Vikipedi

Karşıyaka: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
(Tüm bekleyen değişiklikleri göster)
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
BSRF (mesaj | katkılar)
Devriyeler
54.045 değişiklik
düzenleme
2. satır:
{{Türkiye ilçe bilgi kutusu
|isim = Karşıyaka
| görüntü = Karşıyaka Bazaar Street 2015.jpg
| görüntü açıklama = Karşıyaka çarşıÇarşı
|harita2 =
|harita2 boyut =
|harita2 açıklama =
10. satır:
|harita1 boyut =
|harita1 açıklama =
|harita = İzmir location Karşıyaka.svg
|harita boyut =
|harita açıklama = İzmir'deki konumu
|Bulunduğu il = [[İzmir]]
|Nüfusu = 1.050.000
34. satır:
http://www.karsiyaka.bel.tr/
}}
'''Karşıyaka''', [[İzmir]]'in bir ilçesi. [[İzmir Körfezi]]'nin kuzey kıyısında yer alır. [[Yamanlar Dağı]]'nın eteği ile deniz arasında kalan kısımda şehir dokusu ile büyük ölçüde bütünleşmiş bir ilçedir. İlçenin güneyinde [[Yamanlar, Karşıyaka|YamanlarBornova]], vedoğusunda [[SancaklıBayraklı]], Karşıyaka|Sancaklıbatısında [[Çiğli]], adlıkuzeyinde bağlı iki[[Menemen]] mahallesiilçeleri yer bulunmaktadıralmaktadır.
 
== Köken bilimi ==
İlçenin güneyinde [[Bornova]], doğusunda [[Bayraklı]], batısında [[Çiğli]], kuzeyinde [[Menemen]] ilçeleri yer almaktadır.
Yerleşim alanı İzmir şehir merkezinin karşısında bulunması sebebiyle "Karşıyaka" adını almıştır. 19. yüzyıl Batı kaynaklarında "Kordelio" adı altında anılmıştır. "Batılı Kordelyo" ismini önceleri [[Haçlı Seferleri]] komutanı [[İngiltere]] Kralı [[Aslan YürekliI. Richard]] ile bağlantılandırmışlar ise de, buralara hiç gelmemiş olan kralın Kordelyo ismi ile ilişkisi olabileceği tezi daha 19. yüzyıl kaynaklarında reddedilmiştir. 13. yüzyıl [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] kaynaklarında bölgede yer alan ve yeri tam olarak tespit edilemeyen "Kordeleon" adlı bir yerleşimin bahsi geçmektedir ve ismin kökeninin bu tarihlerden de geriye götürülebileceği savunulmuştur.▼
 
Buna göre Kordelyo'nun öz bir [[Anadolu]] ismi olabileceği söz konusu edilmekte ve etimolojik olarak [[Gordion]], [[Gördes, Manisa|Gördes]], Kardakçı Dağı, Kardamyla gibi benzer Anadolu isimleri ile bağı bulunabileceği öne sürülmüştür.<ref>{{Web kaynağı | url = http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/pdf/dergisayi3/c1_s3_bilge_umar.pdf Makale: | başlık = Kordelio (şimdiki Karşıyaka) isminin kökeni ve anlamı üzerine | erişimtarihi = | yayımcı = [[Dokuz Eylül Üniversitesi]] | yazar = Prof. [[Bilge Umar]] | dil = Türkçe | arşivengelli = evet}}</ref>. [[SanskritçeSanskrit]]'dekiteki ''"grha-"'', [[Slav dilleri]]ndeki ''"grad"'', [[Latince]]'deki ''"hortus"'' ve [[Almanca]]/[[İngilizce]]'deki ''"garden"'' kelimeleri ile bağlantılı olarak, "herhangi bir amaçla tecrit edilmiş yer, kesik, kale, bahçe" gibi anlamlar taşıyabilen [[Hititçe]]/ [[Luvi dili|Luvice]]'deki ''"gurta"'' <ref>{{Web kaynağı | url = http://sonic.net/~dweeks/work/samples/dissertation.pdf Sözdizini: | başlık = Hittite Vocabulary | erişimtarihi = | yayımcı = [[UniversityKaliforniya of CaliforniaÜniversitesi]] | tarih = 1985 | yazar = David Michael Weeks | dil = İngilizce | arşivengelli = evet}}</ref> kelimesi ile [[Pelasglar]]ın/Luvilerin/[[Lidyalılar]]ın dillerinde ''"geçit, boğaz, vadi"'' anlamına gelen ''"ela"'' bileşmesi ve sonradan eski [[antik YunancaGrekçe]] ve çağdaş [[Yunanca]]'da yer isimlerinin sonuna gelen -ieon, -eio son ekinin aktarılmasıyla oluşturulduğu öne sürülmüştür.▼
Karşıyaka, 1865 yılında İzmir-Menemen demiryolunun hizmete girmesiyle yerleşime açılmış ve özellikle 1874 sonrasında İzmir merkez (Konak) ile vapur seferlerinin başlatılmasıyla gelişmiş bir yerleşim yeridir.▼
 
