Yahudi tarihi: Revizyonlar arasındaki fark

 

Geleneksel olarak, dünyanın her yerindeki Yahudiler büyük ölçüde İsrail diyarına yerleşmiş olan kadim [[İsrailoğulları]]nın soyundan geldiklerine inanır. İsrailoğulları ise, ortak soylarını hepsi de [[Hud]]'un kanından olan [[İbraniler]] [[İshak]] ve [[Yakub]] üzerinden biblik ataları [[İbrahim]]'e kadar izlerlerdi. Yahudi geleneğinde, İsrailoğullarının Yakub'un Mısır'a yerleşen on iki oğlunun (bunlardan birinin adı da Yehuda'dır) torunları olduklarına inanılır. Mısır'da, torunları genellikle [[II. Ramses]] olduğu belirtilen, Mısır [[firavun]]u tarafından [[köle]] edilmiştir. Yahudi geleneğine göre, İsrailoğulları [[Musa]] peygamberin önderliğinde Mısır'dan Kenaan'a göç etmişlerdir ([[Çıkış]]). Bu olay, İsrailoğullarının her biri Yakub'un oğullarından birinin ismini alan on iki kabileye bölünmüş bir halk haline gelişinin başlangıcına da işaret eder.

Yahudi geleneği ve [[Tora|Kutsal Kitap]] (ilk kitabı [[Tekvin]]'den son kitabı olan [[Malaki kitabı|Malaki]]'ye kadar), İsrailoğullarının kırk bir yıl boyunca çölde dolaştıktan sonra Kenaan ülkesini [[Yeşu]]'nun yönetiminde fethettiklerini, ele geçirdikleri toprakları da on iki kabile arasında üleştirdiklerini anlatır. On iki kabile, bir süre Hakimler olarak bilinen bir dizi hükümdar tarafından yönetilmiştir. Bunun ardından, [[Saul]]'un hakimiyeti altında bir İsrailoğlu monarşisi kurulmuş ve [[Kral Davud]] ve [[Kral Süleyman|Süleyman]] hakimiyetinde devam etmiştir. Kral Davud (önce bir Kenaan daha sonra da [[Yevus]] şehri olan) [[Kudüs]]'ü fethederek başkenti yapmıştır. Süleyman'ın hükümdarlığının ardından, ülke on kabileden oluşan İsrail (kuzeyde) ve [[Yehuda Kabilesi|Yehuda]] ve [[Benyamin Kabilesi|Benyamin]] (güneyde) kabilelerinden oluşan Yehuda olmak üzere iki krallığa bölünmüştür. İsrail, MÖ 8. yüzyılda [[Asur]] hükümdarı [[V. Salmanasar]] tarafından fethedilmiştir. Kimi zaman [[İsrail'in On Kayıp Kabilesi]] olarak da adlandırılan bu on kabileye dair genel kabul görmüş bir tarihi kayıt bulunmamaktadır.

 

=== Babil sürgünü ===

 

== Roma yönetimi (MÖ 63 – MS 400 arası) ==

[[Roma İmparatorluğu|Roma]] hakimiyeti altındaki Yehuda başlangıçta ilk olarak Haşmonayimlerin ardından da [[Hirodes|Herod]] Hanedanı'nın yönetiminde bağımsız bir Yahudi krallığıydı, ancak güçleri zamanla azalarak doğrudan Roma yönetimi altına girmiş ve Yahudiye Eyaleti olarak yeniden isimlendirilmiştir. İmparatorluk, Yahudi tebaasına karşı sıklıkla vurdumduymaz ve gaddar bir tutum takınmıştır. Milattan sonra 66 yılında, Yahudiler Yehuda'nın Romalı yöneticilerine karşı bir ayaklanma başlattılar. Ayaklanma, daha sonra Roma imparatorları olacak olan [[Vespasian]] ve [[Titus]] tarafından bastırılmıştır. Milattan sonra 70 yılındaki Kudüs Kuşatması'nda, Kudüs Tapınağı'nın büyük kısmını yıkan Romalılar kimi anlatımlara göre, [[Menora]] gibi, tapınağın kutsal eşyalarının bir kısmını da yağmalamışlardır. [[Julius Severus]]'un [[Bar Kohba ayaklanması]]nı bastırırken Yehuda'yı harabeye çevirdiği ikinci yüzyıla kadar önemli sayıda Yahudi topraklarında yaşamayı sürdürmüştür. Ayaklanmanın bastırılması sırasında, 985 köy haritadan silinirken Yehuda'nın merkezinde yaşayan Yahudi nüfusun büyük bölümü de yok edilmiş, öldürülmüş, köle edilerek satılmüş veya kaçmaya zorlanmıştır. Kudüs'e girmekten men edilen Yahudi nüfusun yeni merkezi [[Celile]] olmuştur.

 

 

== 20. yüzyıl ==

=== Siyonizm ===

{{ana|Siyonizm|Siyonizmin tarihi}}

1870'li ve 1880'li yıllarda, Avrupa'daki Yahudi nüfus arasında İsrail'e göç ve burada Yahudi ulusu için bir ulusal anavatan kurulması konusu tartışılmaya başlamıştır. 1882 yılında, ilk Siyonist yerleşim olan [[Rişon Lezion]], Rus imparatorluğundan gelen "[[Hovevey Siyon]]" hareketine üye olan göçmenler tarafından kurulmuştur. Daha sonra ise, İsrail Diyarı'nda çok sayıda yerleşim kuran "[[Bilu]]" hareketi ortaya çıkmıştır.

 

 

=== Holokost ===

{{ana|Holokost}}