İlmiye: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
1. satır:
[[Dosya:Şeyhülislam.jpg|thumb|rightsağ|250px|Soldan sağa doğru- '''Baş Çuhadar''', padişahın giyeceklerini muhafaza edip taşıyan; '''Dersvekili''', şeyhülislam namına ders okutan; '''Şeyhülislam''', ulema sınıfının başı ve müftü; '''Vekayici''', resmi tarih yazarı (vakanüvis)]]
'''İlmiye''', [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ndeki başlıca dört enstitüden biri. Diğer üçü ise ''seyfiye'', ''mülkiye'' ve ''kalemiye''dir. Devlet kontrolünde örgütlü bir sınıf olan ve tepesinde [[Şeyhülislam]]'ın bulunduğu<ref>[http://books.google.co.uk/books?id=D1xfDfgPJr8C&printsec=frontcover&dq=Ulema&hl=en&sa=X&ei=prtrVNuvNcGvadONgNAL&ved=0CCoQ6AEwAQ#v=onepage&q=Ulema&f=false Ottoman Ulema, Turkish Republic: Agents of Change and Guardians of Tradition] sf 4.</ref> ilmiyenin başlıca görevleri dini eğitim ve [[şeriat]]in doğru bir şekilde uygulanmasıdır.
 
55. satır:
 
[[Fatih Sultan Mehmet]] tarafından, [[İstanbul'un fethi]]ni takiben, sekiz kilise medreseye çevrilmiş ve ilk defa bir fakültenin temeli atılmıştır. Bu sekiz medreseye ''[[Sahn-ı Seman]]'' adı verilmiştir. Ayrıca bu medreselere öğrenci yetiştirmek amacıyla, ''musıla-ı sahn'' veya ''tetimme'' medreseleri adıyla anılan lise hükmünde okullar da kurulmuştur.
[[Dosya:Mekke Kadisi.jpg|thumb|rightsağ|Soldan sağa: '''Baş Muhzir''', sadaret dairesi muhafızı; '''Mekke Kadısı''', mekke baş hakimi; '''Rumeli Kazaskeri''', rumelideki kadıların amiri; '''Nakib-ül-eşraf''', peygamber soyundan olanların başı; '''İstanbul Kadısı''', İstanbul baş hakimi|261x261px]]
''[[Sahn-ı Seman]]'''da [[Hukuk]], [[İlahiyat]] ve [[Edebiyat]] fakülteleri bulunmaktaydı. Bununla beraber öğrenciler önceki tahsillerinde fen ilimleri de gördüklerinden, öğrenciler fen bilgilerine de vakıftılar. [[Kanuni Sultan Süleyman]] zamanında fen bilimlerine mahsus adam yetiştirmek amacıyla yeni okullar yapılması öngörülmüş ve bunların inşası 1550 yılında başlayıp 1556 yılında tamamlanmıştır. Bu okullar; dört medrese, bir Darülhadis ve bir [[Tıp]] medresesidir. Dört medrese doğrudan doğruya [[matematik]] (riyaziye) eğitimi için yapılmıştır. Bu okullara girmek isteyenler ''musıla-ı süleymaniye'' adı verilen okullara gider, sonra ''sahn-ı süleymaniye'' adı verilen bu okullara girerdi. Böylece İstanbul'da ilk Dârü'l-Hadis medresesi kurulmuştur. Ayrıca Kanuni, kendisinin yaptırmış olduğu bu Dârü'l-Hadis medresesini, medrese sisteminin en üst derecesine yerleştirmiştir<ref name="Şanal"/><ref name="Uzunçarşılı İH. Büyük Osmanlı Tarihi, Cilt II. Türk Tarih Kurumu Yayınları, 7. baskı."/>.
 
73. satır:
 
=== Özelliklerinin bozulması ===
[[Dosya:Kazaskier-Captan-Pacha-Tschokadar.jpg|thumb|rightsağ|180px|Soldan sağa: '''Kazasker''', kadıların amiri ve hükümet azası; '''Kaptan Paşa''', deniz kuvvetleri başkumandanı; '''Çuhadar''', vezir saraylarında dış hizmet erbabından]]
Özellikle [[İstanbul'un fethi|İstanbul'un alınışı]] ve devlet merkezi olarak seçilmesinden sonra açılan yüksek dereceli medreseler, zamanla gelişerek devletin yönetici ve aydın kitlesini yetiştirecek bir düzeye erişmişse de [[16. yüzyıl]]ın sonundan itibaren medrese öğretimi kuruluş ve yükseliş devrindeki dinamikliğini yitirmeye başlamıştır<ref name="Muşmal"/>.
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İlmiye" sayfasından alınmıştır