Bayezid Camii: Revizyonlar arasındaki fark

'''Bayezid Camii''' (''Beyazıt Camii'' ve ''Beyazıd Camii'' olarak da bilinir) [[İstanbul]]'un Bayezid semtinde [[II. Bayezid|Sultan II. Bayezid]] tarafından yaptırılmış ünlü bir [[cami]].

Osmanlı klasik dönem [[mimari|mimarisinin]] erken dönem eserleri arasında bir yapıdır<ref name=diyanet/>. Semte dağınık bir şekilde inşa edilmiş olan [[külliye|külliyenin]] ana elemanı durumundaki parçasıdır<ref name=ibb>[http://www.ibb.gov.tr/sites/ks/tr-TR/1-Gezi-Ulasim/kulliyeler/Pages/bayezid-kulliyesi.aspx İstanbul Büyükşehir Belediyesi Web Sitesi ]</ref>. Mimarının kim olduğu kesin olarak bilinmez;, [[Mimar Hayrettin]], [[Mimar Kemaleddin]] veya Yakupşah bin Sultanşah tarafından yapıldığına dair görüşler vardır.<ref name=istanbulnet>[http://www.istanbul.net.tr/istanbul-Rehberi/dini-mekanlar/sultan-beyazit-camii/9/5 İstanbul.net sitesi Bayezid Camii sayfası, Erişim tarihi:11.04.2011]</ref> İstanbul’da orijinalliğini koruyan en eski [[Selatin camileri|selatin camii]] olarak kabul edilir.<ref name=diyanet/> II. Bayezid’in mezarı, caminin [[Hazîre|haziresinde]] bulunur.

[[Bizans]] devrinde [[Theodosius Forumu]] olarak adlandırılan ve şehrin en büyük meydanı olan meydanındameydanda [[II. Bayezid|Sultan Bayezid Veli]] tarafından yaptırıldı. [[İstanbul]]’un fethinden sonra şehre kurulan ikinci büyük selatin camii idi. Şehirdeki ilk selatin camii olan [[Fatih Camii]] orijinalliğini kaybettiğinden İstanbul’da orijinalliğini koruyan en eski selatin camii olarak kabul edilir. Cümle kapısında [[Şeyh Hamdullah]]'ın yazdığı kitabeye göre [[1501]]-[[1506]] yılları arasında beş yılda tamamlanmıştır. [[Evliya Çelebi]]’nin aktardığında göre caminin açılış günü ilk namazı padişahın kendisi kıldırmıştı.

İstanbul’da 1509’da meydana gelen ve “Küçük Kıyamet” diye anılan [[1509 Büyük İstanbul depremi|depremden]] zarar gördü. Depremden sonra kısmen onarılan camiinin onarımını daha sonraki yıllarda tamamlayıp güçlendiren [[Mimar Sinan]] oldu. Onun, 1573’de caminin içinde bir kemer inşa ederek yapıyı güçlendirdiği bilinir<ref name=diyanet>[http://www.diyanetdergisi.com/diyanet-dergisi-143/konu-968.html Cevat Akkanat, İstanbul’da Bayezid Camii ve Külliyesi, Diyanet Dergisi, Sayı: 239, Kasım 2010]</ref>.

1683 yılındaki bir [[yangın|yangında]] [[minare]] külahları tutuşarak zarar gördü;. 1743’te ise minarelerden birisine [[yıldırım]] isabet etmesi sonucu külahı yandı.

Dört ayak üstüne oturulmuş 16,78m. çapında bir ana [[kubbe|kubbesi]] kuzey ve güneyde iki yarım kubbe ile desteklenir. Ana kubbesinde yirmi, yarım kubbelerde yedişer [[pencere]] bulunur<ref name= fatih>[http://fatihdingorder.com/index.php?option=com_content&view=article&id=473:beyazt-camii&catid=4:camilerimiz&Itemid=7 Fatih Din Görevlileri Derneği Web Sitesi, Erişim tarihi:11.04.2011]</ref>

Caminin 24 kubbeli [[revak|revaklarla]] çevrilmiş kare biçiminde bir son cemaat avlusu bulunmaktadır. Avlu zemini [[mermer]] döşelidir ve ortasında [[şadırvan]] bulunur. Aslında üstü açık olan şadırvan, [[IV. Murat]] zamanında etrafına dikilen sekiz sütun üzerine oturtulmuş bir kubbe ile örtülmüştür<ref name=diyanet/>. Avlu döşemesi ve şadırvanın sütunları Bizans`tan kalma malzemenin yeniden işlenmesiyle elde edilmiştir<ref name=istanbulnet/>.Avlu mermerleri arasında geniş kırmızı [[Porfir (jeoloji)|porfir taşı]] levhalar vardır.

Doğusu ve batısında beşer kubbe ile örtülü iki tabhanesi (kanat) olan camii, tabhaneli (kanatlı) yapıların son örneği kabul edilir<ref name=diyanet/>. Baştan tabhane olarak tasarlanmış bu bölümler ile cami arasındaki duvar sonradan kaldırılmış;, böylece tabhaneler namaz alanına dahil edilmiştir<ref name=ibb/>.

Birer şerefeli iki taş minaresi olan caminin minareleri camiye değil;, caminin iki yanındaki tabhanelere bitişiktir;, bu nedenle arada 79m. mesafe vardır<ref name=istanbulnet/>. Renkli taşlar ve [[kufi]] yazılarla bezeli minarelerden sağ tarafta olanı özgün süslemelerini büyük ölçüde korur ancak diğeri birkaç kez onarım geçirmiş ve bezemelerini yitirerek daha sade kalmıştır<ref name=ibb/>. Bu nedenle sağdaki minare, “Selçukludan Osmanlı- 'ya geçişin İstanbul'daki tek numunesi”örneği” olarak kabul edilir<ref name=tefekkur>[http://www.tefekkurdergisi.com/icerik.asp?dergi=39&konu=1043 Can Alpgüvenç, Bayezid Camii Minarelerindeki Kûfî Panolar, Tefekkür Dergisi, Sayı:39, Ekim 2010]</ref>.

Harimin sağ köşesinde hünkar mahfili yer alır. 10 sütun üzerinde duran mahfile, dışarıdan bir merdiven ve kapı ile girilir.<ref name=fatih/> Caminin [[mihrap]] tarafında, sağda ve pencere hizasında oğlu [[Yavuz Sultan Selim]] tarafından yaptırılmış [[II. Bayezid|Sultan Bayezid]] türbesi bulunur. Yine Yavuz Sultan Selim’in yaptırdığı solundaki türbede Kızıkızı [[Selçuk Hatun]] da yatar;, [[Koca Mustafa Reşit Paşa]]'nın mezarı da burada bulunmaktadır.