Şiilik: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kullanılmayan aksan, noktalama işareti kalmamış. Türkçe imla kuralları yönünden düzenlenlenmesi lazım |
|||
63. satır:
== Câferîlikte sünnet ve hadis anlayışı==
{{ana|Câferiyye Şiiliği|Sünnîlik}}
[[Câferîler]], Sünnîlerden farklı olarak sadece [[oniki imam|imamlar]] yoluyla nakledilen ve kendilerince peygamberin "gerçek" sünneti olarak tanımlanan sünneti takip ettiklerini ifade
[[Dosya:Meshed ali usnavy (PD).jpg|260px|sağ|thumb|İmam [[Ali bin Ebu Talib|Ali]]'nin türbesi ([[Necef]], [[Irak]])]]
75. satır:
[[Câferîlik]]te sünnet, [[Muhammed]]'den aktarılan sözlü gelenek olduğu kadar imamlardan aktarılanları da kapsamaktadır. Tabatâî'ye göre "Şia dünyasında en güvenilen ve benimsenen hadis" külliyatı içeriğinde dört bin hadis bulunduran Kuleynî'nin "Al-Kâfî"’sidir. Şiîlerin güvenilir kabul ettiği diğer hadis kaynakları ise
* İbn-i Babeveyh el-Kummî’nin "Men Lâ Yehduruhül Fakîh" (
* Ebu Câfer et-Tûsî'nin "El-İstibsar" ve "Tehzib'ul Ahkâm" kitaplarıdır.
354. satır:
** '''[[Mustâlîlik]]''' ''([[Yedicilik]])'': Sekizinci [[Fâtımî]] halifesi [[Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh|Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstansir bi-llâh]]'ın oğullarından [[Ebû’l-Kâsım ʿAhmed el-Mustâ‘lî b'il-Lâh]]’ı dokuzuncu [[Fâtımî]] halifesi olarak kabul eden kol.
* '''[[On İki İmam|<u>On İki İmamcılık</u>]]'''
**
*** [[Câferîlik|<u>''Câfer’îyye''</u>]] ''(Onikiciler)'': [[On iki İmamlar]]'a [[Muhammed]]'in hak vâsî ve halifeleri ve Allah'ın mâsum evliyâ ve hûccetleri olarak inanan Şia'nın asıl ve en yaygın olan ana kolu, özüdür.
** '''[[Kalenderîlik]]''' ''([[On İki İmam]]cılık)'': 8. yüzyıl [[Samanîler]] devri öncesi fa'al olan [[Melâmîlik]] akımından beslenen, [[Budizm]] ve [[Hinduizm]] etkilerini sergileyen, kalça boyu kıl yapımı gömlekler giyinen ya da sadece battaniyeyle örtünüp her türlü ilacın kullanımına karşı çıkanların yolu)''
361. satır:
*** [[Babâîlik|''<u>Babâ’îyye</u>'']] ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Ebu'l Vefâ|Vefâ’îyye]]<ref name="Dursun Gümüşoğlu 2006">Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48</ref> tarikatına bağlı [[Baba İlyas|Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî]]'nin müritlerinden olan [[Baba İshak|Baba İshak Kefersudî]]'nin geliştirdiği [[sûfî]]/[[tasavvuf]]î yol.
** '''[[Barak Baba|Barak’îyyûn]]''' ''([[On İki İmam]]cılık)'': Başlangıçta [[Ebu'l Vefâ|Vefâ'îyye]]<ref name="Dursun Gümüşoğlu 2006"/> tarikatından [[Baba İlyas|Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî]]’nin halifesi Aybek Baba’nın en iyi müridi, daha sonra ise hem [[Hacı Bektaş-ı Velî]]’nin halifesi, hem de [[Rufâî]] tarikatına bağlı [[Sarı Saltuk|Sarı Saltuk Baba]]’nın müridi olan [[Barak Baba]]’nın geliştirdiği [[sûfî]]/[[tasavvuf]]î yol;
***
*** [[Yaresan|''<u>Yâresânîlik (Kürt Alevîliği)</u>'']]<ref name="kreyen">{{Kitap kaynağı | son=Kreyenbroek | ilk= Philip G. | bölüm=Religion and Religions in Kurdistan | başlık=Kurdish Culture and Identity | yayımcı= Zed Books Ltd. | yıl=1996 | isbn= 1856493296}}</ref>: [[Ali]]’ye ulûhîyet isnâd eden [[Radikal dincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] [[sûfî]]/[[tasavvuf]]î yol.<ref>Elahi, Bahram (1987). ''The path of perfection, the spiritual teachings of Master Nur Ali Elahi''. ISBN 0-7126-0200-3.</ref> ''([[Bektâşîlik]]'te olduğu gibi [[Barak Baba]]'nın fikirlerinin etkisiyle ortaya çıkmış olmakla beraber [[On İki İmam]]cı olmayıp [[İslâmiyet]]'e [[Bahailik]]'ten de uzak kalan inançlar kapsamında mutalâa edilir.)''<ref>Bulut, Faik. (2011), ''[[Ali]]'siz Alevîlik'', Berfin Yayıncılık.</ref>
** '''[[Arap Aleviliği|Arap Alevîliği]] [[Nusayrilik|''(Nusayr’îyye)'']]''' ''(Onbircilik; kısmen [[On İki İmam]]cıdır)'': [[Ali]]’ye ulûhîyet isnâd eden [[Radikal dincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] fırka.
** '''[[Hurûfîlik|Hurûf’îyye]]''' ''(Onbircidir; FazlʿAllâh Esterâbâdî-Nâimî’ye ulûhîyet isnâd eden [[Radikal dincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] fırka.)'':[[Tanrı]]'nın her peygamberde aşamalı olarak kendisini açtığına, en son olarak da yedinci Şiî imamı [[Musa el-Kâzım]]’ın soyundan gelen ve [[Hurûfîlik|Hurûf’îyye]] inancının kurucusu olan ''"Feyzl’ul-Lâh [[Gürgan|Ester-Âbâd]]î"''’nin bedeninde vücûd bulduğuna ve ''("Feyzl’ul-Lâh [[Gürgan|Ester-Âbâd]]î")'' Nâimî’nin ''"Câvidân el-Kebir"'' ''(Câvid-Nâme)''’sinin [[Kur'an-ı Kerîm]]’i ilgâ ettiğine inanan [[On İki İmam]]cı [[sûfî]]/[[tasavvuf]]î yol;
| |||