== NüfusTarihçe ==▼
Karşıyaka, körfezin kuzeyinde yaklaşık 84&nbsp;km'lik bir alana yerleşmiştir. Rakımı 1-700 metre arasında değişir. İlçe nüfusu 2015 yılı itibarıyla 333.250 kişidir. İlçe nüfusunun 157.457 kişisi erkek, 175.793 kişisi ise kadındır.▼
▲Karşıyaka, 1865 yılında [[Smyrne Cassaba & Prolongements|İzmir-Menemen demiryolunun]] hizmete girmesiyle yerleşime açılmış ve özellikle 1874 sonrasında İzmir merkez ([[Konak, İzmir|Konak]]) ile vapur seferlerinin başlatılmasıyla gelişmiş bir yerleşim yeridir. 2008'de ilçenin doğusundaki bazı mahalleler yeni kurulan [[Bayraklı]] ilçesine bağlandı.
 
== Coğrafya ==
Karşıyaka, burada vefat eden [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün annesi [[Zübeyde Hanım]]'ın adıyla anılan ve söz konusu tarihlerde Atatürk'ün eşi [[Latife Hanım]]'ın ailesi Uşşakizadelere ait olan ve yakın geçmişte bir anı evi olarak restore edilmiş köşk ve bunun dışında [[İzmir Levanten Köşkleri]] tanımına giren birkaç tarihî yapı ile tanınır.
Karşıyaka, [[İzmir Körfezi]]'nin kuzeyinde yaklaşık 84&nbsp;km'lik bir alana yerleşmiştir. Rakımı 1 ila 700 metre arasında değişir. Sınırları içerisinde [[Yamanlar Dağı]] bulunmaktadır. İlçenin güneyinde [[Bornova]], doğusunda [[Bayraklı]], batısında [[Çiğli]], kuzeyinde [[Menemen]] ilçeleri yer almaktadır. 27 mahallesi vardır.
 
== Karşıyaka ve KordelyoNüfus ==
▲Karşıyaka, körfezin kuzeyinde yaklaşık 84&nbsp;km'lik bir alana yerleşmiştir. Rakımı 1-700 metre arasında değişir. İlçe nüfusu 2015 yılı itibarıyla 333.250 kişidir. İlçe nüfusunun 157.457 kişisi erkek, 175.793 kişisi ise kadındır.
▲Yerleşim alanı İzmir şehir merkezinin karşısında bulunması sebebiyle "Karşıyaka" adını almıştır. 19. yüzyıl Batı kaynaklarında "Kordelio" adı altında anılmıştır. "Batılı Kordelyo" ismini önceleri [[Haçlı Seferleri]] komutanı [[İngiltere]] Kralı [[Aslan Yürekli Richard]] ile bağlantılandırmışlar ise de, buralara hiç gelmemiş olan kralın Kordelyo ismi ile ilişkisi olabileceği tezi daha 19. yüzyıl kaynaklarında reddedilmiştir. 13. yüzyıl [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] kaynaklarında bölgede yer alan ve yeri tam olarak tespit edilemeyen "Kordeleon" adlı bir yerleşimin bahsi geçmektedir ve ismin kökeninin bu tarihlerden de geriye götürülebileceği savunulmuştur.
{{Türkiye ilçe nüfus/İzmir/Karşıyaka}}▼
 
