Çıldır Gölü: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
BotHorizon (mesaj | katkılar) k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor. |
||
34. satır:
* '''Miyosen''': [[Miyosen]]<nowiki/>de ise Doğu Anadolu’nun depresyonları daha çok göl rejimine girmiştir ve özellikle büyük bir bölümü göl tarafından işgal edilmiştir. Bu devrede ara ara çıkan lavlar havzalara akmıştır. Bu suretle; Arpaçay, Çıldır, Kura Vadisi boyunca görülen tortularla '''aratabakalı volkano-sedimanter formasyonlar''' meydana gelmiştir
* '''Pliyosen''': [[Pliyosen Çağ|Pliyosen]]’de bölge dikey [[tektonik hareketler]]<nowiki/>e uğramıştır. Bu hareketlerle saha kırık hatlarla parçalanmış, kırık hatlar boyunca da blok halinde yükselmeler ve çökmeler meydana gelmiştir. Özellikle, bu hareketlerle kırık hatların dışında tabakalar kıvrılmadan ziyade çeşitli yönlere eğimlenmişlerdir. Bu durum da temeldeki kütlelerin çok sert olduğunu gösterir. Bu devrede Çıldır Gölü’nün işgal ettiği depresyon ve Çıldır Havzası ana hatları ile oluşmuştur. Sözü edilen depresyon sahalar, göller tarafından işgal edilmiş ve bu göl havzalarına yüksek sahalardan taşınan materyaller birikerek '''killi, kumlu, çakıllı depolar''' oluşmuştur.
* '''Kuvaterner''': Bu dönemde ise aşınma, taşınma ve birikme olayları ön plana geçmiştir. Gölle işgal edilen Çıldır Havzasına kavuşan akarsular, eğimin fazla ve taban seviyesinin alçak olmasından dolayı volkanik örtüyü şiddetle kazarak parçalamışlardır. Öte yandan, yine [[Kuaterner|Kuvaterner']]<nowiki/>de Çıldır Gölü’nün doğu ve batısında merkezi püskürmeler sonucunda batıdaki Kısır Dağı, doğudaki [[Akbaba Dağı]] volkanik konileri meydana gelmiştir. Bu konilerden çıkan lavlar ise göl havzasına kadar akmış ve miyosene dahil edilen volkano-laküstür formasyonların üzerini yer yer örtmüşlerdir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Çevre ve Şehircilik Bakanlığı | url = http://www.csb.gov.tr/turkce/dosya/ced/icdr2011/ardahan_icdr2011.pdf | erişimtarihi =
Çıldır gölü, yakın bir zamana kadar zaman zaman kapalı bir havza halinde kalmıştır. Ancak [[Pleistosen]]'in [[plüviyal]] devrelerinde gölün fazla suları kuzeybatıdaki Gölbelen köyündeki 1970-1975 m. yüksekliğindeki gedikten Çıldır havzasına, oradan da Kura Nehri'ne akmıştır. Öte yandan, gölün kuzey kesiminde 2.000 m. civarında yerli kaya taraçaları ve sahanlıklar bulunmaktadır. Bu sahanlıklarda yassı çakılların varlıkları plüviyal devrede gölün en az 2000 metreye kadar yükseldiğini göstermektedir.
Halihazırda Çıldır Gölü güneyde [[bazalt]]<nowiki/>lar üzerinde açılmış bir '''''“taşma boğazı”''''' vasıtasıyla Arpaçay'a kavuşmaktadır. Çıldır Gölünün kuzeyindeki Çıldır havzası da Kura'nın kollarından olan Kocaçay tarafından kapılarak Kura Nehri’ne bağlanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Ardahan Kültür ve Turizm Bakanlığı | url = http://www.ardahankulturturizm.gov.tr/TR,55763/cografya.html | erişimtarihi =
=== <u>Jeolojisi</u> ===
Gölün güneyinde ve kuzeyinde '''Pre-Neojen''' temel üzerinde milli, kumlu, çakıllı tabakalarla ardalanmalı olarak istiflenen '''volkano-sedimanter formasyon''' uzanmaktadır. Gölün kuzeyinde, bu formasyon batıya doğru eğimlidir. Bu formasyonun üstüne yer yer oturan bazaltların yaşı muhtemelen miyosendir. Göl sahasının doğu ve batısında ise '''volkano-sedimanter formasyonu''' örten kalın bazalt kütleleri yer almaktadır. Bunlar kuvarterner başlarında merkezi püskürmelerden meydana gelmiştir. Gölün güneyinde ise, volkanik formasyonu örten ve aşınmadan korunmuş adalar halinde '''Pliyo Kuvarterner göl çökelleri''' uzanır. Kuzeyde Çıldır Ovası’nın kenarlarında kumlu, çakıllı, killi, marnlı göl çökelleri yaygındır. Çıldır Ovası’nda ise, kalın bir alüvyal örtü bulunmaktadır.
| |||