Orta Doğu Teknik Üniversitesi: Revizyonlar arasındaki fark

== Tarihçe ==

=== Kuruluş ===

1954'te [[Pensilvanya Üniversitesi]]'nden Prof. Charles Abrams, [[Birleşmiş Milletler]]'in görevlisi olarak [[Orta Doğu]]'daki konut sorunu ve üniversitelerin mimarlık ve şehir-bölge planlama eğitimine ilişkin araştırma yapmak üzere [[Türkiye]]'ye gelir. İncelemelerini bir rapor halinde BM'ye sunan Abrams, Türkiye'de mimarlık ve planlama eğitimi verecek bir teknoloji enstitüsünün kurulmasını önerir.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1957"/> Bunun üzerine BM, Pensilvanya Üniversitesi'nden G. Holmes Perkins'i, Türk mimarlarını ve şehir - bölge plancılarını yetiştirecek bir enstitünün kurulması için görevlendirir.<ref name="CumhuriyetBinalar"/> Böylelikle ODTÜ, [[15 Kasım]] [[1956]] tarihinde [[Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı|Millî Eğitim Bakanlığı]]'na bağlı bir enstitü olarak "''Orta Doğu Yüksek Teknoloji Enstitüsü''" adıyla 2 yabancı ve birkaç Türk öğretim elemanı kadrosuyla [[İngilizce]] dilde eğitime başlar.<ref name="milliyet arşiv1">{{haber kaynağı|başlık=Orta-Doğu Teknoloji Enstitüsü Açılıyor |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=15 Kasım 1956 |sayfa=3}}</ref> Birleşmiş Milletler kanalıyla gelen bu yabancı öğretim elemanlarından biri Mart 1959'a kadar geçici direktörlüğü de üstlenen Thomas Godfrey, diğeri ise Marvin Sevely'dir. Kurulduğu hâliyle yönetim düzeni, MEB'e bağlı herhangi bir enstitünün yönetimden farklı bir niteliğe sahip olan ODTÜ'de yönetimin en üst karar organı "Mütevelli Heyeti" olarak adlandırılan ve başlangıçta 5 üyeden oluşan bir kuruldur.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1957">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1957.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50.Yıl sayfası, 1957 bölümü | erişimtarihi = 19 Haziran 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207191932/http://www.metu.edu.tr/50yil/1957.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013 | dil = Türkçe }}</ref>

 

 

=== İlk yıllar ===

 

İlk zamanlar ortaokul binasını andıran küçük bir binada eğitim veren ve "baraka", "gecekondu üniversitesi" diye anılan üniversitenin<ref name="bozkırı yeşertenler">{{Video kaynağı |tarih=27 Haziran 2008 |url=http://bianet.org/bianet/kultur/107868-odtu-tarihi-belgeseli-odtu-lulerle-bulusuyor |başlık = Bozkırda Yeşeren Bir Tarih: ODTÜ |yer=Ankara |yayımcı=ODTÜ GİSAM |biçim=Belgesel}}</ref> kendine ait bir yerleşkeye kavuşması için çalışmalar kuruluşun ardından hemen başlamış, henüz yerleşke yeri kesinleşmemişken Perkins'in yaptığı yerleşke planı kabul görmüştür.<ref name="mezund">{{Web kaynağı | url = http://www.odtumd.org.tr/bulten/123/anilar1.htm | başlık = Bozkırda Doğan Güneş ODTÜ Yerleşkesi | erişimtarihi = 5 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160605131041/http://www.odtumd.org.tr/bulten/123/anilar1.htm | arşivtarihi = 5 Haziran 2016}}</ref> Yerleşke alanı için Yalıncak Köyü'nün ardındaki arazinin veya [[Etimesgut]] Şeker Fabrikası binalarının kullanılmasının gündeme geldiği bir dönemde temelin bir an önce atılması için hükûmetten gelen baskıların üzerine 2 Ekim 1957'de Yalıncak Köyü'nde bir temel kazma töreni yapılmıştır.<ref name="mezund"/> Uluslararası bir üniversite olacağı için Ankara'daki büyükelçilerin hemen hemen hepsi, dönemin [[Türkiye cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]] [[Celal Bayar]], [[Türkiye başbakanı|Başbakan]] [[Adnan Menderes]] ve diğer bakanlar törende bulunur.<ref>{{haber kaynağı|gazete=Milliyet |sayfa=1 |başlık=Orta-Doğu Üniversitesi temeli atıldı |yer=Ankara |tarih=3 Ekim 1957 |yazar=Muammer Taylak |söz=Ortadoğu Teknik Üniversitesinin temeli, dün saat 16'da Ankara'dan 15 kilometre kadar mesafede bulunan yeni sahasında yapılan merasimle atılmıştır. Merasime katılan Cumhurreisi Celal Bayar, BMM Reisi Refik Koraltan ve Başvekil Adnan Menderes, temel atma töreninde kullanılan bir ekskavatörü bizzat kullanmışlardır.}}</ref> ODTÜ'nün kurucularından ilk Mütevelli Heyeti Başkanı Vecdi Diker, [[Türkiye Cumhuriyeti Karayolları Genel Müdürlüğü|Karayolları Genel Müdürlüğü]]'nden bir [[ekskavatör]] getirtmiş ve bu inşaat makinesi ile temel yeri kazılmıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1960"/> Perkins'in tasarladığı yerleşke planı çerçevesinde inşa edilecek ilk bina [[Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi|İdari İlimler Fakültesi]] olarak belirlenmiş ve 1959'da düzenlenen uluslararası proje yarışmasında Dr. [[Turgut Cansever]], Ertürk Yener ve [[Mehmet Tataroğlu]]'dan oluşan Türk ekip birinci olmuştur;<ref>{{Web kaynağı | url = http://v2.arkiv.com.tr/m203-turgut-cansever.html | başlık = Turgut Cansever Biyografi | erişimtarihi = 5 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160404200441/http://v2.arkiv.com.tr/m203-turgut-cansever.html | arşivtarihi = 4 Nisan 2016}}</ref> ancak yerleşkenin nereye kurulacağı hâlâ tam olarak belirlenmediği için proje askıya alınmıştır.

