Tacik alfabesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Dış bağlantılar: düzeltme AWB ile |
HastaLaVi2 (mesaj | katkılar) şablon için yeni parametre eklendi |
||
1. satır:
{{Kaliteli madde}}
[[Dosya:Coat of Arms of Tajik ASSR.jpg|thumb|sağ|280px|[[1929]]'da Tacik Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin arması. "Tacik Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti" (üstten alta) Latin Tacikçe, Fars-Arap Tacikçe ve Kiril Tacikçe'de yazılıyor.]]
[[Tacikçe]], tarih boyunca [[Arap alfabesi|Arap]], [[Latin alfabesi|Latin]] ve [[Kiril alfabesi|Kiril alfabelerinin]] farklı sürümleri ile toplam üç ayrı [[yazı sistemleri|yazı sistemi]] ile yazılmıştır. Tacikçeye ait kullanılan herhangi bir sürüm, '''Tacik alfabesi''' olarak tanımlandırılabilir; bunlar [[Tacikçe]]de اﻟﻔﺒﺎﯼ
Herhangi bir alfabenin kullanışı genellikle [[Tacikistan]] tarihi ile ilişkilendirilmiştir. Önce Arap alfabesi, daha sonra kısa bir süreliğine Latin alfabesi ve ondan sonra Kiril alfabesi kullanılmıştır. [[Kiril alfabesi]] bugüne kadar Tacikistan'da en çok kullanılan yazı sistemidir. Mamafîh Tacikistan, bazı koşullar tamamlandıktan sonra, Kiril alfabesinden Fars-Arap sistemine döneceğini ilan ederek<ref>[http://www.sendika.org/yazi.php?yazi_no=7783 Sendika.org - İran, Tacikistan'a 'yatırım' yapıyor]</ref> [[İran]] ve [[Afganistan]] ([[Farsça]] konuşan ülkeler) ile daha yakın kültürel bağlar kurmayı amaçlamaktadır.
27. satır:
| ر|| ذ || د || خ || ح || چ || ج|| ث || ت || پ || ب || ا
|-
| {{IPA|-|/ɾ/}} || {{IPA|-|/z/}} || {{IPA|-|/d/}} || {{IPA|-|/χ/}} || {{IPA|-|/h/}} || {{IPA|-|/ʧ/}} || {{IPA|-|/ʤ/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/t/}} || {{IPA|-|/p/}} || {{IPA|-|/b/}} || {{IPA|-|/o/}}
|-
|ق ||ف ||غ || ع || ظ ||ط ||ض ||ص ||ش ||س ||ژ ||ز
|-
| {{IPA|-|/q/}} || {{IPA|-|/f/}} || {{IPA|-|/ʁ/}} || {{IPA|-|/ʔ/}} || {{IPA|-|/z/}} || {{IPA|-|/t/}} || {{IPA|-|/z/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/ʃ/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/ʒ/}} || {{IPA|-|/z/}}
|-
|ی || ه || و ||ن ||م ||ل ||گ ||ک
|-
| {{IPA|-|/j/}} || {{IPA|-|/h/}} || {{IPA|-|/v/}} || {{IPA|-|/n/}} || {{IPA|-|/m/}} || {{IPA|-|/l/}} || {{IPA|-|/ɡ/}} || {{IPA|-|/k/}}
|}
[[Dosya:Nasimi isfara 3 mod.jpg|220px|sağ|thumb|''Kommunisti isfara'' adlı bir Tacik gazetenin [[15 Mayıs]] [[1936]] tarihli sayısı.]]
47. satır:
|A a || B ʙ || C c || Ç ç || D d || E e || F f ||G g ||{{unicode|Ƣ ƣ}} ||H h || I i || Ī ī
|-
| {{IPA|-|/a/}} || {{IPA|-|/b/}} || {{IPA|-|/ʧ/}} || {{IPA|-|/ʤ/}} || {{IPA|-|/d/}} || {{IPA|-|/e/}} || {{IPA|-|/f/}} || {{IPA|-|/ɡ/}} || {{IPA|-|/ʁ/}} || {{IPA|-|/h/}} || {{IPA|-|/i/}} || {{IPA|-|/ˈi/}}
|-
| J j || K k || L l || M m || N n || O o || P p || Q q || R r || S s || Ş ş || T t
|-
| {{IPA|-|/j/}} || {{IPA|-|/k/}} || {{IPA|-|/l/}} || {{IPA|-|/m/}} || {{IPA|-|/n/}} || {{IPA|-|/o/}} || {{IPA|-|/p/}} || {{IPA|-|/q/}} || {{IPA|-|/ɾ/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/ʃ/}} || {{IPA|-|/t/}}
