Vikipedi

Arthur Ashe: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
36. satır:
 
== İlk dönemleri ==
Ashe, Arthur Ashe Sr. ve Mattie Cordell Cunningham Ashe'nin çocuğu olarak [[Richmond, Virjinya]]'da doğdu. Kendisinden beş yaş küçük, Johnnie adında bir erkek kardeşi vardı.<ref name="moore">{{Web kaynağı | url = http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1004670/2/index.htm | başlık = The Eternal Example | soyadı = Moore | ad = Kenny | tarih = 1992-12-21 | yayıncı = sportsillustrated.cnn.com | sayfa = 2 | erişimtarihi = 3 Aralık 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140328012912/http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1004670/2/index.htm | arşivtarihi = 28 Mart 2014}}</ref> Ashe'nin annesi Mattie Mart 1950'de, henüz 27 yaşındayken gebelikteki toksik etkilere bağlı gelişen (günümüzde [[preeklampsi]] olarak bilinen) rahatsızlıklarla yaşamını yitirdi.<ref>{{citeKitap bookkaynağı|last1=Ashe|first1=Arthur |last2=Rampersad|first2=Arnold |title=Days of Grace|year=1994|publisher=Random House Digital, Inc.|isbn=0-345-38681-7|page=58}}</ref> Ashe ve kardeşi, tamirat işleri yapan babaları tarafından büyütüldü.<ref name="moore" />
 
Ashe'nin otoriter babası, vücudunun çelimsiz olduğu gerekçesiyle, o dönem siyah çocuklar arasında hayli popüler olan futbol oynamayı oğluna yasaklamıştı. Ashe ailesinin evi, Richmond'un siyahlara ait en büyük oyun alanı olan Brookfield Playground'un hemen yakınındaydı. İçerisinde tenis kortu olan bu alanda oynamaya başlayan Ashe, diğer bir genç oyuncu Ron Charity'den temel birkaç vuruş öğrenmişti.<ref>{{Web kaynağı | url = http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1004670/3/index.htm | başlık = The Eternal Example | soyadı = Moore | ad = Kenny | tarih = 1992-12-21 | yayıncı = sportsillustrated.cnn.com | sayfa = 3 | erişimtarihi = 3 Aralık 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140328013742/http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1004670/3/index.htm | arşivtarihi = 28 Mart 2014}}</ref>
42. satır:
Ashe [[Maggie L. Walker High School]]'a devam ettiği sırada tenis çalışmalarına devam etti. [[Robert Walter Johnson]] sporcunun antrenörlüğünü yaptı. Beyaz gençlerle oynamak için, izole edilmiş konumdaki Richmond'tan yaptığı uzun seyahatlerden yorulan Ashe, [[St. Louis, Missouri|St. Louis]]'li bir tenis yetkilisinin yaptığı teklifi kabul ederek buraya taşındı; [[Sumner High School (St. Louis)|Sumner High School]]'a gitmeye başladı.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE2DC1331F933A25756C0A964958260 "TRAVEL ADVISORY; Black History in St. Louis"], ''[[The New York Times]]'', 10 Mayıs 1992. 11 Aralık 2007 tarihinde erişilmiştir.</ref>
 
Genç Ashe oyunuyla ''[[Sports Illustrated]]'''in dikkatini çekmeyi başardı.<ref>[http://sportsillustrated.cnn.com/tennis/features/1997/arthurashe/faces1960.html Arthur Ashe picture]</ref> 1963'te [[Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles]]'tan (UCLA) tenis bursu kazandı. UCLA'da [[Reserve Officers' Training Corps]] (ROTC) kapsamında okudu; bu durum ödenen okul ücreti karşılığında aktif askeri hizmet yapmasını gerektiriyordu. 1966'daki turnuva sonrasında [[ABD Ordusu]]na katıldı. Washington'da temel eğitimini tamamladıktan sonra [[teğmen]] oldu. West Point'teki [[ABD Kara Harp Okulu]]nda görevlendirilen Ashe, burada veri işleme biriminde çalıştı. Harp Okulundaki döneminde akademinin tenis programını yürüttü. Ashe 1969'da görevini tamamlayarak ordudan ayrıldı.<ref>{{citeKitap bookkaynağı|last=Steins|first=Richard |title=Arthur Ashe: A Biography|year=2005|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=0-313-33299-1|pages=22-23}}</ref>
 
== Kariyeri ==
67. satır:
Ashe Ekim 1976'daki bir yardım organizasyonunda tanıştığı fotoğrafçı Jeanne Moutoussamy ile 20 Şubat 1977'de evlendi. Çiftin nikahı New York'ta [[ABD'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi]] [[Andrew Young]] tarafından kıyıldı.<ref>{{Dergi kaynağı|last=Ashe|first=Arthur|date=August 1981|title=My Introduction To Sex, Love and Marriage|journal=Ebony|publisher=Johnson Publishing Company|volume=36|issue=10|pages=86, 90|issn=0012-9011}}</ref>
 
