Vikipedi

Halil İnalcık: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Samral (mesaj | katkılar)
2.327 değişiklik
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.710 değişiklik
kDeğişiklik özeti yok
25. satır:
| ek_bilgi =
|unvanları=Hocaların hocası<br/>Tarihçilerin kutbu}}
'''Halil İnalcık''' (7 Eylül 1916, [[İstanbul]]<ref>{{Web kaynağı | başlık = Nasıl Sevmem İstanbul'u | url = http://www.milliyet.com.tr/-magazin-1162279/ | yayıncı = Milliyet | tarih = Kasım 2009 | erişimtarihi = 11 Nisan 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170411222009/http://www.milliyet.com.tr/-magazin-1162279/ | arşivtarihi = 11 Nisan 2017}}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = Halil İnalcık, Özgeçmiş | url = http://www.inalcik.com/indexTr/halil_inalcik_ozgecmis.asp | yayıncı = Resmi sitesi | erişimtarihi = 11 Nisan 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150924034319/http://www.inalcik.com/indexTr/halil_inalcik_ozgecmis.asp | arşivtarihi = 24 Eylül 2015}}</ref><ref>{{kitap kaynağı|soyadı1=Çaykara|ad1=Emine|başlık=Tarihçilerin kutbu : Halil İnalcık kitabı|tarih=2005|yayıncı=Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları|yer=Ankara|isbn=9789754586619|sayfa=441}}</ref><ref group="not">Bu tarih kendisi hakkında yapılan son araştırmalara göre verilmiştir. Bazı kaynaklarda doğum tarihi olarak 26 Mayıs 1916 verilmektedir. Bkz. [http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/26/155.pdf Prof. Dr. Melek Delibaşı'nın İnalcık hakkındaki bir yazısı]</ref> - 25 Temmuz 2016, [[Ankara]]<ref name=":Hürriyet16" />), Türk [[tarih]] profesörü.
 
Eserleriyle Osmanlı-Türk tarihine hem siyasî ve ekonomik konularda hem de kültür ve medeniyet tarihi alanında orijinal katkılarda bulunmuş bir bilim adamıdır.<ref name=melek/> Tüm Balkan dillerine ve Arapçaya çevrilmiş olan "''[[The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600]]''" ve "''An Economic and Social History of the Otoman Empire''" gibi kitapları dünya üniversitelerinde başlıca ders kitabı olarak kullanılmaktadır.<ref name=melek/> Tarih alanındaki üstün çalışmaları ve yetiştirdiği öğrenciler sebebiyle ''Şeyh-ûl Müverrihin'' (Tarihçilerin şeyhi) ve ''Tarihçilerin Kutbu'' gibi isimlerle de anılmıştır.<ref>[http://www.dunyabulteni.net/haber/169253/tarihcilerin-kutbu-halil-inalcik Tarihçilerin Kutbu: Halil İnalcık]</ref><ref>[http://www.hurriyet.com.tr/100-yasindaki-bilge-halil-inalcik-bu-sikintili-devir-gececek-30053925 100 yaşındaki bilge Halil İnalcık: Bu sıkıntılı devir geçecek - Hürriyet]</ref> İnalcık, [[Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi]]’nde'nde 32 yıl hizmet verdikten sonra 1972 yılında [[Chicago Üniversitesi]]'nde Osmanlı Tarihi Kürsüsünü, 1993 yılında [[Bilkent Üniversitesi]]'nde Tarih Bölümünü kurmuştur.
 
== Yaşamı ==
1916'da [[İstanbul]]'da dünyaya geldi. Babası [[Kırım]] göçmenlerinden Seyit Osman Nuri Bey, annesi Ayşe Bahriye Hanım'dır.<ref name=melek>{{Web kaynağı | soyadı1 = Delilbaşı | ad1 = Melek | başlık = Prof. Dr. Halil İnalcık (Prof. Dr. İnalcık’ın 29 Mart 200'da Ankara Üniversitesi'nde sunduğu “Tarih ve Politika” konulu konferansın takdim konuşması | url = http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/26/155.pdf | website = http://dergiler.ankara.edu.tr | yayıncı = Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 19, Yıl 2006 | erişimtarihi = 4 Ağustos 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> Ailesi, 1924 yılında [[Ankara]]'ya yerleşti.<ref name=melek/>
 
1923-1930 arasında [[Ankara Gazi Lisesi|Ankara Gazi Mektebi]]'nde, bir yıl Sivas Muallim Mektebi’ne devam etti.<ref name=ozgecmis/> Orta tahsilini 1931’de Ankara’da Gazi Muallim Mektebi'nde tamamladıktan sonra [[Necatibey Eğitim Fakültesi|Balıkesir Necati Bey Muallim Mektebi]]'nde lise tahsiline devam etti. 1936 yılında [[Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi]] Yeni Çağ Tarihi bölümünde yüksek öğrenimine başladı. 1940 yılında mezun olduktan sonra fakültede asistan olarak kaldı.
 
