Fenari İsa Camii: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme
düzeltme AWB ile
20. satır:
== Geçmişi ==
=== Bizans dönemi ===
[[Dosya:Saint Eudocia Intarsia Istanbul.jpg|thumb|rightsağ|150px|Kilise olarak kullanıldığı dönemlerden kalma Azize Evdokya'yı betimleyen duvar mozayiği; 10-11. yüzyıl, [[İstanbul Arkeoloji Müzesi]].]]
 
[[908]] yılında, Bizanslı amiral [[Konstantinos Lips]],<ref>Krautheimer, p. 409. "Bânisinin adı kubbe pervazlarından birinde yazılıdır."</ref> dönemin imparatoru [[VI. Leon]] huzurunda bir manastır inşaatı başlattı.<ref name="mw126">Müller-Wiener, p. 126</ref> Manastırın bulunduğu yer, eski [[Bayrampaşa Deresi]]'nin (Lycus Irmağı) çevresinde bir vadide, o dönemde Merdosangaris ({{dil-el|Μερδοσαγγάρης}}),<ref>Janin, p. 361. "Bu ad, Farsça kökenli "Merd-il-sahra" (Merdo: Adam ve Sahra: Yalnızlık) sözünden geliyordu. Yalnız adam anlamına gelmektedir.</ref> olarak adlandırılan bir bölgede bulunuyordu. Yapı, [[Theotokos|Bakire Theotokos]]'a adanmıştı.
 
[[Typikon]] adı verilen ve kilisenin yapım aşamasına ve sonrasına ilişkin bilgiler verilen kitapta, kilisede 50 kadın din görevlisinin bulunduğu;<ref>Krautheimer, p. 409.</ref> ayrıca 15 yataklı bir hastanesi olduğu yazılıdır.<ref name="mw126"/> Bu hâliyle o dönem Konstantinopolis'inin en büyük kurumlarından biridir. Günümüzdeki yapı, [[6. yüzyıl]]dan kalma başka bir kilisenin kalıntıları üzerine yapılmış olup,<ref name="gul258">Gülersoy, p. 258.</ref> yapımında eski bir Roman mezarlığının mezartaşları kullanılmıştır.<ref name="mw126"/> Ortodoks azizelerinden Aya İrini (Azize İrini)'nin kutsal emanetleri de burada saklanmıştır. Kilise kullanımda olduğu dönemde halk arasında ''Kuzey Kilise'' olarak bilinmekteydi.
[[Dosya:North Church Constantinople.JPG|thumb|leftsol|220px|Kiliseden çıkarılan Bizans kalıntıları, İstanbul Arkeoloji Müzesi.]]
 
[[Dördüncü Haçlı Seferi]] sonrasında, Bizans İmparatorluğu kendini toparlarken, 1286 ve 1304 yılları arasında, ölmüş [[VIII. Mihail|Mihail Paleologos]]'un eşi İmparatoriçe [[Theodora Palaiologina (VIII. Mihail'in karısı)|Theodora Palaiologina]], birinci kilisenin güneyinde [[Yahya (peygamber)|Yahya peygambere]] adanmış yeni bir kilise inşa ettirdi. ({{dil-el|Eκκλησία του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου του Λίβος}}, ''<small>Eklezya tu ayu Ioannu prodromu tu Livos</small>'')<ref>Krautheimer, p. 436: "Bu, 10. yüzyılda bu aziz adına yaptırılmış 35. kiliseydi.</ref> Paleologos hanedanının ileri gelen üyeleri buraya gömülmüştü. Burada gömülü olanlar arasında İmparatoriçe Theodora'nın yanı sıra, oğlu [[Konstantinos Paleologos (VIII. Mihail'in oğlu)|Konstantinos]], İmparatoriçe [[Montferratlı İrini]] ve kocası İmparator [[II. Andronikos]] da vardır.<ref name="gul258"/> İmparatoriçenin yaptırdığı bu kilise ise Güney Kilise olarak biliniyordu.
36. satır:
== Mimari özellikleri ==
 
{{Çift resim istifi|rightsağ|Mosque of Fenari Isa, Istanbul.jpg|Hanci_Fenari_Isa_Mosque_N_Dome.JPG|200|Kuzey kilisenin içi|Kuzey kilisenin kubbesi}}
 
=== Kuzey kilise ===