[[27 Ekim]] [[1960]]'ta [[147'ler|147'ler olayı]] olarak bilinen, askerî yönetimin 114 sayılı kanun ile 147 öğretim üye ve yardımcısını üniversitelerden ihraç etme kararını<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=500723 | yayımcı = Milliyet | başlık = Nerede olduğu bilinmeyen "Timsah" ortaya çıktı | yazar = Filiz Aygündüz | tarih = 1 Mart 2008 | erişimtarihi = 5 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160306123957/http://www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=HaberDetay&ArticleID=500723 | arşivtarihi = 6 Mart 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://egitim.aku.edu.tr/unireform3.ppt | başlık = Üniversite Reformları 1946-1982 | erişimtarihi = 5 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20101105045237/http://egitim.aku.edu.tr:80/unireform3.ppt | arşivtarihi = 5 Kasım 2010}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ulkehaber.com/yasam/haber/39214-bir-ulkeyi-darbeye-goturen-adimlar | başlık = Bir Ülkeyi Darbeye Götüren Adımlar | yayımcı = Ülkehaber | yazar = İlkay Yaprak | tarih = 27 Mayıs 2014 | erişimtarihi = 5 Eylül 2015 | arşivengelli = evet}}</ref> protesto etmek için Feyzioğlu da dahil birçok rektör ve öğretim üyesi görevlerinden istifa etmiş; ancak Turhan Feyzioğlu'nun istifası kabul edilmemiş ve Feyzioğlu görevini sürdürmüştür.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1960"/> Ocak 1961'de Feyzioğlu'nun [[TBMM 1961 Temsilciler Meclisi|Temsilciler Meclisi]]'ne seçilerek görevden ayrılmasıyla birlikte [[23 Şubat]] [[1961]]'de rektörlük görevine Prof. Dr. [[Seha Meray]] atanmıştır.<ref name="milliyet arşiv6">{{haber kaynağı|başlık=Seha Meray O.Doğu Teknik Üniversitesi Rektörlüğüne getirildi |gazete=Milliyet |yer=Ankara |tarih=3 Mart 1961 |sayfa=3}}</ref> Meray'ın rektörlüğe gelmesinden kısa bir süre sonra üniversite, öğrenci [[boykot]]una tanık olur. Öğrenciler, hem öğretim olanakları hem de diplomaların tanınıp tanınmamasındaki belirsizlik konusunda bir boykot düzenleyerek derslere girmeme kararı almıştır.<ref name="bozkırı yeşertenler"/><ref name="ODTÜ 50.yıl, 1961">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1961.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1961 bölümü |arşivtarihi=7 Şubat 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192016/http://www.metu.edu.tr/50yil/1961.php }}</ref> Rektörle yapılan görüşmenin ardından boykot sona ermiştir. Yaklaşık 3 ay boyunca rektörlüğünü yürüten Meray, rahatsızlığı nedeniyle Mayıs 1961'de görevinden ayrılmış ve rektörlük işlerini geçici olarak Uğur Ersoy sürdürmüştür. Ersoy, Ağustos 1961'de rektörlükten ayrılarak öğretim üyesi görevine devam ederken Ersoy'un istifasından sonra Feyzioğlu'nun rektörlüğü döneminde rektör yardımcılığı yapmış Doç.Dr. Arif Payaslıoğlu iki ay süreyle rektörlük işlerini üstlenmiştir.

 

 

[[26 Nisan]] [[1961]]'de Mütevelli Heyeti, yerleşke yeri için Aşağı Balgat'ta (şimdiki yerleşke) karar kılmış ve yerleşke projesi için uluslararası jüriye sahip ancak ulusal düzeyde yeni bir yarışma düzenlenmiştir.<ref name="mezund"/> Sonuçları Eylül 1961'de açıklanan yarışmayı, katılan 25 proje arasından [[Behruz Çinici]] ile [[Altuğ Çinici]]'nin projesi kazanmıştır.<ref name="arkitera">{{Web kaynağı | url = http://v3.arkitera.com/h32031-uzerindeki-her-yapinin-tasarlandigi%E2%80%9D-odtu-kampusu-yikiliyor-mu.html | başlık = Üzerindeki Her Yapının "Tasarlandığı" ODTÜ Kampüsü Yıkılıyor mu? | tarih = 22 Temmuz 2008 | erişimtarihi = 5 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151005005115/http://v3.arkitera.com/h32031-uzerindeki-her-yapinin-tasarlandigi%E2%80%9D-odtu-kampusu-yikiliyor-mu.html | arşivtarihi = 5 Ekim 2015}}</ref> 22 Kasım 1961'de rektörlüğe gelen [[Kemal Kurdaş]]'ın yaptığı ilk çalışmalar yerleşke ile ilgili olmuştur. Yarışmayı kazanan mimarlar Behruz ve Altuğ Çinici ile 23 Kasım 1961'de görüşen Kurdaş, çalışmaların hızla başlamasını istemiştir.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1961"/> İlk aşamada [[ODTÜ Mimarlık Fakültesi|Mimarlık Fakültesi]], [[ODTÜ Fen Edebiyat Fakültesi|Fen-Edebiyat Falültesi]]'nin [[laboratuvar]]ları, Rektörlük binası ve kafeteryanın ilk bölümü ile iki yurt binasının planları hazırlanmıştır.<ref name="mezund"/> Bunun ardından 3 Aralık 1961'de ODTÜ'de ilk ağaçlandırma faaliyetleri yapılmış ve ODTÜ'lü öğrenciler, yerleşke arazisine 135 bin fidan dikmiştir.<ref name="kurdas roportaj">{{dergi kaynağı |başlık=Bozkırda tek başına: Kurdaş |dergi=[[Atlas (dergi)|Atlas]] |ay=Haziran |yıl=2006 |sayı=159 |sayfalar=78-84 |erişimtarihi=5 Eylül 2015}}</ref> Aynı ay içerisinde Kurdaş, Yalıncak Köyü'ndeki incelemeleri sırasında bazı yapı kalıntıları ile küçük eserlere rastlayarak<ref name="kurdas roportaj"/> buranın eski bir yerleşme yeri ve arkeolojik saha olduğunu Millî Eğitim Bakanlığı, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Ankara Arkeoloji Müzesi (bugün [[Anadolu Medeniyetleri Müzesi]]) Müdürlüğü'ne bildirir<ref name="mezund2">{{Web kaynağı | url = http://www.odtumd.org.tr/bulten/108/uyelerden1.htm | başlık = Müzeler Haftası ve ODTÜ | erişimtarihi = 6 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160304232006/http://www.odtumd.org.tr/bulten/108/uyelerden1.htm | arşivtarihi = 4 Mart 2016}}</ref> ve arkeolog Burhan Tezcan yönetimindeki ekip, burada arkeolojik çalışmalara başlar.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1962"/>

 

 

Üniversitenin kadro ve altyapısı yeterli olmamasına rağmen 1961 yılı içerisinde matematik, fizik, teorik fizik, kimya, eğitim, beşeri ilimler ve psikoloji bölümleri ile hazırlık sınıfı açılmıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1961"/>

Ocak 1962'de yerleşkenin inşaat programı kesinleştirilmiş ve ilk iki yıl için programda Mimarlık Fakültesi ile altyapı tünelinin bitirilmesi yer almıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1962">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1962.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1962 bölümü |arşivtarihi=7 Şubat 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192027/http://www.metu.edu.tr/50yil/1962.php }}</ref> Bunun üzerine 11 Mayıs 1962'de dönemin Cumhurbaşkanı [[Cemal Gürsel]]'in de katılımıyla Mimarlık Fakültesi binasının temel atma töreni gerçekleştirilir.<ref name="milliyet arşiv7">{{haber kaynağı|başlık=Gürsel "Af Yetkisi"ni kullanıyor |tarih=12 Mayıs 1962 |yer=Ankara |gazete=Milliyet |sayfa=5}}</ref> Ardından hazırlık sınıfının yeni yerleşkeye taşınmasına karar verilir ve bu doğrultuda aynı yılın yazında Mimarlık Fakültesi'nin kuzeyindeki alana 4 baraka inşa edilir. Ekim 1962'de yeni yerleşkede eğitime başlayan Hazırlık Sınıfı böylece yerleşkeye taşınan ilk birim olmuştur.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1962"/> Bir süre sonra Hazırlık Sınıfı, Mütevelli Heyeti kararıyla Hazırlık Okulu'na dönüştürülmüştür.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1963"/> Aynı yıl içerisinde kampüs ağaçlandırma faaliyetleri devam etmiş ve rektör Kurdaş ile beraberindeki öğrenciler kampüse 1,5 milyondan fazla ağaç dikmiştir.<ref name="milliyet arşiv8">{{haber kaynağı|başlık=Orta-Doğu Üniversitesi ağaç dikme kampanyası |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=3 Aralık 1962 |sayfa=3}}</ref> 1961-62 öğretim yılında ODTÜ öğrenim gören toplam öğrenci sayısı 1025 iken, 1962-63 öğretim yılında bu sayı 1274'e ulaşmıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1962"/> 12,5 milyon liraya mal olan ve 30 Eylül 1963'te hizmete giren Mimarlık Fakültesi binasının<ref name="mezund"/> tamamlanmasından sonra 1 Ekim 1963'te yeni yerleşke, zamanın Başbakanı [[İsmet İnönü]]'nün de katılımıyla gerçekleşen törenle eğitim-öğretime açılmıştır.<ref name="milliyet arşiv9">{{haber kaynağı|başlık=İnönü Ankara Orta-Doğu Teknik Üniversitesini açtı |yer=Ankara |iş=[[Anadolu Ajansı|AA]] |yayımcı=Milliyet |tarih=2 Ekim 1963 |sayfa=1 |söz=Orta-Doğu Teknik Üniversitesinin yeni binasına taşınması dolayısıyla dün yapılan törende Başbakan İnönü de konuşmuştur.}}</ref> 63-64 öğretim yılının başlangıcında üniversitenin büyük bir bölümü yeni kampüse taşınırken üniversite, bu öğrenim döneminde 310 Türk 56 yabancı öğretim görevlisi ile 1893 Türk 167 yabancı öğrenciye eğitim vermiş<ref>{{Kitap kaynağı | son = Aydın | ilk = Suavi | yardımcıyazarlar = Emiroğlu, Kudret; Türkoğlu, Ömer; Özsoy, Ergi D. | yıl = 2005 | başlık = Küçük Asya'nın Bin Yüzü Ankara | yayımcı = Dost Kitabevi | yer = Ankara | sayfalar = 576-577 | id = ISBN 975-298-173-9}}</ref> ve lisans programından toplam 158 kişi, yüksek lisans programından toplam 59 kişi mezun etmiştir.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1963">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1963.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1963 bölümü | erişimtarihi = 19 Haziran 2009 |arşivtarihi=7 Şubat 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192038/http://www.metu.edu.tr/50yil/1963.php}}</ref>