Ashe çifti Aralık 1986'da bir kız çocuğu evlat edindi. Çift kızlarına Jeanne'nin mesleğinden hareketle Camera adını verdi.<ref>{{citeKitap bookkaynağı|last=Steins|first=Richard |title=Arthur Ashe: A Biography|year=2005|publisher=[[Greenwood Publishing Group]]|isbn=0-313-33299-1|pages=66}}</ref>
 
=== Sağlık sorunları ===
[[Dosya:Arthur Ashe c-00619.jpg|sağ|thumb|Geçirdiği kalp krizi sonrasında, kalp sağlığı kampanyasına katılan Ashe.]]
 
Ashe 1979'da kalp krizi geçirdi. Bu durum, sağlam vücut yapısına sahip bir sporcu olması nedeniyle kamuoyunda şaşkınlık yarattı. Ashe'nin rahatsızlığı, kalp hastalıklarının kalıtsal yönüne ilgiyi artırdı. Amerikalı tenisçiye 13 Aralık 1979'da, Dr. John Hutchinson tarafından [[Bypass ameliyatı|bypass]] yapıldı.<ref name=DoG>{{citeKitap bookkaynağı |title= Days of Grace: A Memoir |last= Rampersad |first= Arnold |coauthors= Arthur Ashe |year= 1993 |publisher=Alfred A. Knopf |location= New York |isbn= 0-679-42396-6. |page= 35}}</ref> Ashe ameliyattan birkaç ay sonra aktif spora geri dönecek duruma gelmişti. Ancak ailesiyle çıktığı [[Kahire]] tatilinde, koşu yaptığı sırada göğsünde ağrılar hissetti. Koşuyu kesen sporcu, yakın arkadaşı Douglas Stein'in eşliğinde doktor kontrolünden geçti. Stein, Ashe'nin New York'a dönerek, ameliyatını da gerçekleştiren kendi kardiyoloğunun gözetiminde kalması konusunda ısrarcı oldu.<ref name=DoG /> Sporcu 1983'te, ilk ameliyatın komplikasyonlarının giderilmesi için ikinci kez bıçak altına yattı.
 
1988'in Eylül ayında, sağ kolunda uyuşma hisseden Ashe hastaneye kaldırıldı. Tanı amaçlı bir beyin ameliyatı olan ve birçok testten geçirilen sporcuya, [[HIV]] taşıyan insanlarda sıkça görülen bir [[paraziter hastalık]] olan [[toksoplazmoz]] teşhisi koyuldu. Ardından yapılan testle sporcunun gerçekten HIV taşıdığı görüldü. Ashe ve doktorlar, virüsün kaynağının sporcunun ikinci kalp ameliyatı sırasında verilen [[Kan nakli|kanlar]] olduğu fikrinde birleşti.<ref name=sankaran>{{citeKitap bookkaynağı|last1=Sankaran|first1=Gopal |last2=Volkwein-Caplan|first2=Karin A. E.|last3=Bonsall|first3=Dale R. |title=HIV/Aids in Sport: Impact, Issues, and Challenges|year=1999|publisher=Human Kinetics|isbn=0-880-11749-4|page=58}}</ref><ref name="nytimes">{{Web kaynağı | url = http://www.nytimes.com/1993/02/08/obituaries/arthur-ashe-tennis-star-is-dead-at-49.html?ref=arthurashe | başlık = Arthur Ashe, Tennis Star, Is Dead at 49 | soyadı = Finn | ad = Robin | tarih = 1993-02-08 | yayıncı = nytimes.com | erişimtarihi = 4 Aralık 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150630051552/http://www.nytimes.com/1993/02/08/obituaries/arthur-ashe-tennis-star-is-dead-at-49.html?ref=arthurashe | arşivtarihi = 30 Haziran 2015}}</ref> Ashe çifti, iki yaşındaki kızlarını da düşünerek hastalığı gizli tutmaya karar verdi.
 
