Karakoyunlular: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
||
107. satır:
}}
{{Türk tarihi}}{{Azerbaycan tarihi}}{{İran tarihi}}
'''Karakoyunlular''' ya da '''Karakoyunlu Devleti''' ([[Azerice|Azerice:]] Qaraqoyunlu dövləti, {{Dil-fa|قره قویونلي}}), başkenti [[Tebriz]] olan ve [[1380]]-[[1469]] yılları arasında bugünkü [[Doğu Anadolu Bölgesi]], [[Güney Kafkasya]], [[Azerbaycan]] ve [[Kuzey Irak]] topraklarında egemenlik sürmüş [[Oğuzlar|Oğuz Türklerinin]] kurmuş olduğu bir devlet.<ref name= "Karakoyunlular">Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri, 6. Basım, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. [[İsmail Hakkı Uzunçarşılı]]</ref>
Bayraklarında açıklanan damga Eski Sakalardan bu yana Hunların, Memlüklülerin, Selcukluların, Moğol-Tatarların, kullandığı "Ejderha yüreği" veya "Yaşam Çiçeği" damgası vardı.
121. satır:
Kara Yusuf'un oğluyla hükümdarlığını ilan etmesi [[Celayiriler]] ile arasının bozulmasına sebep oluş ve [[1410]] yılında bir yaylak antlaşmazlığı nedeniyle aralarında savaş başlamıştır. [[Celayiriler]] hükümdarı Sultan Ahmed komutasındaki ordu [[Tebriz]]'i ele geçirse de [[Erzincan]] kuşatmasından dönen Kara Yusuf yapılan savaşta Sultan Ahmed'in ordusunu yenilgiye uğrattı ve esir alınan sultan öldürüldü. Bu galibiyetten sonra [[Irak-ı Arab]] ve [[Bağdat]]'ı da ele geçirdi. [[Akkoyunlular]], [[Şirvan]] ve [[Gürcistan]] hükümdarlarını da yenilgiye uğrattıktan sonra [[Irak-ı Acem]]i tamamen ele geçirdi. Bunun akabinde [[1419]] yılında [[Gaziantep]] taraflarına akınlar yaptı.<ref name= "Karakoyunlular" />
Karakoyunlular, [[Timur İmparatorluğu]]'nu kargaşadan çıkararak yeniden toparlamaya muvaffak olan [[Şahruh]] tarafından [[1420]]'de tekrar yenilgiye uğratıldıysa da, [[Şahruh|Şah Ruh]]'un dönüşünden Karakoyunlu hakimi [[Kara İskender]] tekrar güçlenmiş ve [[Akkoyunlu]] Hâkimi [[Kara Yülük Osman Bey]]'i yenerek [[Doğu Anadolu Bölgesi]]'
1447'de Şah Ruh ölüp 1449'da [[Uluğ Bey]] suikast sonucu öldürülünce Timur İmparatorluğunda kargaşalar baş gösterdi. Cihan Şah da bu durumundan istifade ederek isyan etti. Timurlu baskısının azaldığı 1437'den itibaren tekrar genişlemeye başlayan devlet, 1440'ta Gürcistan ve Tiflis'i, 1445'te İsfahan'ı, 1447'de Fars ve Kirman'ı, 1450'de Cürcan ve Mazenderan'ı, 1458'de [[Herat]] (sadece beş aylığına), Nişabur ve batı [[Büyük Horasan|Horasan]]'ı fethederek geniş bir sahayı yönetimi altına aldı.
159. satır:
==İskender Mirza dönemi==
Yusuf Bey'in ölümünden sonra askerlerinden çoğu [[Kerkük]]'te bulunan İskender Bey'in (1420-1438) yanına gitti. İskender de bunlarla birlikte, Mardin'i kuşatmış olan Akkoyunlu Karayülük Osman Bey'in üzerine yürüdü. Onu Nusaybin yakınlarındaki Şeyh Kendi'nde yapılan savaşta mağlup etti. Ancak Erzurum ile Ağrı arasındaki Eleşkirt ovasında Şahruh'un ordusu karşısında [[1421]] yılında üç gün süren savaşta bozguna uğradı. Bu mağlubiyetten sonra İskender Mirza yeniden toparlanmaya çalıştı. Hükümdarlığının ilk yıllarını Şahruh'u metbu tanıyan Hakkari ve Bitlis hakimleriyle uğraşmakla geçirdi. [[Ahlat]]'ı alamadıysa da 1425'
İskender Bey daha sonra [[Şirvan]]'ı yağmaladı. Bölgedeki gelişmeler üzerine Şahruh üçüncü defa Azerbaycan seferine çıktı. Türkmen beylerinin tavsiyelerine uyarak, İskender'e karşı isyan eden ve Şahruh'u metbu tanıyan Cihan Şah'ı ağabeyi İskender'in üzerine gönderdi. İskender Bey Osmanlılar'a sığınmak üzere Tebriz'den ayrıldı. Şahruh 50-60.000 kişilik bir ordu ile İskender'i takip ettirdi. İskender, Osmanlı ülkesine geçmek için Akkoyunlu Karayülük Osman Bey'den yol istemek zorunda kaldı. Şahruh'tan yolu kesmesi talimatını almış bulunan Karayülük yol vermeyince Karakoyunlular'la Akkoyunlular arasında çok şiddetli bir savaş başladı. 20.000 kişiden oluşan Akkoyunlu ordusu, 3000 kişilik İskender kuvvetleri karşısında ezildi. Pek çok Akkoyunlu kumandanı öldü. Karayülük Osman Bey de ağır yaralı olarak çekildiği Erzurum Kalesi'nde öldü. İskender Bey Erzurum'a girdi, ancak Şahruh'un gönderdiği Mirza Muhammed Cüki'nin 60.000 kişilik ordusunun yaklaştığını duyunca oradan ayrılıp Osmanlı ülkesine gitti. Şahruh, Osmanlı Padişahı [[II. Murad]]'a gönderdiği özel elçi vasıtasıyla İskender Bey'in yakalanıp kendisine teslim edilmesini istedi. Bir taraftan da Cihan Şah'a yardımcı kuvvet vererek İskender'in ailesinin bulunduğu kaleyi zaptettirdi. [[Karabağ]]'dan ayrılıp [[Ucan]]'a gelen Şahruh burada Azerbaycan hükümdarlığını Cihan Şah'a verdi ve bir daha gelmemek üzere Horasan'a hareket etti.
| |||