 

 

Daha çok yerleşke inşasının bitirilmesine yönelik yapılan çalışmalarla geçen 1963 yılında kütüphane binasının mimari projeleri şekillendirilmiş ve günümüzde hâlen kullanılmakta olan [[ODTÜ Kütüphanesi]]'nin mimarı Behruz Çinici konuyla ilgili araştırmalarına başlamıştır. 63-64 yıllarında yerleşkede tamamlanmış binaların toplam alanı 67.000 m²'nin üzerine çıkmıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1963"/> 1964 yılına gelindiğinde hesaplayıcı, yazıcı, sıralayıcı ve veri giriş kartı hazırlama makinelerinden oluşan donanımıyla daha çok yönetsel bilgi işlemlerine destek olmak amacı ile rektörlüğe bağlı bir birim olarak ODTÜ Bilgisayar Merkezi kurulmuştur. Aynı yılın sonunda Bilgisayar Merkezi'nin akademik çalışmalara yardımcı olması için bir bilgisayar sisteminin kurulmasına karar verilmiş ve bunun için [[Amerika Birleşik Devletleri]] [[Massachusetts Teknoloji Enstitüsü]] (MIT)'den iki Türk öğretim üyesi Dr. Şenol Utku ve Dr. Cenap Oran ODTÜ'ye davet edilmiştir. Kurulan çalışma ekibi, o dönemde ABD'deki üniversitelerde yaygın olarak kullanılan [[IBM]] 1620 bilgisayar sisteminin kiralanmasına karar vermiş ve o yıl Fizik Bölümü'nde kurulan merkeze 1965'te IBM 1620 sistemi kurulmuştur.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1964">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1964.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1964 bölümü |arşivtarihi=7 Şubat 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192049/http://www.metu.edu.tr/50yil/1964.php}}</ref> Bir taraftan da kütüphanenin zenginleşmesi için çabalar devam ederken 30 Haziran 1965'te [[Winston Churchill]] anısına İngiliz Hükûmeti'nin yaptığı bin ciltlik bir koleksiyon kütüphane arşivine katılmış ve 31 Aralık 1965'te kütüphane koleksiyonu toplamda 50 bin cilde ulaşmıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1965">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1965.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1965 bölümü |arşivtarihi=7 Şubat 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192100/http://www.metu.edu.tr/50yil/1965.php}}</ref> Aynı yıl kampüse koyulmak üzere açılan [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] Anıtı Yarışması sonucunda birinci olan [[ODTÜ Atatürk Anıtı|Atatürk Anıtı]] ile ikinci olan [[Bilim Ağacı]] kampüse yerleştirilmiştir.<ref name="bilim ağacı">{{Web kaynağı| url = http://www.oidb.metu.edu.tr/kilavuz/klavuz2/anit.htm | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, Atatürk Anıtı ve Bilim Ağacı sayfası | erişimtarihi = 3 Temmuz 2009 |arşivtarihi=6 Ağustos 2005 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20050806014808/http://www.oidb.metu.edu.tr/kilavuz/klavuz2/anit.htm}}</ref>

 

 

1967 yılında özellikle bilimsel projelere ağırlık verilen ODTÜ'de yıl içerisinde toplam 219 proje yürütülmüştür, bu dönemde yapılan projelerle [[TÜBİTAK]]'tan en çok ödül alan üniversite unvanı ODTÜ'ye gelmiştir. Ders yılı başında Türkiye'de ilk defa düzenlenen [[test]] yöntemiyle üniversite 1843 yeni öğrenci almış ve toplam öğrenci sayısı 5127'ye yükselmiştir. Ayrıca üniversitenin öğretim üyesi kadrosu %20 artarak 607'ye ulaşmış, Teorik Kimya Bölümü ile Hesap Bilimleri Bölümü kurulmuş ve Modern Biyoloji Opsiyonu başlatılmıştır. Merkezi Kütüphane'nin inşaatı tamamlanmış ve kütüphaneye 14.620 yeni kitap eklenmiştir. Kütüphanenin bilimsel dergi ve periyodik sayısı 1456'ya yükselmiştir.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1967">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1967.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1967 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192111/http://www.metu.edu.tr/50yil/1967.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013 }}</ref>

7 Temmuz 1992'te çıkan yasa ile "YÖK tarafından yapılan rektör atamaları düzeni" kaldırılarak günümüzde hâlen uygulanan seçim sistemine başlanmıştır. Ömer Saatçioğlu'nun Eylül 1992'de görev süresinin sona ermesiyle birlikte yapılan ilk seçimlerde en çok oyu alan İnşaat Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Süha Sevük rektör olarak atanmıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1992">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1992.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1992 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192530/http://www.metu.edu.tr/50yil/1992.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> Aynı yıl, Türkiye'nin ilk [[CAD]]/CAM Laboratuvarı'nı içeren BİLTİR Merkezi, rektörlüğe bağlı birim olarak kurulmuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.biltir.metu.edu.tr/tarihce.html | başlık = BİLTİR Merkezi Tarihçe | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305150302/http://www.biltir.metu.edu.tr/tarihce.html | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref> 12 Nisan 1993'te Ankara-[[Washington, DC|Washington]] arasındaki 64 Kbps kapasiteli kiralık hat ile, ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı sistem salonundaki yönlendiriciler kullanılarak Türkiye'nin ilk internet bağlantısı gerçekleştirilmiş,<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.internetarsivi.metu.edu.tr/tarihce.php | başlık = Türkiye'de İnternet Tarihi | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305111832/http://www.internetarsivi.metu.edu.tr/tarihce.php | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref> Türkiye'nin ilk internet sayfaları [[.tr]] uzantılı olarak açılmıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1993">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1993.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1993 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192541/http://www.metu.edu.tr/50yil/1993.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> 1994'te rektör Sevük'ün ve genel sekreter Mehmet Çalışkan'ın desteği ile kuruluş çalışmalarına başlanan [[Radyo ODTÜ]],<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1994">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1994.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1994 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192552/http://www.metu.edu.tr/50yil/1994.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> 1995'te 103.1 frekansıyla yayın hayatına başlamıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1995">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1995.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1995 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192603/http://www.metu.edu.tr/50yil/1995.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> 25 Haziran 1996'da yapılan seçimde Süha Sevük tekrar rektör seçilmiştir.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1996">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1996.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1996 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207120414/http://www.metu.edu.tr/50yil/1996.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref>

