Norveç: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
BotHorizon (mesaj | katkılar)
k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor.
düzeltme AWB ile
142. satır:
Avrupa Birliği'nin ısrarları işe yaramamaktadır. Zira ülkede iki kere [[referandum]] yapılmış ikisinde de Avrupa Birliği'ne red çıkmıştır. Bugünlerde yapılan anketlerde AB'yi isteyenlerin oranı %50 civarındadır.<ref>[[:en:Referendums related to the European Union|https://en.wikipedia.org/wiki/Referendums_related_to_the_European_Union]]</ref>
 
Norveç ayrıca bir [[NATO]] ülkesidir. [[Kuzey kutbu]]nda [[Rusya]] ile [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] arasında dengeleyici role sahiptir.{{factKaynak belirt}}
 
Norveç'in en önemli sorunu azalan ve yaşlanan nüfus sorunudur.<ref>http://www.tulane.edu/~rouxbee/kids06/norway/_adafoe/Problems.html</ref> Ülkede yaşayan insanların sayısı beş milyon civarındadır ve işgücü eksikliği çekmektedir.
156. satır:
[[8. yüzyıl|8.]]-[[11. yüzyıl]] arasında Norveç'te [[Vikingler]] olarak bilinen bir kavim hüküm sürmüştür. Savaşçı bir ulus olarak tanınan Vikingler batıda [[Britanya]], [[İzlanda]], [[Grönland]] ve hatta [[Kuzey Amerika]]'ya kadar ulaşarak sömürgeler kurdular. [[1000]] yılı civarında [[Hristiyanlık|Hristiyan]] misyonerler Norveç'te Hristiyanlığı yaymaya başladılar. Norveç kralı [[I. Haakon]] Hristiyanlığı kabul etti. [[995]] yılında [[I. Olaf]] Norveç'teki ilk [[Hristiyanlık|Hristiyan]] kilisesini kurup Kiliseyi devletin eğitimli çalışanları olan ve yörelerde örgütlü bir kolu haline getirdi. 1030 yılında [[Danimarkalılar]] Norveç'i ellerine geçirdiler. Norveç Danimarka kralı [[Knud]]'un kurduğu Kuzey Denizi İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.
 
[[Dosya:Flateyjarbok Haraldr Halfdan.jpg|thumb|250px|leftsol|Norveç'i ilk defa tek bir bayrak altında toplayan [[I. Harald (Norveçli)|Sarışın Harald]].]][[1363]] yılında Norveç kralı VI. Håkon Danimarka kralı IV. Valdemar'ın kızı I. Margrete'le evlenerek iki ülkeyi bir bayrak altında birleştirdi. Ayrıca Håkon İsveç kraliyet ailesiyle de akrabaydı. Çiftin evliliğinden doğan Olaf'ın [[1387]] yılında erken yaşta ölmesi üzerine I. Margrete tahta çıktı ([[1387]]-[[1412]]). Margrete'in yönetimi altında [[1397]] yılında [[İsveç]], Norveç, [[Danimarka]] ve sömürgeleri ([[Faroe Adaları]], [[İzlanda]], [[Grönland]] ve [[Finlandiya]]) birleşerek [[Kalmar Birliği]] adı altında büyük bir İskandinav İmparatorluğu haline geldiler.
 
[[Dosya:Harald V Norway-Agencia Brasil.jpg|thumb|160px|Norveç kralı V. Harald]][[1521]] yılında İsveç Kalmar Birliği'nden ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri [[Martin Luther]] tarafından [[Almanya]]'da başlatılan [[Reform (tarih)|Protestan Reformu]] ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç [[1821]] yılına kadar [[Danimarka-Norveç]] adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. Kralları tekti ama yasaları, devlet kurumları ve orduları ayrı ayrı gelişmeye devam etti. [[19. yüzyıl]]ın başlarında Norveç [[Napolyon Savaşları]]'yla temelinden sarsıldı. Fransa savaşı kaybedince Danimarka [[1814]] yılında imzaladığı [[Kiel Antlaşması]] uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan [[İsveç]]'e Norveç'i bırakmak zorunda kaldı. Norveçliler İsveç yönetimini istemediler. Bir temsilciler meclisi 1814 de Norveç anayasasını kabul etti ve İsveç'e direndi ama bir kral iki meclis prensibini kabul etmek zorunda kaldı. Norveç bayrağı adeta bu geçişi anlatır gibi Norveç'te kullanılagelen kırmızı beyaz Danimarka bayrağının ortasına İsveç'i temsil eden mavi renkte bir haç ekleyerek kabul edildi. Nihayet [[1905]]'te İsveç, Norveç'in bağımsızlığını tanıdı. 12 Kasım 1905'te referandum sonucuna göre %79'la monarşi yanlıları galip çıktı ve Danimarka Kralı [[VIII. Frederik]]'in oğlu Karl, [[VII. Haakon]] adıyla Norveç kralı ilan edildi.<ref>Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878</ref> Bu gün [[Birliğin Dağılması Günü]] adıyla kutlanmaktadır.
247. satır:
[[Petrol]], [[bakır]], [[doğalgaz]], [[nikel]], [[demir]], [[çinko]], [[kurşun]], [[balık]], kereste, [[hidrolik enerji]] başlıca doğal kaynaklarıdır. Norveç'in işsizlik oranı ABD ve Lüksemburg gibi ülkelerden bile daha düşüktür.Dünyada kişi başına düşen millî gelir sıralamasında Lüksemburg'dan sonra ikinci sırada yer almaktadır. Asgari ücretin dünyadaki en yüksek olduğu ülkeler arasında yine ikinci sıradadır.
 
[[Dosya:Norway counties.svg|thumb|300px|rightsağ|Yönetim alanları]]
[[Dosya:Map Norway political-geo.png|thumb|300px|Norveç politik haritası]]
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Norveç" sayfasından alınmıştır