== Ekonomi ==
▲Buna göre Kordelyo'nun öz bir [[Anadolu]] ismi olabileceği söz konusu edilmekte ve etimolojik olarak [[Gordion]], [[Gördes, Manisa|Gördes]], Kardakçı Dağı, Kardamyla gibi benzer Anadolu isimleri ile bağı bulunabileceği öne sürülmüştür.<ref>{{Web kaynağı | url = http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/pdf/dergisayi3/c1_s3_bilge_umar.pdf Makale: | başlık = Kordelio (şimdiki Karşıyaka) isminin kökeni ve anlamı üzerine | erişimtarihi = | yayımcı = [[Dokuz Eylül Üniversitesi]] | yazar = Prof. [[Bilge Umar]] | dil = Türkçe | arşivengelli = evet}}</ref>. [[Sanskritçe]]'deki ''"grha-"'', [[Slav dilleri]]ndeki ''"grad"'', [[Latince]]'deki ''"hortus"'' ve [[Almanca]]/[[İngilizce]]'deki ''"garden"'' kelimeleri ile bağlantılı olarak, "herhangi bir amaçla tecrit edilmiş yer, kesik, kale, bahçe" gibi anlamlar taşıyabilen [[Hititçe]]/ [[Luvi dili|Luvice]]'deki ''"gurta"'' <ref>{{Web kaynağı | url = http://sonic.net/~dweeks/work/samples/dissertation.pdf Sözdizini: | başlık = Hittite Vocabulary | erişimtarihi = | yayımcı = [[University of California]] | tarih = 1985 | yazar = David Michael Weeks | dil = İngilizce | arşivengelli = evet}}</ref> kelimesi ile [[Pelasglar]]ın/Luvilerin/[[Lidyalılar]]ın dillerinde ''"geçit, boğaz, vadi"'' anlamına gelen ''"ela"'' bileşmesi ve sonradan eski [[antik Yunanca]] ve çağdaş [[Yunanca]]'da yer isimlerinin sonuna gelen -ieon, -eio son ekinin aktarılmasıyla oluşturulduğu öne sürülmüştür.
[[Ege Park Mavişehir Alışveriş Merkezi]] ve [[Mavibahçe]], ilçede yer alan alışveriş merkezleridir.
 
== Kültür ==
== Karşıyaka Spor Kulübü ==
[[Dosya:LatifeHanimHouse after restoration (2008) Karsiyaka Izmir.jpg|thumb|200px|sağ|Köşkün "[[Latife Hanım]] Köşkü Anı Evi"]]'nin olarakrestorasyon restorasyonusonrasındaki sonrasıgörünümü (2008)]]▼
İlçede "[[Karşıyaka SK]]" adındaki bir spor kulübü faaliyet göstermektedir. Bu kulüp; tenis, futbol, basketbol, yelken, voleybol, karate, judo, masa tenisi, kürek, golf, atlı spor, ragbi ve hokey alanlarında faaliyet gösteren bir kulüptür.▼
Karşıyaka, burada vefat eden [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün annesi [[Zübeyde Hanım]]'ın adıyla anılan ve söz konusu tarihlerde Atatürk'ün eşi [[Latife Hanım]]'ın ailesi Uşşakizadelere ait olan ve yakın geçmişte bir anı evi olarak restore edilmiş [[Latife Hanım Köşkü Anı Evi]] ve bunun dışında [[İzmir Levanten köşkleri]] tanımına giren birkaç tarihî yapı ile tanınır. İlçede ayrıca [[Bilim Müzesi (İzmir)|Bilim Müzesi]], [[Bostanlı Açıkhava Arkeoloji Müzesi]], Deprem Müzesi, Haberleşme Müzesi ve [[Hamza Rüstem Fotoğraf Müzesi]] yer almaktadır.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.hurriyet.com.tr/latife-hanim-kosku-ani-evine-600-bin-ziyaretci-37053925 |başlık=Latife Hanım Köşkü Anı Evi'ne 600 bin ziyaretçi |çalışma=Hürriyet |ilk=Emre |son=Umurbilir |tarih=11 Şubat 2015 |erişimtarihi=17 Ekim 2018}}</ref> 1905'te açılan [[St. Helen Kilisesi]], ilçedeki en eski Katolik kilisesidir.<ref>{{Dergi kaynağı |url=http://www.izmirdergisi.com/tr/turizm/inanc-turizmi/1924-kordelya-nin-ilk-katolik-kilisesi-st-helen |başlık=Kordelya'nın ilk Katolik Kilisesi: St. Helen |dergi=İzmir Kültür ve Turizm Dergisi |erişimtarihi=17 Ekim 2018}}</ref> Türkiye'nin ilk opera binası [[Opera İzmir]], ilçe sınırları içerisindedir.<ref>{{Haber kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/turkiye-nin-opera-sanatina-ozel-ilk-izmir-yerelhaber-3043845/ | başlık = Türkiye'nin Opera Sanatına Özel İlk Yapısı Geliyor | çalışma = Milliyet | tarih = 20 Eylül 2018 | erişimtarihi = 27 Eylül 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180921132536/http://www.milliyet.com.tr/turkiye-nin-opera-sanatina-ozel-ilk-izmir-yerelhaber-3043845/ | arşivtarihi = 21 Eylül 2018}}</ref>
 