 

 

1998'de ODTÜ Geliştirme Vakfı, [[Anadolu]] genelinde okul açma projesine başlamıştır. Öncelikli olarak Ankara, [[Denizli]], [[Mersin]] ve [[Niğde]]'de kurulan okullar eğitime başlatılmış, okul sayısının 10-12'ye çıkarılması düşünülmüştür.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1998">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1998.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1998 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207120458/http://www.metu.edu.tr/50yil/1998.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> 19 Kasım 1998'de [[Genelkurmay Başkanlığı]] ve [[Savunma Sanayii Başkanlığı]] ile imzalanan protokol sonucu MODSİM-LAB kurulmuştur. Yerleşkeye yapılan yeni binasında hizmete geçen laboratuvar 24 Haziran 1999'da "Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarı" olarak devam etmiş ve ilerleyen yıllarda merkez statüsünü kazanarak ODTÜ-[[Türk Silahlı Kuvvetleri|TSK]] MODSİMMER (Modelleme ve Simülasyon Uygulamaları Araştırma Merkezi) adını almıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://modsim.metu.edu.tr/tarihce | başlık = ODTÜ-TSK Modelleme ve Simülasyon Uygulamaları Araştırma Merkezi, Tarihçe | erişimtarihi = 28 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305113004/http://modsim.metu.edu.tr/tarihce | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref>

 

=== Amblem ===

ODTÜ amblemi birbirine dönük iki [[hilal|ay]] ve bu ayların içindeki birbirine dönük iki yarım daireden oluşur. Amblemdeki renkler [[kırmızı]] ve [[beyaz]]dır. Amblemdeki yarım daire ve ay şekilleri [[Orta Doğu]] ülkelerinin çoğunun bayraklarında bulunan [[hilal|ayları]] temsil eder. İç içe iki daireyse doğu-batı uygarlıkları ile bunların ilişkisini yansıtmaktadır.<ref name="ODTÜ amblem">{{Web kaynağı | url = http://po.metu.edu.tr/odtu-amblemi | başlık = ODTÜ Rektörlüğü Resmî Sitesi, ODTÜ Amblemi bölümü | erişimtarihi = 3 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305141247/http://po.metu.edu.tr/odtu-amblemi | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref>

 

 

== Yerleşke ==

ODTÜ'nün ana yerleşkesi [[Ankara-Eskişehir yolu]] üzerinde bulunmaktadır. Yerleşke alanı 4.500 hektar (45,76 [[kilometre kare|km²]]), orman alanı 3.043 hektar (30,40 [[kilometre kare|km²]]) büyüklüğündedir ve [[Ankara]] şehir merkezinden 20 [[kilometre|km]] uzaktaki [[Eymir Gölü]]'nü de içine almaktadır.<ref>{{Haber kaynağı|yazar=Ahmet Dirican |başlık=ODTÜ Eymir'i Halka Açsın! |yayımcı=Habertürk Ankara|sayfalar=1, 4|tarih=13 Temmuz 2009 |erişimtarihi=13 Temmuz 2009}}</ref> ODTÜ'nün ana yerleşkesinden ve şehirdeki belli merkezlerden göle otobüs seferleri yapılmaktadır.<ref name="ODTÜ hakkında genel"/> Yerleşkeyle kent merkezi arasında ulaşım; [[dolmuş]], özel halk otobüsü, [[EGO Genel Müdürlüğü|EGO otobüsleri]] ve [[Ankara metrosu]]'nun 13 Mart 2014'te açılışı yapılan [[M2 (Ankara metrosu)|M2 hattı]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/ankara/25997597.asp | başlık = Çayyolu metrosu açıldı | erişimtarihi = 20 Eylül 2015 | tarih = 13 Mart 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140318043659/http://www.hurriyet.com.tr:80/ankara/25997597.asp | arşivtarihi = 18 Mart 2014}}</ref> ile sağlanmaktadır. Ayrıca belli saatlerde yerleşke içi ring servisleri de yapılmaktadır.<ref name="ODTÜ'yü Tanıyalım"/>

 

ODTÜ kampüsünün en önemli özelliği, bu kampüsün tasarlanması projesinin [[Türkiye'de mimarlık|Türkiye mimarlık tarihinde]] gerçekleştirilen ilk planlı ve geniş kapsamlı uygulama olmasıdır.<ref name="CumhuriyetBinalar">{{Web kaynağı| url = http://e-imo.imo.org.tr/DosyaDizin/WPX/Portal/Yayin/tmh/2006/442-443-Binalar.pdf | başlık = Cumhuriyet'in Binaları | erişimtarihi = 21 Eylül 2011 |arşivurl=http://web.archive.org/web/20120118232650/http://e-imo.imo.org.tr/DosyaDizin/WPX/Portal/Yayin/tmh/2006/442-443-Binalar.pdf |arşivtarihi=18 Ocak 2012 | yayımcı = TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, Türkiye Mühendislik Haberleri (TMH) }}</ref> 1961 yılından itibaren ilk kampüs binalarının çoğunluğu [[Behruz Çinici]] ve [[Altuğ Çinici]]'nin tarafından tasarlanmıştır.<ref name="OdtuOnay">{{Web kaynağı | url = http://www.yapi.com.tr/Haberler/behruz-cinici-odtunun-planini-50-yildir-onaylatamadilar_81483.html | başlık = Behruz Çinici: "ODTÜ'nün Planını 50 Yıldır Onaylatamadılar" | tarih = 29 Temmuz 2010 | erişimtarihi = 21 Eylül 2011 | yayımcı = Yapi.com.tr | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160530035647/http://www.yapi.com.tr/Haberler/behruz-cinici-odtunun-planini-50-yildir-onaylatamadilar_81483.html | arşivtarihi = 30 Mayıs 2016}}</ref> Binaların çoğunluğu Brütalist bir eğilim sonucu çıplak beton tekniği ile inşa edilmekle birlikte<ref name="çıplak beton">{{Kitap kaynağı | editör = Ersin Altın | yıl = 2003 | başlık = Ankara 1910-2003 | yayımcı = Boyut Yayınları | sayfa = 58 | id = ISBN 975-521-729-0}}</ref> ilk tasarlanan ve inşa edilen yapıların başında Kapalı ve Açık Yüzme Havuzları (1961), Kreş (1961), Teleskop Binası (1961), Öğrenci Merkezi (1961), Bilgisayar Mühendisliği Binası (1980), Mühendislik Fakültesi Laboratuvarları (1980), Fen - Edebiyat Fakültesi (1980), İdari İlimler Fakültesi (1980) ve Mimarlık Fakültesi (1980) gelmektedir.<ref name="BehruzProje">{{Web kaynağı | url = http://arkiv.arkitera.com/m34-behruz-cinici.html#p | başlık = Behruz Çinici, Projeleri | erişimtarihi = 21 Eylül 2011 | yayımcı = Arkitera.com | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110305005159/http://arkiv.arkitera.com:80/m34-behruz-cinici.html | arşivtarihi = 5 Mart 2011}}</ref> Kampüsün diğer bir önemli özelliği de Türkiye'de ilk defa bütün [[altyapı]] hizmetlerinin (elektrik, ısınma, iletişim, su) toprak altından verildiği bir mekân olmasıdır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1962"/> Altyapı hizmetlerinin hepsi, kazılan 12&nbsp;km'lik bir tünel aracılığıyla sağlanmıştır. Türkiye'nin ilk üniversite yerleşkesi olan yerleşke,<ref name="İlk kampus">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/kpr/sabah-06.01.23.jpg | başlık = Sabah Gazetesi'nin 23 Ocak 2006 tarihli haberi | erişimtarihi = 19 Haziran 2009 |arşivurl=http://web.archive.org/web/20120113000336/http://www.metu.edu.tr/50yil/kpr/sabah-06.01.23.jpg |arşivtarihi=13 Ocak 2012 | dil = Türkçe }}</ref> Meltem Cansever tarafından ''Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Mimari Şaheser'' arasında gösterilmiştir.<ref name="NTV">{{Kitap kaynağı|son=Cansever |ilk=Meltem |başlık=Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Mimari Şaheser |yayımcı=NTV Yayınları |yıl=2009 |erişimtarihi=16 Ağustos 2009 |id=ISBN 978-605-5813-26-0 |dil=Türkçe}}</ref>

