Vikipedi

Sukarno: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.710 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.710 değişiklik
Değişiklik özeti yok
15. satır:
|milliyeti =
|etnik_kökeni =
|partisi = Yok[[Endonezya Millî Partisi]]
|eşi =
|çocukları =
38. satır:
 
== Biyografi ==
Doğu Cavalı yoksul bir öğretmenin oğluydu. Çocukluğunun büyük bir bölümünü Tulungagung köyünde büyükbabası ve büyükannesinin yanında geçirdi. 15 yaşında Surabaya'daki ortaokula gönderildi. [[1921]]'de tanınmış din adamı [[Omar Said Tjokroaminoto|Tjokroaminoto]]'nun 16 yaşındaki kızı Siti Utari ile evlendi.
 
Sukarno öğrenciliği sırasında Cava, Sunda ve Bali dillerini çok iyi öğrendi. Çağdaş Endonezya dili üzerindeki çalışmaları, gelecekte bu dilin geliştirilmesine yapacağı katkıların temelini oluşturdu. [[Arapça]] ve [[Felemenkçe]]nin yanı sıra [[İngilizce]], [[Fransızca]], [[Almanca]] ve [[Japonca]] öğrendi. Zamanla [[feodal]] prenslerden kaçak [[Komünizm|komünistlere]] kadar, ülkenin hızla genişleyen siyasal yelpazesinin her kanadındaki yeni önderlerle tanıştı.
48. satır:
Sukarno, Yogyakarta'daki devrim başkentinden [[Cakarta]]'ya [[28 Aralık]] [[1949]]'da zaferle döndü. Gösterişli bir yaşam sürmeyi yeğleyince kendisini eleştirenlerin sayısı hızla arttı. Siyasal gerilim yoğunlaşırken, Sukarno'nun saptırıcı siyasal manevraları da istikrarı olanaksızlaştırdı. Gene de eğitim, sağlık ve kültürel uyanış gibi alanlarda çarpıcı kazanımlar kazandırdı. Sukarno'nun çok önem verdiği Endonezyalılık gururu yerleşti. Ama bütün bunların ülke ekonomisi üzerinde yıkıcı etkisi oldu.
 
Sukarno'nun [[1956]]'nın sonlarında, çatışan siyasal partileri ''gömerek'' ulusal uzlaşmayı sağlama umuduyla parlamenter demokrasiyi ve özel girişimi ortadan kaldırdı; ''Güdümlü Demokrasi'' ve ''Güdümlü Ekonomi'' uygulamasını başlattı. [[Marksist]] bir ideolojiye ve çoğu yozlaşmış kişilikleriyle tanınan kalabalık bir bakanlar kuruluyla bütünleşen kişisel ve siyasi taşkınlıkları, sürekli bir ulusal bunalımla sonuçlandı. 1958'de [[Sumatra]] ve [[Celebes]]'te bölgesel ayaklanmalar çıktı. [[Enflasyon]] nedeniyle [[1958]]'de 100 olan geçinme indeksi [[1965]]'te 18 bine, [[1967]]'de 600 bine yükseldi. Sukarno [[1963]]'te [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'yle ilişkilerini kesti. 1 milyar [[Amerikan doları]] değerinde silah ve malzeme aldıktan sonra [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'yle de ilişkilerini bozdu. Emperyalist ablukanın bir parçası olarak nitelediği [[Malezya]]'yı destekleyen [[Birleşmiş Milletler|BM]]'den [[20 Ocak]] [[1965]]'te resmen çekildi.
 
[[30 Eylül]] [[1965]]'te, ülke Sukarno'nun da katıldığı kuşkusuz olan bir darbe girişimiyle sarsıldı. Askerler ve komünistlerden oluşan darbeciler 6 generali kaçırarak öldürdüler. Birkaç kent merkezini ele geçirdikten sonra yeni bir devrimci rejim kurduklarını açıkladılar. Darbeye karşı direnen Cakarta garnizonunun komutanı General Suharto ve Sukarno arasındaki iktidar mücadelesinde 300 bin ya da daha çok komünist ve komünist zanlısı öldü. Sukarno'nun [[11 Mart]] [[1966]]'da geniş yetkiler vermek zorunda kaldığı [[Suharto]] [[Mart]] [[1967]]'de geçici devlet başkanı, [[Mart]] [[1968]]'de devlet başkanı oldu. Görevden ayrılışından ölümüne kadar [[Cakarta]]'da ev hapsinde tutuldu. Sukarnoculuk ideolojisi 1970'lerin sonlarına kadar yasaklı kaldı, daha sonra Sukarno'nun saygınlığı iade edildi.
 
== Ayrıca bakınız ==
{{Vikisöz|Sukarno}}
* [[Muhammed Natsir]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Sukarno" sayfasından alınmıştır