Zan dilleri: Revizyonlar arasındaki fark

'''Zan dili'''; Dilbilimciler, [[Lazca]] ve [[Megrelce]]’yi antik [[Kolhis]] dili<ref>http://www.exploregeorgia.com/en/georgia/georgians.html Kolkhuri Dialects</ref><ref>Amerijibi-Mullen, Rusudan (ed., 2006), ''K’olxuri (megrul-lazuri) ena: Colchian (Megrelian-Laz) language''. ICGL (Universali: [[Tbilisi, Georgia]]), www.icgl.org. (see also [http://www.icgl.org/articles/ReviewofColchian.doc the review of this book by Andrew Higgins.])</ref><ref>http://www.scribd.com/doc/16212196/Recommendation-on-Language-Policy-to-Protect-Linguistic-Minorities-by-Shalva-Tabatadze-Kakha-Gabunia-Marika-OdzeliEnglish-Version</ref> olarak da bilinen Zan dili’nin zaman içinde ikiye ayrılmış ve kendi başlarına gelişmiş iki kolu olarak tanımlar.<ref>http://www.turkleronline.com/diger/lazlar/lazlar2/lazlar2_sayfa_60.htm Laz Dili</ref> Zan ya da [[Kolhis]] dili <ref>http://www.ling.helsinki.fi/sky/tapahtumat/el/endabs.htm Historical Perspective of Laz</ref> de [[Güney Kafkas dilleri]]'ne ait bir koldur. [[Gürcüce]], [[Svanca]] ve [[Acarca]] da akraba dilleridir.

 

 

Tüm bu 4 dil [[Kafkas dilleri|Kafkas dil grubu]] içerisinde değerlendirilmektedir. Ancak [[Kuzey Kafkas dilleri]] ile bu dört dilin akrabalığı kesin oranda ispat edilemediğinden [[Güney Kafkas dilleri]] ya da bilinen diğer adıyla [[Kartveli dilleri]]’nin [[İzole dil|izole]] bir dil ailesi olduğu söylenmektedir.<ref>http://www.bianet.org/bianet/yazdir/38968 Megrelo-Lazlar ve Gürcüler</ref> Nicholas Marr tarafından ilk kez mukayese edilen dil daha sonra [[George Hewitt]], [[Georges Dumézil]], [[Arnold Chikobava]] ve [[Gôichi Kojima]] tarafından da çalışma konusu yapılmış, bazı kitaplar yayımlanmıştır. [[Megrelce]] ve [[Lazca]] konuşanlar arasında % 70-80 arasında karşılıklı anlaşma söz konusudur. Dilbilimcilere göre [[Kolhis]]’in yıkılmasından sonra bu ortak dil ilk ayrışma evresine girmiş oldu.<ref>Bedia Leba, Halkbilimci Wolfgang Feurstein ile söyleşi, Ogni Kültür Dergisi, sayı 5, Temmuz-Ağustos 1994.</ref> Ancak asıl ayrışmalar, [[Lazika|Laziǩa ''(Egrissi)'']]’nin [[Rioni Havzası]]’nın güney kesiminin 5. ve 6. yüzyıllardaki [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]]-[[Pers]] savaşları nedeniyle [[Megrel]] - [[Lazlar|Laz]] nüfusunun tamamına yakınını yitirmesiyle başlamıştı. Bu bölge nüfustan arınmış bir yer hâline geldi. Bu yüzden [[Emevîler|Emevi]] Arap istilâlarından etkilenen [[Gürcüler]], [[Kvemo Kartli|Kartli]]’den kitlesel olarak göç ederek süreç içinde bu bölgeye yerleştiler. Böylece günümüzde [[Müslüman]]ları [[Lazlar|Laz]], [[Hıristiyan]]ları ise [[Megrel]] olarak adlandırılan [[Megrel]] - [[Lazlar]] arasında, [[Gürcüler]]’den oluşan ve yine günümüzde [[Guria]] ve [[Acara (tarihsel bölge)|Acara]] [[Acara Özerk Cumhuriyeti|Özerk Cumhuriyeti]] olarak bilinen tampon bölgeler oluştu. Bundan sonra da [[Kolhis]] halkı ikiye bölünmüş oldu ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] hâkimiyetiyle dinin de etkisiyle [[Lazca]] ve [[Megrelce]] arasında kesin dilbilimsel ayrılıklar yaşandı. Ancak bu farklılıklar anlaşmaya engel olup, iki dil arasında diyalog kurulmasına mâni olacak kadar keskin değildir. İki dil arasında% 70-80 oranında bir anlaşma mümkündür.