 

=== Doğal yaşam ===

Yerleşke, 1960'lı yıllarda dönemin rektörü Kemal Kurdaş'ın ve öğrencilerin çabalarıyla düzenlenen ağaç bayramlarıyla ağaçlandırılmaya başlanır.<ref name="milliyet arşiv0">{{haber kaynağı|başlık=Ankara'da Bozkır'da yeni bir orman doğuyor |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=9 Nisan 1963 |sayfa=5}}</ref> O dönemden günümüze kadar [[karaçam]], [[sarıçam]], [[Toros sediri]], [[meşe]], [[kavak]], [[badem]] gibi kurak koşullara uygun yaklaşık 10 milyon ibreli ve 23 milyon yapraklı ağaç yerleşkeye dikilmiştir.<ref name="ormantarihce">{{Web kaynağı | url = http://acdm.metu.edu.tr/tarihce | başlık = ODTÜ Ağaçlandırma ve Çevre Düzenleme Müdürlüğü, ODTÜ Ormanı Tarihçesi | erişimtarihi = 24 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140326012800/http://acdm.metu.edu.tr/tarihce | arşivtarihi = 26 Mart 2014}}</ref> 1995'te 3043 hektarlık ODTÜ Ormanı, [[Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı|Kültür ve Turizm Bakanlığı]] tarafından ''Doğal ve Arkeolojik SİT Alanı'' olarak ilan edilmiştir.<ref name="anadolu bulvar açıklama">{{Web kaynağı | url = http://www.metu.edu.tr/tr/orta-dogu-teknik-universitesi-rektorlugunun-anadolu-bulvarinin-devami-olan-yol-hakkinda-aciklamasi | başlık = ODTÜ Rektörlüğü'nün Anadolu Bulvarı'nın Devamı Olan Yol Hakkında Açıklaması, Sit Alanları bölümü | erişimtarihi = 24 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160418155609/http://www.metu.edu.tr/tr/orta-dogu-teknik-universitesi-rektorlugunun-anadolu-bulvarinin-devami-olan-yol-hakkinda-aciklamasi | arşivtarihi = 18 Nisan 2016}}</ref> Yerleşke günümüzde Ankara'nın en geniş yeşil alanıdır. Zamanla oluşturulan bu doğal çevre [[kurt]], [[tilki]], [[keklik]], [[tavşan]], [[yılan]], [[kaplumbağa]] gibi birçok hayvana, 140'tan fazla [[kuş]] türüne ve tatlı suda yaşayan birçok balık türüne ev sahipliği yapmaktadır.<ref name="ormantarihce"/> ODTÜ Ağaçlandırma Projesi, 1995'te "Ekolojik değerleri hızla bozulan dünyamızda yaratmış olduğu artı değerler" nedeniyle [[Ağa Han Mimarlık Ödülü]]'nin "yenilikçi kavramlar" kategorisinde ödül kazanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.akdn.org/architecture/awards.asp?tri=1995 | başlık = 1995 Cycle Awards Recipients | erişimtarihi = 24 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160303213636/http://www.akdn.org/architecture/awards.asp?tri=1995 | arşivtarihi = 3 Mart 2016}}</ref>

 

[[Jeoloji Mühendisliği]] Bölümü binasında bulunan ODTÜ Jeoloji Müzesi'nde ise çeşitli mineral, kayaç ve fosil örnekleri sergilenmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://tanitimcd.metu.edu.tr/jeoloji-muhendisligi.html | başlık = Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tanıtımı | erişimtarihi = 14 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150707154853/http://tanitimcd.metu.edu.tr:80/jeoloji-muhendisligi.html | arşivtarihi = 7 Temmuz 2015}}</ref>

 

=== Anıtlar, heykeller ve büstler ===

 

== Öğrenci yaşamı ve kültür ==

ODTÜ'de genel itibarıyla öğrenci yaşamı yıl boyunca yapılan sanat etkinlikleri, sergiler, müzik etkinlikleri, çeşitli sosyal ve akademik faaliyetlerin yanı sıra sıklıkla yapılan siyasi [[protesto]]lardan oluşmaktadır. Üniversite, eski [[Ankara Büyükşehir Belediyesi|Ankara Büyükşehir]] [[Belediye Başkanı]] [[Melih Gökçek]]<ref name="eymiri yedirmeyiz">{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr/eymir-golu-nu-odtu-ye-yedirmeyiz/gundem/detay/1851934/default.htm | başlık = Eymir Gölü'nü ODTÜ'ye yedirmeyiz | yayımcı = Milliyet | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | tarih = 15 Mart 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160306145948/http://www.milliyet.com.tr/eymir-golu-nu-odtu-ye-yedirmeyiz/gundem/detay/1851934/default.htm | arşivtarihi = 6 Mart 2016}}</ref> ve çeşitli medya organları tarafından ''solun kalesi'' olarak tanımlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.timeturk.com/tr/2012/12/20/odtu-de-olanlara-iceriden-itiraz-var.html | başlık = ODTÜ'de olanlara İslamcı öğrenciler nasıl bakıyor | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | tarih = 20 Aralık 2012 | yayımcı = Timetürk | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150927102115/http://www.timeturk.com/tr/2012/12/20/odtu-de-olanlara-iceriden-itiraz-var.html | arşivtarihi = 27 Eylül 2015}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.takvim.com.tr/siyaset/2014/04/30/kimse-gak-demedi | başlık = Kimse "gak" demedi! | yazar = Ergün Diler | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | tarih = 30 Nisan 2014 | yayımcı = [[Takvim (gazete)|Takvim]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160530014716/http://www.takvim.com.tr/Siyaset/2014/04/30/kimse-gak-demedi | arşivtarihi = 30 Mayıs 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://haber.sol.org.tr/soldakiler/odtu-kahve-ya-da-kofte-ile-dusecek-bir-kale-degildir-haberi-39644 | başlık = "ODTÜ, kahve ya da köfte ile düşecek bir kale değildir!" | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | yayımcı = soL | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160304114608/http://haber.sol.org.tr/soldakiler/odtu-kahve-ya-da-kofte-ile-dusecek-bir-kale-degildir-haberi-39644 | arşivtarihi = 4 Mart 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://haber.star.com.tr/guncel/odtude-basortulu-ogrencilere-fasist-baski/haber-786741 | başlık = ODTÜ’de başörtülü öğrencilere faşist baskı | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | tarih = 5 Eylül 2013 | yayımcı = [[Star (gazete)|Star]] | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160305085729/http://haber.star.com.tr/guncel/odtude-basortulu-ogrencilere-fasist-baski/haber-786741 | arşivtarihi = 5 Mart 2016}}</ref> Kültür-sanat etkinliklerinin birçoğu ODTÜ Kültür Kongre Merkezi'nde (ODTÜ KKM) gerçekleştirilirken<ref name="ODTÜ hakkında genel"/> beş gün boyunca süren geleneksel Uluslararası Bahar Şenliği, mayıs ayında kampüs içerisinde stadyum da dahil olmak üzere çeşitli mekânlarda düzenlenir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://kim.metu.edu.tr/odtu-bahar-senligi-hakkinda | başlık = ODTÜ Bahar Şenliği Hakkında | erişimtarihi = 26 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150927143153/http://kim.metu.edu.tr/odtu-bahar-senligi-hakkinda | arşivtarihi = 27 Eylül 2015}}</ref>

