II. Bayezid: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
By erdo can (mesaj | katkılar)
k →‎Dış bağlantılar: düzenleme AWB ile
düzeltme AWB ile
241. satır:
 
=== Safeviler'in İran'da başa geçmeleri ===
1502'de [[Akkoyunlular]]ın [[Tebriz]]'i kaybetmesinden sonra [[İran]] tahtına başka bir Türk hanedanı olan [[Safeviler]] geçti. Olayı önemli kılan ise Safevilerin [[Şii]] mezhebine mensup olmalarıydı. Akkoyunlu ve [[Trabzon Rum Devleti]] ile akrabalık ilişkileri kuran Safeviler böylece siyasi hayata atılmışlardı. Şiirlerini [[Farsça]]'dan çok [[Türkçe]] olarak söyleyen Safeviler'in lideri [[Şah İsmail]] Osmanlı Devleti'ne doğudan gelen tehlikelerin üçüncüsü ve sonuncusudur. (Daha önceden [[Timur]] ve Akkoyunlular).{{factKaynak belirt}}
 
Sultan Bayezid daha önceden bölgede dengeyi koruma amaçlı önlemler almış ve hem Akkoyunlular'ın hem de Memlukluların hanedanları ile akrabalık bağları kurmuştu. 1507'de [[Kemal Reis]] [[Mısır]]'a bir dostluk ziyaretinde bulundu ve [[Kansu Gavri|Sultan Kansu]] tarafından büyük bir törenle karşılandı. Safevilerin başa geçmesi Osmanlılarla Memlukluları birbirine yaklaştırdı.{{factKaynak belirt}}
 
Şah İsmail, Akkoyunlular'ı [[harita]]dan silmek amacındaydı. Bu arada [[Trabzon]]'da sancak beyi olan [[II. Selim|Şehzade Selim]] [[Erzincan]]'ı ele geçirmiş, Safeviler'e bağlı olan [[Gürcüler|Gürcü]] prenslikleri yenip onları [[vergi]]ye bağlamıştı.{{factKaynak belirt}}
 
Şah İsmail'in tahta çıkışı [[Avrupa]]'da büyük yankı uyandırdı. Zira kendilerinin [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] ile baş edemeyeceklerini bildiklerinden başka bir [[Türkler|Türk]] devletinin onu yenmesi ile [[Müslümanlar]]ın tıpkı [[Endülüs]]deki gibi Avrupa'dan atılabileceğini düşünüyorlardı.{{factKaynak belirt}}
 
Şah İsmail büyük gücün Osmanlı Devleti olduğunu bildiğinden Memluklulara Osmanlılara karşı birleşmeyi önermiş fakat Osmanlılardan sonra sıranın kendilerine geleceğini bilen Memluklular tarafından bu teklif reddedilmişti. [[Venedikliler]]e de aynı teklifte bulunan Şah İsmail'in elçileri Venedik'den yardım cevabı aldılar. Fakat Venedik, Osmanlı Devleti ile doğrudan bir savaşı göze alamayıp, yapılacak bir savaşta destek vermeyi kabul etti. Deniz gücü olmayan ve tamamıyla bir kara devleti olan [[Safeviler]] Venedik'in [[deniz]] gücünden yararlanmak istiyorlardı.{{factKaynak belirt}}
 
Bunlara karşılık II. Bayezid [[Mısır]]'a Kemal Reis ile birlikte büyük miktarda top, stratejik harp malzemesi ve bahriye levazımı gönderdi. Memluklular Safevilerden, Osmanlılardan daha çok çekiniyorlardı. Zira daha önce [[Şii]] Fatımi hanedanı uzun süre Mısır'da hüküm sürmüş ve ancak Memluklular tarafından yıkılmıştı. Ayrıca Mısır'da Osmanlı ülkesinin tersine halk ve [[saray]] erkanı Türkmen asıllı değildi. Büyük bir [[Araplar (halk)|Arap]] çoğunluğu azınlıktaki Türkler tarafından yönetiliyordu.{{factKaynak belirt}}
 
Şah İsmail daha önceden [[Fatımiler]]in yapamadığını yapmak, tüm [[İslam]] dünyasını Şii mezhebi altında birleştirmek istiyordu ve önündeki Osmanlı barajı yıkılırsa onu ne Memluklar ne de [[Türkistan]]'daki Türk devletleri durdurabilirdi.{{factKaynak belirt}}
[[Dosya:Shah Ismail I.jpg|thumb|right||Şah İsmail]]
 
=== Şah İsmail'in Dulkadir seferi ===
Safevi Şah'ı İsmail 1507 yılında hem [[İstanbul]]'un hem de [[Kahire]]'nin göstereceği tepkiyi görmek amacıyla [[Dulkadiroğulları Beyliği]]'nin üzerine yürüdü. Asıl sebebi bu olmamakla beraber görünüşteki sebep, Dulkadir Beyi [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in [[Şii]] olan Şah'a kızını vermek istememesiydi. [[Şah İsmail]] [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] topraklarından geçerek [[Kayseri]] üzerinden Dulkadir topraklarına girdi. Savaşta yenilen Alaüddevle Bozkurt Bey kaçtı ve Şah İsmail Bey'in bir oğlu ile iki torununu ele geçirerek öldürttü. Bunun üzerine [[Kahramanmaraş|Maraş]]'a ve [[Elbistan]]'a giren Şah İsmail Dulkadir Hanedanı'nın mezarlarını yaktırdı. Sonradan da [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne bir mektup yazıp topraklarını çiğnediğinden dolayı da özür diledi.{{factKaynak belirt}}
 
Senelerden beri [[Dulkadiroğulları Beyliği]]'nin kendilerine bağlı olduğunu iddia eden [[Memluk Devleti|Memluklular]] ve [[Osmanlılar]] bu hareketi cevapsız bıraktılar. Bu da Şah İsmail'in [[Anadolu]]'daki prestijini artırdı. Memluklular tamamıyla sessiz kalsa da Osmanlıların sessiz kalmaları mümkün değildi. Zira [[Trabzon]] sancak beyi [[I. Selim|Şehzade Selim]], anne tarafından Dulkadir Beyi Alaüddevle Bozkurt Bey ile akrabaydı. Şehzade Selim ve [[Şehzade Korkut]] [[Alaüddevle Bozkurt Bey]]'in kızı olan aynı anneden dünyaya gelmişti. Bir dayısına ve iki dayı oğluna yapılan bu harekete karşı Şehzade Selim [[Azerbaycan]]'a kadar Safevi topraklarına girerek Safevi Hanedanı'na mensup bazı kişileri esir alıp Trabzon'a getirerek dayısına yapılanın intikamını aldı. Babası Bayezid bile hiçbir şey yapmamış iken Şehzade Selim'in bu hareketi gözlerin ona çevrilmesine neden oldu.{{factKaynak belirt}}
 
Bu arada II. Bayezid [[Şah İsmail]]'in herhangi bir seferine karşı [[Orta Anadolu]]'ya asker yığdı. Bu nedenle Şah İsmail Anadolu'nun içlerine girmekten çekinmiştir. Sayısı 115.000'i bulan bu orduyu gözüne kestiremeyen Şah, II. Bayezid'e ''Şanlı büyük babam'' diye hitap ettiği bir mektup yazarak [[1508]] yıllarının ilk aylarında [[Diyarbakır]]'a çekildi.{{factKaynak belirt}}
 
== Küçük Kıyamet (1509 İstanbul Depremi) ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Bayezid" sayfasından alınmıştır