|-
|U u || Ū ū || V v || X x || Z z || {{unicode|Ƶ ƶ}} || '
|-
| {{IPA|-|/u/}} || {{IPA|-|/ɵ/}} || {{IPA|-|/v/}} || {{IPA|-|/χ/}} || {{IPA|-|/z/}} || {{IPA|-|/ʒ/}} || {{IPA|-|/ʔ/}}
|}
67. satır:
| А а || Б б || В в || Г г || Д д || Е е || Ё ё || Ж ж || З з || И и || Й й || К к
|-
| {{IPA|-|/a/}} || {{IPA|-|/b/}} || {{IPA|-|/v/}} || {{IPA|-|/ɡ/}} || {{IPA|-|/d/}} || {{IPA|-|/e/}} || {{IPA|-|/jɒ/}} || {{IPA|-|/ʒ/}} || {{IPA|-|/z/}} || {{IPA|-|/i/}} || {{IPA|-|/j/}} || {{IPA|-|/k/}}
|-
| Л л || М м || Н н || О о || П п || Р р || С с || Т т || У у || Ф ф || Х х || Ч ч
|-
| {{IPA|-|/l/}} || {{IPA|-|/m/}} || {{IPA|-|/n/}} || {{IPA|-|/o/}} || {{IPA|-|/p/}} || {{IPA|-|/ɾ/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/t/}} || {{IPA|-|/u/}} || {{IPA|-|/f/}} || {{IPA|-|/χ/}} || {{IPA|-|/ʧ/}}
|-
| Ш ш || Ъ ъ || Э э || Ю ю || Я я || Ғ ғ || {{unicode|Ӣ ӣ}} || Қ қ || {{Unicode|Ӯ ӯ}} || Ҳ ҳ || {{unicode|Ҷ ҷ}}
|-
| {{IPA|-|/ʃ/}} || {{IPA|-|/ʔ/}} || {{IPA|-|/e/}} || {{IPA|-|/ju/}} || {{IPA|-|/ja/}} || {{IPA|-|/ʁ/}} || {{IPA|-|/ˈi/}} || {{IPA|-|/q/}} || {{IPA|-|/ɵ/}} || {{IPA|-|/h/}} || {{IPA|-|/ʤ/}}
|}
87. satır:
|'''Harf''' || Ғ || {{unicode|Ӣ}} || Қ || {{Unicode|Ӯ}}|| Ҳ || {{unicode|Ҷ}}
|-
|'''Fonem''' || {{IPA|-|/ʁ/}} || {{IPA|-|/ij/}} || {{IPA|-|/q/}} || {{IPA|-|/ɵ/}} || {{IPA|-|/h/}} || {{IPA|-|/ʤ/}}
|}
98. satır:
| ג״ || ג׳ || ג || גּ || בּ || ב || איֵ || איִ || אוּ || אוׄ || אָ || אַ
|-
| {{IPA|-|/ʤ/}} || {{IPA|-|/ʧ/}} || {{IPA|-|/ʁ/}} || {{IPA|-|/g/}} || {{IPA|-|/b/}} || {{IPA|-|/v/}} || {{IPA|-|/e/}} || {{IPA|-|/i/}} || {{IPA|-|/u/}} || {{IPA|-|/ɵ/}} || {{IPA|-|/o/}} || {{IPA|-|/a/}}
|-
|מ ם ||ל ||כּ ךּ || כ ך || י ||ט ||ח ||ז ||ז ||ו ||ה ||ד
|-
| {{IPA|-|/m/}} || {{IPA|-|/l/}} || {{IPA|-|/k/}} || {{IPA|-|/χ/}} || {{IPA|-|/j/}} || {{IPA|-|/t/}} || {{IPA|-|/ħ/}} || {{IPA|-|/ʒ/}} || {{IPA|-|/z/}} || {{IPA|-|/v/}} || {{IPA|-|/h/}} || {{IPA|-|/d/}}
|-
|ת || שׁ || ר || ק || צ ץ ||פּ ףּ ||פ ף ||ע ||ס ||נ ן
|-
| {{IPA|-|/t/}} || {{IPA|-|/ʃ/}} || {{IPA|-|/r/}} || {{IPA|-|/q/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/p/}} || {{IPA|-|/f/}} || {{IPA|-|/ʔ/}} || {{IPA|-|/s/}} || {{IPA|-|/n/}}
|}
178. satır:
| G g
| گ
| {{IPA|-|/ɡ/}}
|- align="center"
184. satır:
| {{Unicode|Ƣ ƣ}}
| ﻍ
| {{IPA|-|/ʁ/}}
|- align="center"
202. satır:
| Jo jo
| یا
| {{IPA|-|/jɔ/}}
|- align="center"
208. satır:
| {{Unicode|Ƶ ƶ}}
| ژ
| {{IPA|-|/ʒ/}}
|- align="center"
226. satır:
| Ī ī
| ی
| {{IPA|-|/ˈi/}}
|- align="center"
268. satır:
| O o
| ا ,آ
| {{IPA|-|/ɔ/}}
|- align="center"
280. satır:
| R r
| ﺭ
| {{IPA|-|/ɾ/}}
|- align="center"
304. satır:
| Ū ū
| او ,و
| {{IPA|-|/ɵ/}}
|- align="center"
316. satır:
| X x
| ﺥ
| {{IPA|-|/χ/}}
|- align="center"
328. satır:
| C c
| چ
| {{IPA|-|/ʧ/}}
|- align="center"
334. satır:
| Ç ç
| ﺝ
| {{IPA|-|/ʤ/}}
|- align="center"
340. satır:
| Ş ş
| ﺵ
| {{IPA|-|/ʃ/}}
|- align="center"
346. satır:
| '
| ﻉ
| {{IPA|-|/ʔ/}}
|- align="center"
| |||