1942 yılında ''Tanzimat ve Bulgar Meselesi'' adlı doktora tezini verdi. 1943’te1943'te ''Viyana’danViyana'dan ‘Büyük'Büyük Ricat’eRicat'e Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı'' başlıklı teziyle doçentliğe atandı.<ref name=ozgecmis/> 1945’te1945'te AÜDTCF Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’ndenBölümü'nden Şevkiye Işıl hanımlaile evlendi. Bu evlilikten kızı Günhan dünyaya geldi.<ref name=kastamonu>{{Web kaynağı | soyadı1 = Tan | ad1 = Nail | başlık = Kastamonuluların eniştesi Prof. Dr. Halil İnalcık’a büyük ödül | url = http://www.kastamonugazetesi.com.tr/kastamonulularin-enistesi-prof-dr-halil-inalcika-buyuk-odul-6782.html | website = http://www.kastamonugazetesi.com.tr | yayıncı = Kastamaonu gazetesi, 21 Ocak 2016 | erişimtarihi = 26 Temmuz 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160123070320/http://www.kastamonugazetesi.com.tr:80/kastamonulularin-enistesi-prof-dr-halil-inalcika-buyuk-odul-6782.html | arşivtarihi = 23 Ocak 2016}}</ref><ref name=Kastamonu>[http://www.kastamonugazetesi.com.tr/kastamonulularin-enistesi-prof-dr-halil-inalcika-buyuk-odul-6782.html Kastamonu Gazetesi ]</ref>
 
Uzun yıllar aynı fakültede Osmanlı ve Avrupa tarihi üzerine dersler veren İnalcık, 1947'de [[Türk Tarih Kurumu]] (TTK) üyeliğine seçildi. 1949'da İngiltere'ye giderek [[British Museum]]’da'da Türkçe yazmalar üzerinde çalıştı ve ''Calendar of State Papers'' serisinde Osmanlı tarihine ait kayıtları topladı. ''Public Record Office''’te{{'}}te Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili kaynak taraması yaptı. 1951 yılında Türkiye'ye döndü.
 
1951'in yazında Bursa Şer'iyye Sicilleri üzerine çalışmaya başladı. Girişimleri sonucu [[kadı defterleri|siciller]], [[Topkapı Sarayı]]'ndaki atölyede ciltlenip temizlenerek tekrar Bursa’ya gönderildi. İnalcık, Haziran 1952'te ''Viyana Bozgun Yıllarında Osmanlı-Kırım Hanlığı İşbirliği'' teziyle profesörlük unvanı aldı.
 
[[Columbia Üniversitesi|Columbia]], [[Princeton Üniversitesi|Princeton]], [[Pennsylvania Üniversitesi|Pennsylvania]], [[Harvard Üniversitesi|Harvard]] Üniversitelerinde ziyaretçi profesör olarak dersler veren İnalcık, 1972 Ankara Üniversitesinden emekli olarak Chicago ÜniversitesindeÜniversitesi'nde Osmanlı Tarihi Kürsüsünü kurdu. 1973 yılında kitabı ''[[The Ottoman Empire The Classical Age 1300-1600]]'' yayımlandı.
 
İnalcık, Osmanlı/Türk tarihi araştırmalarının ortaya koyduğu yeni bilgi ve bulguların en üst düzeyde paylaşılıp tartışılması için<ref>{{Web kaynağı | başlık = IAOSEH - International Association for Ottoman Social and Economic History | website = http://history.bilkent.edu.tr | yayıncı = Bilkent Üniversitesi Tarih Bölümü | erişimtarihi = 26 Temmuz 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> “"''International Association for Social and Economic History of Turkey''”" adlı uluslararası bir birlik kurdu, ilk 1977'de [[Hacettepe Üniversitesi]]'nde olmak üzere 11 uluslararası kongrenin toplanmasına öncülük etti.
 
1986 yılında Chicago ÜniversitesindenÜniversitesi'nden de emekliye ayrıldı ve 1993 yılında [[Bilkent Üniversitesi]]’nde'nde Tarih BölümünüBölümü'nü kurdu.<ref name=melek/> 23 yıl boyunca [[Bilkent Üniversitesi]] Osmanlı Tarihi Bölümü'nde yüksek lisans ve doktora öğrencilerine seminer dersi verdi.
 
2003 yılında Bilkent Üniversitesi’ndeÜniversitesi'nde ''Halil İnalcık Center for Ottoman Studies'' adlı bir merkez kurdu. Halil İnalcık, yıllardan beri çeşitli arşivlerden topladığı belge ve defterlerin kopyalarını, yarım kalmış araştırma metinlerini, 1000’den1000'den fazla ayrıbasımı ve diğer materyalleri bu merkeze bağışlamıştır.<ref name=ozgecmis/>
 
İnalcık, çok iyi düzeyde Osmanlı Türkçesi, iyi düzeyde; İngilizce, Fransızca, Almanca, orta düzeyde de; Arapça, Farsça ve İtalyanca biliyordu.<ref>http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=2942</ref> Dünyanın çeşitli üniversitelerinden çok sayıda fahri doktora tevcih edilen İnalcık, 20. yüzyıl sona ererken&nbsp; [[Cambridge]]'de bulunan [[International Biographical Centre|Uluslararası Biyografi Merkezi]] tarafından dünyada sosyal bilimler alanında sayılı 2000 bilim adamı arasında gösterilmiştir.<ref name=ozgecmis>{{Web kaynağı | başlık = Ozgeçmişi | url = http://www.inalcik.com/indexTr/halil_inalcik_ozgecmis.asp | yayıncı = inalcik.com sitesi | erişimtarihi = 4 Ağustos 2016 | arşivengelli = evet}}</ref>
Hayatı ve tarihçiliğini anlattığı ''[[Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı]]'' adlı söyleşi kitabı [[Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları]]'ndan 2005 yılında yayımlanmıştır.
 
