Sarıbıçaklar: Revizyonlar arasındaki fark

 

== Tarih ==

Sarıbıçaklar tarihi olarak [[Büyük Esir Gölü]]'nün (''Tinde'e'' «Great Lake») kuzey ve kuzeydoğu çevresinde [[Yellowknife Nehri]] ile [[Yellowknife Körfezi]] (''Weledeh Cho'' «Inconnu River») yörelerinde ve [[Coppermine Nehri]] boyunca kuzeye doğru olan alanda, kuzeydoğuda [[Back Nehri]] (''Thlewechodyeth'' ya da ''Thlew-ee-choh-desseth'' «Great Fish River»)<ref name="EoC">{{Web kaynağı | url = http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0000440 | soyadı = Marsh | ad = James | authorlink = James Harley Marsh | başlık = Back River | çalışma = [[The Canadian Encyclopedia]] | yayıncı = [[The Historica Dominion Institute]] | erişimtarihi = 2010-08-05 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110608143529/http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0000440 | arşivtarihi = 8 Haziran 2011}}</ref> ve doğuda [[Thelon Nehri]] (ya da ''Akilinik'') yörelerinde yaşıyorlardı<ref>{{Dergi kaynağı|title=The Stefansson-Anderson Arctic Expedition of the American Museum: Preliminary Ethnological Report|journal=Anthropological Papers of the American Museum of Natural History|volume=14|publisher=American Museum of Natural History|location=New York|year=1919|pages=26|isbn=0065-9452|oclc=1116815|url=http://books.google.com/?id=O9Bb-f8oZPEC&printsec=titlepage}}</ref>. Bölgedeki büyük nehirleri ve geleneksel karayollarını kullanarak ticaret ve seyahat için [[Hudson Körfezi]] gibi uzak doğularında bulunan yerlere de giderlerdi. Sarıbıçaklarla ilk karşılaşan [[Avrupalı]] 1769-72 yıllarında yöreyi dolaşan [[Samuel Hearne]]'dir ve karşılaştığı yeni yerlileri ''Copper Indians'' (Bakır Kızılderilileri) adıyla kaydetmiştir. Daha sonraki Avrupalı gezgin ve kâşiflerce farklı yerlerde rastlanan Sarıbıçaklar 1800 ve 1900 lü yıllarda bölgedeki en büyük ve en güçlü Kızılderili kabilesiydi.

 

Avrupalılar tarafından ilk kez [[Samuel Hearne]] (1769-72) ile karşılaşan Sarıbıçaklar daha sonra Mackenzie (1786), Franklin (1819-22, 1825-27, 1845-48), Back (1933-35), Dease ve Simpson (1837-39) ve son olarak da Richardson ile Rae (1847-49) tarafından ziyaret edilmişlerdir<ref name="refWeledeh"/>.

 

 

Sarıbıçaklar ve Tlınçonlar Büyük Esir Gölü'nün kuzey kıyılarında yaşarlarken atalardan kalma düşmanlıkları vardı ve 1830 larda buradan Sarıbıçaklar hariç Tlınçonların silindiği rapor edilmiştir. Görüşler farklı olsa da, kalıntıları Büyük Esir Gölü'nün güneyinde bulunmaktadır ya da Tlınçonlar Sarıbıçaklarla evlilikler dolayısıyla birleşmişlerdir. Sarıbıçak topraklarında [[altın]] bulunmasından sonra Tlınçonlar, Denesulineler ve Sarıbıçaklar arasında büyük bir karışım yaşanmıştır ve bunlar [[Dettah]] [[Kızılderili rezervi|rezervine]] yerleşmişlerdir. Devlet finansmanı ile 1950 lerin ortalarında [[Latham Adası]]'nın ucunda kurulan [[N'Dilo]] rezervi diğer Sarıbıçak rezervidir. Yellowknives Dene First Nation geniş kapsamlı bir toprak talebi müzakereleri sonucunda ancak 1990 larda kurulabilmiştir. Her biri bağımsız olarak devletçe tanınan Dettah ile N'dilo rezervlerinde yaşayan Sarıbıçaklar ''Akaitcho Land Claim Process'' sürecini yaşamaktadırlar.

 

== Günümüzdeki gruplar ==

 

Diğer [[Kanada Kızılderilileri]] gibi Sarıbıçaklar da günümüzde çoğu ''First Nation'' resmi adıyla anılan bağımsız boylar olarak gruplanırlar ve bu grupların hepsi Kanada devleti tarafından hiçbir zaman tek ad altında yasal olarak tanınmaz, her biri ayrı ayrı tanınır ve muhatap alınır. Hakların edinimi için birlikte hareket etme adına ''tribal council'' adı verilen bir üst yapılanma gösterseler de bu yapılar siyasi ya da idari yapılar değildir ve her ''regional band'' özerk yapıya sahiptir. Sarıbıçakları oluşturan üç kabile de liderleri [[Akeh-Cho]]'nun («koca ayak / big foot») adını taşıyan '''''Akaitcho Treaty 8 Tribal Corporation'''''<ref>[http://www.akaitcho.info/the_akaitcho_treaty_8_tribal_corporation_002.htm Akaitcho Treaty 8 Tribal Corporation]</ref> ve '''''Akaitcho Territory Government'''''<ref>[http://www.akaitchoterritory.com/ Akaitcho Territory Government]</ref> üst yapılanmasına dahildir.