Bizans İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

9. yüzyılda yaşayan [[Persler|Pers]] coğrafyacı [[İbn Hurdâzbih]], müzik enstrümanlarının sözlüksel irdelemesinde, ''lir''e (lūrā) ek olarak ''urghun'' ([[org]]), ''shilyani'' (muhtemelen [[arp]] veya [[lir]]in bir başka formu) ve ''salandj'' (muhtemelen bir tür tulum) gibi aletleri Bizans'a ait tipik enstrümanlar olarak gösterir.<ref name=Kartomi124>{{harvnb|Kartomi|1990|p=124}}.</ref> Bunlardan ilki olan yaylı [[Bizans liri]], daha sonraları ''[[lira da braccio]]'' adıyla<ref>{{citationKaynak |last=Encyclopædia Britannica |title= lira |url= http://www.britannica.com/EBchecked/topic/343204/lira |work=[[Encyclopædia Britannica]] |year=2009}}</ref> Venedik'te göründü ve birçok kişi tarafından yine aynı şehirde gelişip farklılaşan [[keman]]ın atası olarak gösterilmektedir.<ref name=Arkenberg109>{{citationKaynak |last=Arkenberg|first=Rebecca |title=Renaissance Violins |date=October 2002| publisher=[[Metropolitan Museum of Art]] |url=http://www.metmuseum.org/toah/hd/renv/hd_renv.htm |accessdate=2006-09-22}}</ref> Yaylı "lira", halen eskiden Bizans'a dahil olan topraklarda çalınmaktadır: Yunanistan'da [[Politiki lyra]] (Türkçe: "Şehir lirası" yani [[Konstantinopolis]]), Güney İtalya'da [[Calabria lirası]] ve [[Dalmaçya]]'da [[Lijerica]] olarak bilinmektedir. İkinci müzik aleti olan org, [[Helenistik]] dönemden kalmadır (bkz: [[Su orgu|Hydraulis]]) ve yarışlar sırasında [[Hipodrom]]'da çalınmıştır.<ref>Journal of Sport History, Vol. 8, No. 3 (Winter, 1981) [http://rbedrosian.com/Byz/Byz_Sports.pdf p. 44].</ref><ref name=Bush-Kassel-327>Douglas Earl Bush, Richard Kassel editors, ''The Organ: An Encyclopedia'' Routledge. 2006. [https://books.google.com/books?id=cgDJaeFFUPoC&pg=PA327 p. 327]</ref> "Büyük kurşun borular"ı olan bir [[org]], imparator [[V. Konstantinos]] tarafından 757 yılında [[Franklar|Frank]] kralı [[Kısa Pepin]]'e gönderildi. Pepin'in oğlu [[Şarlman]] da 812 yılında [[Aachen]]'deki şapeli için benzer bir org talep ederek Batı kilise müziğinin ilk tohumlarını atmış oldu.<ref name=Bush-Kassel-327/> Sonuncu müzik aleti olan tulum ''[[dankiyo]]'' ([[Antik Yunanca]]'dan: angion (Τὸ ἀγγεῖον) "konteynır"), Roma döneminde dahi çalınmaktaydı. [[Dio Chrysostom]]'un 1. yüzyılda yazdığı yazılarında, dönemininde bir hükümdarın (muhtemelen [[Neron]]), kavalı (Yunan kamış kavalına benzeyen [[Tibia (müzik aleti)|tibia]]) hem ağzıyla hem de koltukaltına yerleştirdiği bir kese yardımıyla çalabildiği geçmektedir.<ref>{{Web kaynağı | title = Discourses by Dio Chrysostom (Or. 71.9) | url = http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Dio_Chrysostom/Discourses/71*.html#9 | work = The Seventy-first Discourse: On the Philosopher (Volume V) | publisher = [[Loeb Classical Library]] | volume = V | page = 173 | accessdate = 25 June 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> Tulum, imparatorluk zamanlarından günümüze aynı topraklarda çalınmaya devam etti. (Bkz: Balkanlar'da [[gayda]], Yunanistan'da [[tsampuna]], [[Pontus]]'ta [[tulum]], Girit'te [[askomandura]], Ermenistan'da [[parkapzuk]] ve Romanya'da [[cimpoi]].)