Avrasiya AkademiyasınınAkademiyası'nın kurucu üyelerinden birisi idi.<ref>[http://eurasia-academy.org/ Eurasian Academy Official Site]</ref>
 
== Ölümü ==
70. satır:
Halil İnalcık çoklu organ yetmezliği nedeniyle 25 Temmuz 2016 tarihinde saat 19.10'da [[Ankara]]'da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Ölümünün ardından [[Bilkent Üniversitesi|Bilkent]] ve [[Ankara Üniversitesi]]'nde tören düzenlendi.<ref name=":Hürriyet16">{{Web kaynağı | başlık = Ünlü tarihçi Halil İnalcık hayatını kaybetti | url = http://www.hurriyet.com.tr/unlu-tarihci-halil-inalcik-hayatini-kaybetti-40169179 | yayıncı = Hürriyet | erişimtarihi = 25 Temmuz 2017 | tarih = 25 Temmuz 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170819120611/http://www.hurriyet.com.tr/unlu-tarihci-halil-inalcik-hayatini-kaybetti-40169179 | arşivtarihi = 19 Ağustos 2017}}</ref> Cenazesi [[Bakanlar Kurulu (Türkiye)|Bakanlar Kurulu]] kararı ile [[II. Mehmed|Fatih Sultan Mehmet]]'in de türbesinin bulunduğu [[Fatih Camii]] Haziresi'ne defnedildi.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Prof. Dr. Halil İnalcık son yolculuğuna uğurlandı | url = http://www.haberturk.com/gundem/haber/1273348-prof-dr-halil-inalcik-son-yolculuguna-ugurlandi# | yayıncı = Hürriyet | erişimtarihi = 25 Temmuz 2017 | tarih = 28 Temmuz 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170806135429/http://www.haberturk.com/gundem/haber/1273348-prof-dr-halil-inalcik-son-yolculuguna-ugurlandi | arşivtarihi = 6 Ağustos 2017}}</ref>
 
Ölümünün ardından birçok yerde anma törenleri düzenlenen İnalcık için Cumhurbaşkanı [[Recep Tayyip Erdoğan]]'ın talimatı ile özel bir kabir yapıldı. Geleneksel Osmanlı kabirleri tarzında düzenlenen İnalcık'ın “ulema"ulema kabri”kabri" 22 Temmuz 2017'de tamamlandı. Mermerden yapılan kabrin yazma ve motifleri altın varak ile süslendi.<ref name=":Bardakçı17">{{Web kaynağı | soyadı1 = Bardakçı | ad1 = Murat | başlık = Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık’a Cumhurbaşkanı’nın talimatıyla geleneksel ‘ulema kabri’ inşa edildi | url = http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1572672-tarihcilerin-kutbu-halil-inalcika-cumhurbaskaninin-talimatiyla-geleneksel-ulema-kabri-insa-edildi | erişimtarihi = 25 Temmuz 2017 | tarih = 23 Temmuz 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170723073336/http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/1572672-tarihcilerin-kutbu-halil-inalcika-cumhurbaskaninin-talimatiyla-geleneksel-ulema-kabri-insa-edildi | arşivtarihi = 23 Temmuz 2017}}</ref>
 
Kabir düzenlenmesinde [[Ahmed Cevdet Paşa]]'nın kabri örnek alındı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Halil İnalcık'a vefat yıldönümünde 'Ulema Kabri' | url = http://aa.com.tr/tr/kultur-sanat/halil-inalcika-vefat-yildonumunde-ulema-kabri/869389 | yayıncı = AA | erişimtarihi = 25 Temmuz 2017 | tarih = 25 Temmuz 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170725193129/http://aa.com.tr/tr/kultur-sanat/halil-inalcika-vefat-yildonumunde-ulema-kabri/869389 | arşivtarihi = 25 Temmuz 2017}}</ref> Koordineyi İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile İstanbul Valiliği üstlendi ve finansal destek İstanbul Türbeler Derneğince verildi. Kabrin üzerine ayak ve baş kısmında olmak üzere iki silindir (“üstüvânî”"üstüvânî") dikildi. Taşları Semih İrteş imal ettirirken ayak kısmındaki silindirin klâsik tezyinatını Sabri Mandıracı yazdı. Mandıraca'nın çalışması el ile işlendi.<ref name=":Bardakçı17" />
 
== Başlıca eserleri ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Halil_İnalcık" sayfasından alınmıştır