== Spor ==
Basketbol takımı 2014 yılında Cumhurbaşkanlığı Kupası ve Türkiye Kupası Şampiyonu olmuştur.
▲İlçede "[[Karşıyaka SK]]" adındaki bir spor kulübü faaliyet göstermektedir. Bu kulüp; tenis, futbol, basketbol, yelken, voleybol, karate, judo, masa tenisi, kürek, golf, atlı spor, ragbi ve hokey alanlarında faaliyet gösteren bir kulüptür.
Ayrıca yine aynı yıl Basketbol Süper Ligi Şampiyonudur.
[[Dosya:LatifeHanimHouse before restoration (2006) Karsiyaka Izmir.jpg|thumb|200px|sağ|[[Zübeyde Hanım]]'ın son günlerini geçirdiği Karşıyaka Uşşakizade Köşkü restorasyonu öncesinde (2006)]]
▲[[Dosya:LatifeHanimHouse after restoration (2008) Karsiyaka Izmir.jpg|thumb|200px|sağ|Köşkün "[[Latife Hanım]] Anı Evi" olarak restorasyonu sonrası (2008)]]
 
Basketbol takımı 2014 yılında Cumhurbaşkanlığı Kupası ve Türkiye Kupası şampiyonu olmuştur. Ayrıca yine aynı yıl Basketbol Süper Ligi şampiyonudur. 6.500 kişi kapasiteli [[Karşıyaka Arena]] basketbol ve voleybol maçlarına ev sahipliği yapmaktadır.
▲== Nüfus ==
▲{{Türkiye ilçe nüfus/İzmir/Karşıyaka}}
 
== Belediye başkanlarıYönetim ==
;Belediye başkanları
{| class="wikitable" width=450
! colspan=4 | Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları
Satır 104 ⟶ 108:
| align="center" | 44.48
|}
 
== Eğitim ==
[[Ankara İlköğretim Okulu (İzmir)|Ankara İlköğretim Okulu]] ve [[İzmir Karşıyaka Lisesi]], ilçede yer alan eğitim kurumları arasındadır.
 
== Altyapı ==
İlçede [[İZBAN]] ve [[Karşıyaka tramvayı]] ile demiryolu ulaşım hizmeti verilmektedir. İZBAN istasyonlarının bazıları [[Karşıyaka Demiryolu Tüneli]] içerisindedir. [[Karşıyaka Vapur İskelesi]]'nden şehrin çeşitli yerlerine vapur seferleri düzenlenmektedir.
 
== Kaynakça ==
Satır 109 ⟶ 119:
 
== Dış bağlantılar ==
* {{Commons kategori-ufak|Karşıyaka}}▼
{{portal|İzmir|Türkiye}}
▲* {{Commons kategori-ufak|Karşıyaka}}
* [http://www.karsiyaka.gov.tr Karşıyaka Kaymakamlığı]
* [http://www.karsiyaka.bel.tr Karşıyaka Belediyesi]
* [http://www.karsiyakalife.com.tr Karşıyaka'nın Dergisi]
 
{{Karşıyaka mahalle ve köylerimahalleleri}}
{{İzmir ilçeler}}
{{İzban}}
 
[[Kategori:Karşıyaka| ]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Karşıyaka" sayfasından alınmıştır