 

 

=== Öğrenci hareketi ve Komer'in aracının yakılması ===

 

1968-1969 öğretim yılı 1 Ekim 1968'de düzenlenen bir törenle açılmıştır. Mimarlık Fakültesi öğrencileri, açılışın ardından iki gün sonra 3 Ekim'de ''halka dönük üniversite reformu'' isteğiyle boykot yapma kararı alarak derslere girmemiştir.<ref name="milliyet arşiv11">{{haber kaynağı|başlık=Orta-Doğu Mimarlık boykota başladı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=4 Ekim 1968 |sayfa=1 |söz=Orta-Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi dün sabah "Direniş" adı altında boykota başlamıştır.}}</ref> Boykot, ertesi günlerde İdari İlimler Fakültesi, Fen-Edebiyat Fakültesi ve Makine Fakültesi öğrencilerinin de katılmasıyla büyümüştür.<ref name="milliyet arşiv12">{{haber kaynağı|başlık=Ankara'da boykot yayılıyor |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=5 Ekim 1968 |sayfa=7 |söz=Orta-Doğu Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat öğrencileri de dün sabah boykota başlamışlar ve Makina Fakültesi öğrencileri de boykota gitme kararı almışlardır.}}</ref> Bu dönemde üniversitede ''[[forum (tartışma)|forum]]'' geleneği oluşmaya başlamış ve öğrencilerin, öğretim görevlilerinin, hizmetlilerin katılabildiği herkese açık toplantılar düzenlenip sorunlar, bir araya gelen kitlenin görüşleri doğrultusunda çözümlenmiştir.<ref name="bozkırı yeşertenler" /> Öğrencilerin yönetime katılma isteklerinin kabul edilmesiyle birlikte yapılan boykota son verilmiş<ref name="bianet abd">{{Web kaynağı | url = http://bianet.org/bianet/siyaset/106640-odtu-abd-kultur-ussu-nden-devrimci-hareketin-merkezine | başlık = ODTÜ: "ABD Kültür Üssü"nden Devrimci Hareketin Merkezine | tarih = 30 Nisan 2008 | erişimtarihi = 7 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151222110650/http://bianet.org/bianet/siyaset/106640-odtu-abd-kultur-ussu-nden-devrimci-hareketin-merkezine | arşivtarihi = 22 Aralık 2015}}</ref> ve öğrenciler derslere girmeye başlamıştır.<ref name="milliyet arşiv13">{{haber kaynağı|başlık=Orta-Doğu'da boykot bitiyor |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=16 Ekim 1968 |sayfa=7}}</ref> Aynı yılın yazında, ODTÜ öğrencisi olan [[Hüseyin İnan]] ve arkadaşları [[Devrim Stadyumu|ODTÜ Stadyumu]]'na dev harflerle "DEVRIM"yazmış<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1968">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1968.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1968 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192122/http://www.metu.edu.tr/50yil/1968.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013 }}</ref><ref name="vatan stadyum">{{Web kaynağı | url = http://www.gazetevatan.com/binlerce-ogrenci-ayakta--502342-gundem/ | başlık = Binlerce öğrenci ayakta! | tarih = 31 Aralık 2012 | erişimtarihi = 7 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151222093431/http://www.gazetevatan.com/binlerce-ogrenci-ayakta--502342-gundem/ | arşivtarihi = 22 Aralık 2015}}</ref> ve stadyum, o zamandan sonra ''Devrim Stadyumu'' olarak anılmaya başlamıştır.

=== Dokuz aylık boykot ===

5 Nisan 1976'da rektörlüğe görev süresi dolan Tarık Somer'in yerine İnşaat Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Ilgaz Alyanak atanmıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1976">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1976.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1976 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207120352/http://www.metu.edu.tr/50yil/1976.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> Alyanak, göreve gelişinin ardından önceki dönemde gerçekleşen olumsuz olayların tekrar etmemesi için ilk iş olarak öğrenci temsilcileriyle görüşmüş ve akademik kadroyla iyi ilişkilerde bulunmuştur.<ref name="mezund4">{{Web kaynağı | url = http://www.odtumd.org.tr/bellek/dizi/14_subat.pps | başlık = Bir Üniversite Direniyor: 14 Şubat 1977 | erişimtarihi = 22 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150514051258/http://www.odtumd.org.tr:80/bellek/dizi/14_subat.pps | arşivtarihi = 14 Mayıs 2015}}</ref> 10 Ağustos 1976'da iktidarda bulunan [[41. Türkiye Hükûmeti|II. Milliyetçi Cephe hükûmeti]], Aydınlar Ocağı Ankara Şubesi Başkanı Ahmet Sonel'in başkanlığında yeni bir Mütevelli Heyeti kurmuştur.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1976"/> Heyet ile sürtüşmeler yaşadığını ve uyum içinde çalışamadığını söyleyen rektör Alyanak, 22 Aralık'ta heyete bir muhtıra vererek Mütevelli Heyeti Başkanı'nın görevden alınmasını istemiş; aksi takdirde kendi görevinden ayrılacağını bildirmiştir.<ref name="milliyet arşiv64">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ rektörü Ilgaz Alyanak görevinden alındı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=24 Aralık 1976 |sayfa=1}}</ref> Bunun üzerine Mütevelli Heyeti, Alyanak'ın rektörlük görevine son vermiş ve [[Metalurji Mühendisliği]] Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr. Mustafa Doruk'u rektör vekilliğine getirmiştir.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1976"/> Bu karara öğrencilerden, eğitimcilerden, siyasilerden ve çeşitli birçok çevreden tepkiler gelmiştir.<ref name="milliyet arşiv65">{{haber kaynağı|başlık=AYÖD protesto etti |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=27 Aralık 1976 |sayfa=7}}</ref><ref name="milliyet arşiv66">{{haber kaynağı|başlık=Ecevit: "ODTÜ'de olay çıkarsa Demirel ve Erdem sorumludur" |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=29 Aralık 1976 |sayfa=1}}</ref><ref name="milliyet arşiv67">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ rektörü Alyanak'ın görevden alınması kınandı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=5 Ocak 1977 |sayfa=7}}</ref>

