. Zaten 1045 sonrasında Türklerin Doğu Anadolu'ya akınları buralardaki Ermenileri de göçe zorlamıştı. Toroslar ve güneyinde toplanan bu Ermeni nüfusu "Kilikya Ermeni Baronluğu"'nun kurulmasına zemin hazırlamıştır. [[I. Haçlı Seferi]] sırasında Haçlılar tarafından da desteklenip bu baronluğu kurmuşlardır.<ref>İlyas Gökhan, sh.: 74, 75</ref> Haçlıların yıllar süresinde devam eden destekleriyle baronluk krallığa dönüştürülmüştür. Kilikya Ermeni Krallığı tarihi boyunca Bizans İmparatorluğu'na, [[Papalık]]'a, [[Kutsal Roma İmparatorluğu|Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]]'na, [[Büyük Selçuklu Devleti|Büyük Selçuklu]]'lara, [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ne, [[İlhanlılar]]'a, [[Kudüs Krallığı]]'na ve [[Memlûk Sultanlığı]]'na tabi olarak varlığını sürdürebilmiştir.<ref>İlyas Gökhan, sh.: 71</ref> Bağlılıkları konusunda titiz ve girişken olmuşlardır. Örneğin [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'nin [[Kösedağ Muharebesi]] yenilgisinden sonra Konya istikametinde ilerleyen Moğol kuvvetleri nedeniyle Ermeni krallığına sığınan [[I. Alaeddin Keykubat]]'ın eşi, [[I. Gıyaseddin Keyhüsrev]]'ın annesi [[Hunat Hatun]], Ermeniler tarafından Moğollara teslim edilmiş, kısa süre sonra Moğollar tarafından öldürülmüştür.<ref>İlyas Gökhan, sh.: 70</ref>
 
Özellikle İlhanlı'lara bağlılıklarını göstermek konusunda son derece girişken bir tutum izlemiştir. Bu yüzden sık sık Memluk sultanlarının hışmını üzerlerine çekmişlerdir. Çoğu kez Memluk tüccarlarına engel olunagelmiştir. Memluk Sultanlığı, demir ve başta gemi yapımı için kereste ihtiyacını Anadolu'dan ithal etmektedir.<ref>Gülay Çalık, Sultan Baybars ve Haçlılarla Mücadelesi (Gazi Üniversitesi, master tezi, Ankara 2008) sh.: 51</ref>
 
Krallığın tarihi boyunca her zaman Haçlılarla iyi ilişkiler içinde olduğunu söylemek zordur. Kilikya, [[Antakya Prensliği|Antakya Haçlı Krallığı]] ana yayılma hatlarından biri olduğundan aralarında zaman zaman sürtüşmeler yaşanmıştır. Bununla birlikte Ermeni Kralları Haçlı tarikatlarının yüksek mevkiinde bulunan şövalyelere imtiyazlar ve kaleler bağışlamışlardır.<ref>Mehmet Ersan, [http://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/sempozyum/semp_3/ersan.php Wilband von Oldenburg Seyahatnamesine Göre XIII. Yüzyılın Başlarında Çukurova]</ref>
 
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça|2}}
 
== Yararlanılan kaynaklar ==
* İlyas Gökhan, [http://acikerisim.nevsehir.edu.tr/bitstream/handle/20.500.11787/120/154-1010-1-PB.pdf?sequence=1&isAllowed=y Türkiye Selçukluları ile Kilikya Ermenileri Arasındaki Siyasi İlişkiler]
 
== Fotoğraflar ==