'''[[Tanzimat|Tanzimât (تنظيمات)]] Fermânı, Gülhane Hatt-ı Şerîf-i''', [[Türkler|Türk]] tarihinde Batılılaşmanın ilk somut adımıdır. 3 Kasım 1839'da [[Sultan Abdülmecid]] döneminde Hariciye Nazırı [[Koca Mustafa ReşitReşid Paşa]] tarafından okunmuştur. [[Gülhane Parkı]]'nda okunması nedeniyle '''[[Gülhane Parkı|Gülhane]] Hatt-ı Şerif-îŞerifi''' (Padişah Yazısı), '''[[Gülhane Parkı|Gülhane]] Hatt-ı Hümâyûnu''' veya '''Tanzimât-ı Hayriye''' (Hayırlı Düzenlemeler) olarak da anılır. Bu fermânla devlet kendisini yenilemesi gerektiğini söylemiştir. Fransız İhtilâli ile Osmanlı ülkesinde aydın kişiler ve yeni fikirler oluşmaya başlamıştır. Özellikle meşrui yönetim yanlısı aydınların baskıları, yapılan ıslahatların kalıcı olması fikri ve Fransız İhtilâli ile ülkeye giren milliyetçilik fikirlerinin olumsuz etkilerinden kurtulmak amacı ile 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı'nda ilan edilmiştir. Bu nedenle fermanın diğer bir adı da Gülhane-i Hattı Hümâyûnu'dur.
Osmanlı devletindeDevleti'nde Hâriciye Nâzırı [[Koca Mustafa Reşid Paşa|Mustafa ReşîdReşid Paşa]]’nın 3 Kasım 1839 tarihinde okuduğu “Gülhâne Hatt-ı Hümâyûnu” ile başladığı kabul edilen Tanzimat hareketi, görünen yüzüyle devlet işlerinde bozulan düzeni yeni baştan tesis etme amacındaydı. Ancak askerî, mülkî ve hukukî alanda hayata geçirilen reformlar, bir siyasî düzen değişikliğinden öteye geçmiş, Türk düşünce sisteminde de köklü bir değişmeye zemin hazırlamıştır.<ref name=":0">Prof. Dr. Mesut, Şen, "[http://turkolojimakaleleri.page.tl/TANZ%26%23304%3BMAT-AYDINLARININ-%26%238220%3B%C7A%26%23286%3BATAY-T-Ue-RK%C7ES%26%23304%3B%26%238221%3BNE-BAKI%26%23350%3BI-VE-%26%23350%3BEMSEDD%CEN-S%C2M%CE%26%238217%3BN%26%23304%3BN-TES%26%23304%3BR%26%23304%3B.htm TANZİMAT AYDINLARININ “ÇAĞATAY TÜRKÇESİ”NE BAKIŞI VE ŞEMSEDDÎN SÂMÎ’NİN TESİRİ]", [http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref>