13 Şubat 1977'de Mütevelli Heyeti, Prof. Dr. Hasan Tan'ı rektör olarak atamıştır.<ref name="milliyet arşiv68">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ rektörlüğüne Prof. Hasan Tan atandı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=14 Şubat 1977 |sayfa=1}}</ref> Bu karar oldukça büyük tepkilere sebep olmuş ve öğrenciler, [[MHP]]'lilerin yakından tanıdığını, Aydınlar Ocağı üyesi olduğunu öne sürdükleri rektör aleyhinde gösteri yapmaya başlamıştır.<ref name="milliyet arşiv69">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ'de 5 bin öğrenci rektör aleyhinde gösteri yaptı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=15 Şubat 1977 |sayfa=1}}</ref> Tan, rektörlük binasına girerken bina taşlanmış, olaya dahil olan jandarma ile öğrenciler çatışmış, bir kısım öğrenciler yaralanmıştır.<ref name="mezund5">{{Web kaynağı | url = http://www.odtumd.org.tr/bulten/117/anilar.htm | başlık = ODTÜ'yü Sarsacak 9 Aylık Kâbus: Şubat - Aralık 1977 | erişimtarihi = 22 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150923031740/http://www.odtumd.org.tr/bulten/117/anilar.htm | arşivtarihi = 23 Eylül 2015}}</ref> Ertesi gün dört rektör yardımcısı istifa etmiş, öğrenciler düzenledikleri forumda Hasan Tan'ı rektör tanımadıklarını belirtmiştir.<ref name="milliyet arşiv70">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ'deki forumda yeni rektör istenmedi |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=16 Şubat 1977 |sayfa=1}}</ref> Öğretim üyeleri art arda istifalarını verirken Kimya, Maden, Elektrik Mühendisliği ve Fizik Bölüm Kurulları Hasan Tan görevden ayrılıncaya kadar öğretime ara verme kararı almıştır.<ref name="mezund4"/> Ord. Prof. Dr. [[Cahit Arf]] başkanlığında toplanan Akademik Konsey üyeleri de bildiri yayınlayarak "Tan'ın rektörlüğü görevini derhal bırakmasını zorunlu görmekteyiz" demiştir.<ref name="milliyet arşiv71">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ Konseyi: Rektör Tan derhal görevi bırakmalı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=19 Şubat 1977 |sayfa=1}}</ref> 23 Şubat'ta Hasan Tan üniversiteyi 15 günlüğüne kapattığını açıklamıştır. Kararın üzerine sabah saatlerinde üniversiteyi işgal eden jandarma birlikleri, öğrenci girişini yasaklamış ve öğlene kadar yurtların boşaltılması çağrısını yapmıştır.<ref name="milliyet arşiv72">{{haber kaynağı|başlık=Rektör Tan, ODTÜ'yü 15 gün kapattı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=24 Şubat 1977 |sayfa=6}}</ref> Çağrıya sloganlarla karşılık veren öğrenciler, yurtları terketmeyeceklerini bildirmiştir. Araya giren [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]]'li bir [[parlamenter]] grubu ile bazı öğretim üyelerinin girişimleri neticesinde öğrenciler hiç kimsenin göz altına alınmaması şartıyla yurtlardan ayrılmayı kabul etmiştir.<ref name="milliyet arşiv72"/> 25 otobüsten oluşan bir konvoyla şehre geçen öğrenciler [[Atatürk Bulvarı, Ankara|Atatürk Bulvarı]]'nda yol boyunca Hasan Tan'ı ve Mütevelli Heyeti'ni istifaya çağıran sloganlar atmıştır.<ref name="mezund5"/> Ertesi gün 636 öğretim üyesi Tan'ın rektörlüğünü kınamış, okuldaki tüm dekan ve bölüm başkanları görevlerinden istifa etmiştir.<ref name="milliyet arşiv73">{{haber kaynağı|başlık=638 öğretim üyesi, atamayı kınadı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=25 Şubat 1977 |sayfa=6}}</ref> Öğrenciler ve veliler ODTÜ'nün yeniden açılması için Danıştay'a başvurmuştur. Danıştay, 2 Mart'ta kapatma kararını iptal etmiş, üniversite ve yurtlar yeniden açılmıştır.<ref name="milliyet arşiv74">{{haber kaynağı|başlık=Danıştay, ODTÜ'nün kapatılma işlemini durdurdu |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=25 Şubat 1977 |sayfa=6}}</ref> Üniversitenin açılmasına rağmen rektör Tan, akademik takvime göre 3 Mart'ta son bulan güz döneminin uzatılması ve dönem sonu sınavlarının ertelenmesini, gereken sürede Akademik Konsey'e başvurulmadığını ileri sürerek onaylamamıştır. Bunun üzerine Akademik Konsey, öğrenciler ve öğretim üyeleri çeşitli bildiriler yayınlayarak sınavların yapılmasının mümkün olmadığını ve kimsenin sınavlara iştirak etmeyeceğini duyurmuştur.<ref name="mezund5"/> 28 Mart'ta Hasan Tan, "sömestr tatilinin başlaması ve tamirat yapılacağı" gerekçesiyle yurtları boşalttırmıştır.<ref name="milliyet arşiv75">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ'de öğretim üyeleri yürüyüş, işçiler yemek boykotu yaptı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=30 Mart 1977 |sayfa=6}}</ref> Sonrasında Tan'ın yeni yarıyıl için hazırladığı akademik takvim, Akademik Konsey'den onay almadığından 21 Nisan'da Danıştay tarafından iptal edilmiş ve bu karar üzerine Tan, 26 Nisan'da üniversiteyi kapatmıştır.<ref name="mezund5"/>

 

Tan, öğrenci taşkınlıklarını önlemek ve üniversite asayişini sağlamak için ODTÜ'ye yaklaşık dört yüz "işçi" almıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1977">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1977.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1977 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192254/http://www.metu.edu.tr/50yil/1977.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> Üniversitenin öğrencilere kapatılmasının ardından idarî ve akademik personele saldırılar başlamış, saldırılardan bazılarının okula işçi adıyla giren kişiler tarafından yapıldığı kanıtlanmıştır.<ref name="milliyet arşiv76"/> Kimya Bölümü öğretim üyesi Sevim Mete, dövülmüş;<ref name="milliyet arşiv76">{{haber kaynağı|başlık=İstanbul ve İzmir'de biri kız iki öğrenci öldürüldü |söz=ODTÜ'de Hasan Tan tarafından işçi olarak alındığı öne sürülen ve komando oldukları bildirilen bir grup, dün öğretim üyesi Prof.Sevim Mete'yi dövmüş, Sosyal-İş Sendikası üyesi işçilerle de çatışmışlartır |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=29 Nisan 1977 |sayfa=14}}</ref> kafeterya işçisi Feramuz Demir, silahla yaralanmış ve tedaviye alındığı hastanede ölmüş;<ref name="milliyet arşiv77">{{haber kaynağı|başlık=Cenazede polis arama yaptı |söz=ODTÜ'de 4 gün önce bir saldırı sonucu yaralanan işçi Feramuz Demir tedavi altında tutulduğu hastanede ölmüştür |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=5 Mayıs 1977 |sayfa=14}}</ref> İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Uğur Ersoy, taşlanmış; Siyaset ve Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi Korel Göymen'in evine patlayıcı madde atılarak binanın bütün camları kırılmıştır.<ref name="milliyet arşiv78">{{haber kaynağı|başlık=Niğde'de çatışmada bir öğrenci öldürüldü |söz=Ankara'da bir profesörün evine patlayıcı madde atıldı, bir profesör de taşlandı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=6 Mayıs 1977 |sayfa=14}}</ref> Akademik Konsey ve öğretim üyeleri yaptıkları bildirilerle Hasan Tan'ın istifasını ve "ODTÜ'te işçi adı ile alınmış görünen, öğretim üyesi ve öğrencilere karşı tehdit unsuru" olarak görülen kişilerin okuldan uzaklaştırılmasını istemiştir.<ref name="milliyet arşiv79">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ öğretim üyeleri Tan'ın istifasını istedi |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=4 Mayıs 1977 |sayfa=14}}</ref>

 

 

