Yunanistan'a ikinci Pers saldırısı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
k →‎Stratejik analiz: yazım // http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=küsur AWB ile
231. satır:
İstilanın başlarında Pers kuvvetleri açık bir üstünlüğe sahiptiler.<ref name = L248>Lazenby, Sh.: 248 - 253</ref> Her şeyden önce asker ve gemi sayısı yönünde ezici bir üstünlükleri vardı.<ref name = souza/><ref>Lazenby, Sh.: 29</ref> Fakat bu sayısal üstünlük, bir yerde Pers kuvvetlerinin zayıf yanına işaret etmektedir. Donanmanın sayısındaki kabarıklık, bir fırtına çıktığında, donanmanın sığınacağı çapta bir limanın bölgede olmamasında yatmaktadır.<ref name="h74915">[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D49%3Asection%3D1 Herodot, 7.49.1 - 5]</ref> Böyle bir fırtınada donanmanın bir kısmı kaçınılmaz olarak elden çıkacaktır. Ayrıca tüm donanmayı savaşa sürme eğilimi önüne geçilmez bir eğilimdir. Nitekim Salamis Deniz Muharebesi'nde tüm Donanma muharebeye sürülünce yıkıma yol açmıştır. Ordunun sayısal kabarıklığı da ikmal sorunlarında kendini göstermektedir. İkmal depolarından uzaklaştıkça erzak sıkıntısı baskısı giderek artacaktır.<ref name="h74915"/> En basitinden içme suyu sağlayamamak daha Çanakkale Boğazı kıyılarına gelmeden yaşanmıştı.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D43%3Asection%3D1 Herodot, 7.43.1]</ref>
 
Pers kuvvetlerinde hiç de karmaşık olmayan bir komuta sistemi vardı, herkes krala karşı sorumluydu.<ref>Lazenby, Sh.: 21</ref> Son derece gelişkin bürokratik yapılanışları da karmaşık ve başarılı planlar hazırlamalarına olanak sağlamaktadır.<ref name = h213/><ref>Lazenby, Sh.: 17 - 18</ref><ref>Lazenby, Sh.: 30</ref> Diğer yandan Pers İmparatorluğu kurulduğundan beri geçen 80 küsürküsur yıl boyunca Pers generalleri savaş alanlarında büyük deneyim kazanmışlardı.<ref>Lazenby, Sh.: 31</ref> Ayrıca savaş için diplomasiyi ve istihbaratı kullanmada oldukça başarılıydılar. Yunanistan'ı istila etmek için bu stratejileri kullanarak girişimlerde bulundular. Örneğin MÖ 499'da [[Nakşa Kuşatması (MÖ 499)|Nakşa Kuşatması]] sırasında içerden ihanet sağlayarak kenti düşürdüler.<ref>Lazenby, Sh.: 29 - 30</ref><ref>Holland, Sh.: 311 - 313</ref><ref>Holland, Sh.: 344 - 345</ref> Buna karşın Yunanistan'ın siyasi birliği olmamasının da etkisiyle Pers istilasına karşı aktif olarak direnen, sadece 30 dolayında kent devletiydi. Bu devletler arasında ise zaten geçmişten gelen çekişmeler vardı.<ref>Lazenby, Sh.: 21 - 22</ref> Bu kent devletleri, küçük çaplı yerel savaşlar dışında büyük ölçekli savaşlarda deneyim kazanmamıştır.<ref>Lazenby, Sh.: 33</ref> Komutanlar da savaş deneyimi ve ustalığa göre değil, esas olarak politik ve sosyal durumlarına göre belirleniyordu.<ref>Lazenby, Sh.: 37 - 38</ref>
 
Pers yayılma stratejisi MÖ 480 dolaylarında ezici kuvvetlerle Yunanistan üzerine yürüyecek yönde gelişiyordu.<ref name =L254/> Pers yayılmasının geçtiği bölgelerdeki Grek kentleri, Pers hakimiyetine boyun eğmek ya da yok edilmek durumunda kalıyorlardı. Teselya, Lokris ve [[Fokida]]'da başta direnme gösterilmişti. Ancak doğrudan doğruya güç kullanılması karşısında Pers hakimiyeti altına girmek zorunda kalınmıştı.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D9%3Achapter%3D17%3Asection%3D1 Herodot, 9.17.1]</ref><ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D7%3Achapter%3D172%3Asection%3D1 Herodot, 7.172]</ref> Grek ittifakının stratejisi ise Pers ilerlemesini yapılabildiği kadar kuzeydeyken durdurmak ve olabildiğince kent devletinin Pers egemenliğine girmesini önlemekti. Bu sayede bu kent devletlerinin de ittifaka katılması sağlanabilirdi.<ref name = L248/> Diğer yandan Pers kuvvetlerinin sayısal üstünlüğü karşısında açık arazide muharebeye girmenin yararsızlığı açıkça görülebiliyordu. Bu duruda olabildiğince dar coğrafi bölgelerde muharebeye girmeyi tercih edeceklerdir.<ref name = L248/> Gerçekten de MÖ 480 yılı için Grek İttifakı'nın stratejisi bu yönde olmuştur. İlk anda, Teselya'nın istilasını önlemek için Tapınak Geçidi'ni tutmaya karar verdiler.<ref name = L248/> Ancak bu geçidin iyi seçilmiş bir savunma hattı olamayacağı anlaşılınca daha geride, Termopylae Geçidi – Artemision Boğazı hattında savunma yapmaya karar verildi.<ref name = L248/> Termopylae'deki savunma başlarda oldukça başarılıydı. Ancak savunmanın etrafını dolaşmayı sağlayacak yolun, bu görevin üstesinden gelebilecek bir kuvvetle örtülememesi savunmayı çökertmiştir.<ref name = L248/> Kral Leonidas'ın savunma stratejisinde ortaya çıkan bu başarısızlık, Yunanistan'ın büyük bir bölümünün Pers Ordusu'nca istila edilmesine yol açmıştır.