1992 yılına gelindiğinde, Ashe'nin ''[[USA Today]]''{{'}}de çalışan bir arkadaşı, sporcunun hastalığını duymuş ve doğrulamak için kendisini aramıştı. Ashe, ''USA Today'''in haberi yayımlama planları üzerine aldığı kararla, 8 Nisan 1992'de HIV taşıdığını tüm kamuyouna açıkladı. Kendisini hastalığını açıklamaya zorladığı için ''USA Today''{{'}}i suçlayan sporcu, bununla birlikte artık yalan söylemek zorunda olmadığı için rahatladığını belirtti. Ashe'nin açıklamasında sonra, yüzlerce kişi gazeteye mektuplar yazarak haberi yayımlama kararına tepki gösterdi.<ref>{{citeKitap bookkaynağı|last1=Sankaran|first1=Gopal |last2=Volkwein-Caplan|first2=Karin A. E.|last3=Bonsall|first3=Dale R. |title=HIV/Aids in Sport: Impact, Issues, and Challenges|year=1999|publisher=Human Kinetics|isbn=0-880-11749-4|page=59}}</ref>
 
Hastalığı duyulan Ashe, AIDS'in daha fazla tanınması, [[cinsel eğitim]] ve [[güvenli cinsel ilişki]] konularında çalışmaya başladı. Kendi hastalığı konusundaki soruları cevaplandırarak, sadece homoseksüellerin ya da uyuşturucu bağımlıların AIDS'e yakalanma riski taşıdığı şeklindeki yanlış algıları yıkmaya çalıştı.<ref name=sankaran />
374. satır:
 
== Eserleri ==
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Advantage Ashe |last=Ashe |first=Arthur |coauthors=Clifford George Gewecke |year=1967 |publisher=Coward-McCann |location=University of Michigan |page=192 |url=http://books.google.com/?id=UcqBAAAAMAAJ }}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Off the court |last=Ashe |first=Arthur |coauthors=Neil Amdur |year=1981 |publisher=New American Library |isbn=0-453-00400-8 |page=230 |url=http://books.google.com/books?id=&source=gbs_navlinks_s }}
*{{citeKitap bookkaynağı |last=Ashe |first=Arthur |coauthor=Rampersad, Arnold |title=Days of Grace: A Memoir |publisher=Alfred A. Knopf |location=New York |year=1993 |isbn=0-679-42396-6}}
*{{citeKitap bookkaynağı |last=Ashe |first=Arthur |year=1993 |title=A Hard Road to Glory: A History of the African-American Athlete |publisher=Amistad |location=New York, NY |isbn=1-56743-006-6 |url=http://lccn.loc.gov/93007395}}
 
== İlgili kitaplar ==
*{{citeKitap bookkaynağı |last=McPhee |first=John |year=1969 |title=[[Levels of the Game]]|publisher=New York, Farrar, Straus & Giroux |location=New York, NY |isbn=0-374-51526-3}}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Arthur Ashe: Tennis Champion |last=Robinson |first=Louie |year=1969 |publisher=Washington Square Press |isbn=0-671-29278-1 |page=135 |url=http://books.google.com/?id=LqRPAAAACAAJ&dq=arthur+ashe }}
*{{citeKitap bookkaynağı |author=Deford, Frank; Ashe, Arthur |title=Arthur Ashe: Portrait in Motion |publisher=Houghton Mifflin |location=Boston |year=1975 |isbn=0-395-20429-1 |oclc= }}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Arthur Ashe—tennis great |last=Weissberg |first=Ted |coauthors=Coretta Scott King |year=1991 |publisher=Demco Media |isbn=0-7910-1115-1 |page=109 |url=http://books.google.com/books?id=wi-CNgAACAAJ }}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Arthur Ashe: against the wind |last=Collins |first=David |year=1994 |publisher=Dillon Press |isbn=0-87518-647-5 |page=128 |url=http://books.google.com/?id=wgeSAAAACAAJ }}
*{{citeKitap bookkaynağı |author=Towle, Mike |title=I Remember Arthur Ashe: Memories of a True Tennis Pioneer and Champion of Social Causes by the People Who Knew Him |publisher=Cumberland House Publishing |year=2001 |isbn=1-58182-149-2 |oclc= }}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Arthur Ashe:a biography |last=Steins |first=Richard |year=2005 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=0-313-33299-1 |page=103 |url=http://books.google.com.tr/books?id=CuUYACzdmXgC }}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Arthur Ashe: Young Tennis Champion |last=Mantell |first=Paul |year=2006 |publisher=[[Simon and Schuster]] |isbn=0-689-87346-8 |page=224 |url=http://books.google.com/books?id=TOgIQMjFE8QC&dq=arthur+ashe+school }}
*{{citeKitap bookkaynağı |title=Endeavor to Persevere: A Memoir on Jimmy Connors, Arthur Ashe, Tennis and Life Kindle Edition | last=Henderson Jr. |first=Douglas |year=2010|publisher=Untreed Reads|url=http://books.google.com/books?id=RY3oHqlar1kC|isbn=9-781-61187-0398.}}
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arthur_Ashe" sayfasından alınmıştır