8 Haziran 1977'de Öğrenci Temsilcileri Konseyi (ODTÜ ÖTK) sözcüsü [[Ertuğrul Karakaya]], ODTÜ'ye girerken üstünü aramak isteyen jandarmalarla tartışmış ve jandarma tarafından vurularak öldürülmüştür.<ref name="milliyet arşiv80">{{haber kaynağı|başlık=Jandarmanın vurduğu ODTÜ öğrenci temsilcisi öldü |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=9 Haziran 1977 |sayfa=1}}</ref> Karakaya'nın vurulduğu ve günümüzde "A1 Girişi" olarak bilinen [[Eskişehir yolu]] üzerindeki giriş kapısı, uzun yıllar "Karakaya Kapısı" olarak anılmıştır.<ref name="2 Aralık Anması">{{Web kaynağı | url = http://haber.sol.org.tr/soldakiler/odtude-2-aralik-1977-anmasi-haberi-48963 | başlık = ODTÜ'de 2 Aralık 1977 anması | yayımcı = [[soL (gazete)|soL]] | tarih = 3 Aralık 2011 | erişimtarihi = 23 Eylül 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150923183057/http://haber.sol.org.tr/soldakiler/odtude-2-aralik-1977-anmasi-haberi-48963 | arşivtarihi = 23 Eylül 2015}}</ref> 22 Haziran'da Hasan Tan, rektörlükten istifa etmiştir.<ref name="milliyet arşiv81">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ rektörü Prof. Tan istifa etti |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=23 Haziran 1977 |sayfa=14}}</ref> Bunun üzerine bildiri yayınlayan ODTÜ öğretim üyeleri, Mütevelli Heyeti'nin de görevi bırakmasını, yeni rektörün Akademik Konsey tarafından seçilmesini, Tan döneminde alınan "işçiler"in okulu terk etmesini ve üniversitede öğretimin bir an önce başlamasını istemiştir.<ref name="milliyet arşiv82">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ öğretim üyeleri: "Mütevelli Heyeti görevi terk etmeli" |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=24 Haziran 1977 |sayfa=1}}</ref> 14 Temmuz'da dönemin Cumhurbaşkanı [[Fahri Korutürk]], kendi isteğiyle Mütevelli Heyeti'nden ayrılan beş üyenin yerine yapılan atamaları onaylamıştır.<ref name="milliyet arşiv83">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ Mütevelli Heyeti'nin 5 yeni üyesi onaylandı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=15 Temmuz 1977 |sayfa=1}}</ref> Yeni Mütevelli Heyeti'nin ODTÜ'de yaptığı ilk toplantıda odaya giren "işçiler"in taşkınlık yaparak üyeleri tehdit etmesi<ref name="milliyet arşiv84">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ'de komando işçiler, toplantı yapan öğretim üyelerini tehdit etti |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=26 Ağustos 1977 |sayfa=7}}</ref> sonucunda toplantılar önce [[Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü]]'nde, sonra [[Hacettepe Üniversitesi]] rektörlük binasında yapılmaya başlamıştır. Heyet, ilk iş olarak aralarında [[Nuri Saryal]]'ın da bulunduğu üç rektör yardımcısı atamıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1977"/> 26 Eylül'de Mütevelli Heyeti Başkanı Ahmet Sonel istifa etmiştir.<ref name="milliyet arşiv85">{{haber kaynağı|başlık=Prof. Sonel ODTÜ Mütevelli Heyeti Başkanlığı'ndan istifa etti |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=27 Eylül 1977 |sayfa=14}}</ref> 5 Ekim'de Prof. Dr. Nuri Saryal, rektör vekilliğine getirilmiş<ref name="mezund4"/> ve 24 Ekim'de Akademik Konsey, üniversitenin 7 Kasım'da açılacağını duyurmuştur.<ref name="milliyet arşiv86">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ 9 Kasıma kadar öğretime başlayacak |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=25 Ekim 1977 |sayfa=11}}</ref> 5 Kasım günü yurtların açılmasıyla beraber öğrenciler güvenlik kontrolünden geçtikten sonra yurtlara yerleşmeye başlamıştır.<ref name="milliyet arşiv87">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ öğrenci yurtları açıldı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=6 Kasım 1977 |sayfa=8}}</ref> Hasan Tan'ın göreve gelmesiyle başlayan boykot dokuzuncu ayında son bulmuş ve üniversite, 7 Kasım 1977'de öğretime tekrar başlamış; ancak öğrenciler Tan döneminde okula alınan işçiler hâlâ uzaklaştırılmadığı için okula geleceklerini ancak derslere girmeyeceklerini açıklamıştır.<ref name="milliyet arşiv88">{{haber kaynağı|başlık=Öğretime başlayan ODTÜ'de olaylar çıktı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=8 Kasım 1977 |sayfa=1}}</ref> Okulun açılmasıyla birlikte idari personele yapılan saldırılar da tekrar başlamıştır. 13 Kasım'da öğretim üyeleri Metin Ger'in evine ve Ziya Aktaş'ın arabasına,<ref name="milliyet arşiv89">{{haber kaynağı|başlık=2 ODTÜ görevlisinin evi ve otomobiline patlayıcı atıldı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=14 Kasım 1977 |sayfa=1}}</ref> 28 Kasım'da da rektör vekili Nuri Saryal'ın evine patlayıcı atılmıştır.<ref name="milliyet arşiv90">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ rektör vekilinin evine ikinci kez patlayıcı madde atıldı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=29 Kasım 1977 |sayfa=1}}</ref> 2 Aralık'ta rektörlük binasının etrafında forum için toplanan öğrencilere işçilerden bir grup, rektörlük binasının beşinci katından bomba atmış ve ardından ateş etmeye başlamıştır.<ref name="milliyet arşiv91">{{haber kaynağı|başlık=ODTÜ'de çıkan olaylarda 3'ü ağır 35 kişi yaralandı |yer=Ankara |gazete=Milliyet |tarih=3 Aralık 1977 |sayfa=1}}</ref> 52 öğrenci yaralandığı olayda yaralı öğrencilerden İbrahim Baloğlu, kaldırıldığı hastanede hayatını yitirmiştir.<ref name="mezund5"/> Olayın ardından [[Türkiye başbakan yardımcıları listesi|Başbakan Yardımcısı]] [[Alparslan Türkeş]] ile görüşen rektör vekili Saryal, Tan döneminde alınan "işçiler"i üniversiteden uzaklaştırmıştır.<ref name="bozkırı yeşertenler"/> Daha sonra 9 aylık boykotun anısına 9 direkten oluşan bir anıt, 2 Aralık'ta İbrahim Baloğlu'nun vurulduğu yere dikilmiştir.<ref name="2 Aralık Anması"/> Boykotla geçen 9 ayda kaybedilen ders saatlerinin telafisi için Akademik Konsey, karar almış ve 1978 ile 1979'un yaz aylarında birer ek sömestr yapılmıştır.<ref name="ODTÜ 50.Yıl, 1978">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1978.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1978 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192308/http://www.metu.edu.tr/50yil/1978.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref> Haziran 1979'da iki yıllık görev süresini tamamlayan Nuri Saryal'ın yerine İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi ve eski rektör yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Kıcıman rektörlüğe atanmıştır.<ref name="ODTÜ 50.yıl, 1979">{{Web kaynağı| url = http://www.metu.edu.tr/50yil/1979.php | başlık = ODTÜ Resmî Sitesi, 50. Yıl sayfası, 1979 bölümü |arşivurl=https://web.archive.org/web/20130207192316/http://www.metu.edu.tr/50yil/1979.php |arşivtarihi=7 Şubat 2013}}</ref>