Vikipedi

Ankara (isim): Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.351 değişiklik
Değişiklik özeti yok
BotHorizon (mesaj | katkılar)
Botlar
6.518 değişiklik
k Geçersiz tarih formatı düzeltiliyor.
14. satır:
 
== Galatya ==
6. yüzyıl Bizans tarihçisi [[Stephanos Byzantinos]], coğrafya sözlüğünde MÖ 2. yüzyılda [[Afrodisiaslı Apollonius]]'a dayandırarak Ankara'nın kuruluşuna dair bilgiler vermektedir. Bu bilgilere göre MÖ 278'de [[Anadolu]]'ya gelen [[Galatlar]], [[Pontus]] kralı [[I. Mitridat Ktistes|Mitridat]] ile birlikte [[Antik Mısır|Mısır]]'a karşı bir savaşa girer, onları mağlup ederek denize kadar sürer ve Mısırlılar'ın gemilerinden aldıkları çapaları da zafer nişânı olarak beraberlerinde yurtlarına getirir. Galatlar, bu zafer üzerine onlara verilen topraklar üzerinde bir kent kurar, adını da ''"çapa''" anlamına gelen "''Ankyra"'' koyarlar.<ref name="Ansiklopedi">Görsel Büyük Genel Kültür Ansiklopedisi, 1984 baskısı cilt 1 , sayfa 638</ref> Ankara'da MÖ 240 veya 239 yılında [[Selevkos]] İmparatoru [[Selevkos II Kallinikus]] ile kardeşi [[Antiokus Hieraks|Antiokus]] arasındaki çarpışma ''[[Ankyra Muharebesi]]'' olarak tarihe geçmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.historyofwar.org/articles/battles_ancyra.html | başlık = Battle of Ancyra, 240 or 239 B.C. | erişimtarihi = 26-12-2008 Aralık 2008| yazar = Rickard, J | arşivengelli = evet}}</ref>
 
== Roma İmparatorluğu ==
24. satır:
[[Dosya:Gallienus Ankyra.jpg|thumb|right|200px|Roma imparatoru [[Gallienus]] (253-268) zamanında basılmış bir sikkede MHTPOΠOΛEΩC BN ANKYPAC (''Metropoleos BN Ankyras''; BN, "bis neokoros"un kısaltmasıdır) yazıyor]]
 
Ankyra'nın nasıl adlandırıldığını Ankyra'da basılmış sikkelerdeki ibareleri inceleyerek takip etmek mümkündür.<ref name="snibble.org">{{Web kaynağı | url = http://www.snible.org/coins/hn/galatia.html | başlık = Galatia | erişimtarihi = 26-12-2008 Aralık 2008| arşivengelli = evet}}</ref>
Roma istilasını izleyen yıllarda Ankyra ismi sikkelerde görülmedi. İşgal sonrasında Galatya, Roma resmî terimiyle bir [[koinon]], yani bir birlik idi, Ankyra da bu koinonun resmî kimliği olmayan büyük bir kenti idi. O dönem Ankyra'da sikkeler basılır ama üzerlerinde ΚΟΙΝΟΝ ΓΑΛΑΤΙΑΣ veya ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ ΓΑΛΑΤΩΝ (Galatya Koinon'u) yazardı.<ref name="snibble.org"/> Galatya, resmen bir Roma eyaleti olduktan sonra Ankyra, [[Caesar Divi Filius Augustus|Augustus]] zamanında saygıdeğer anlamına gelen ''[[Sebaste]]'' adı ile onurlandırıldı. Diğer iki eski Galatya şehri [[Pessinus]] ve [[Tavium]]'a da aynı onursal isim verildiğınden Ankyra için bu ada bir de ''Tectosagon'' (şehre eskiden sahip olan [[Tektosaglar|Galat boyunun]] adı) eklendi ve bunun ardından basılan sikkelerde ΣΕΒΑΣΤΗΝΩΝ ΤΕΚΤΟΣΑΓΩΝ (Sebastenon Tektosagon) ibaresi yer aldı. MS 80 yılında basılan sikkelerde "''Sebastene Tektosages"'' ibâresi kullanılmasına karşın "Ankyra" yazılı değildi. Zirâ Ankyra hâlâ bir [[polis (şehir)|polis]] (şehir) değildi.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A Dictionary of Greek and Roman Geography | yıl=1878 | sayfalar=134 | url=http://books.google.com/books?id=UDIGAAAAQAAJ | yazar=William Smith | yayımcı=J. Murray | |}}</ref> Ancak, sonraki yüzyıllarda Ankyra gittikçe önem kazandı ve bu durum basılan sikkelerde şehrin adından da anlaşılabilmektedir.
 
43. satır:
== Arapça kaynaklarda ==
[[Dosya:Ankara rijkmuseum.jpeg|200px|thumb|right|[[Ankara Kalesi]], "Kal'at üs-Selâsil" veya "Kaleyi Selasil" olarak bilinirdi.]]
Ankyra, Araplar tarafından 8. yüzyılda iki kere ele geçirilmiş, her ikisinde de Bizanslılar tarafından geri alınmıştır. 7-11. yüzyıl arasındaki Bizans-Arap mücadelesi ile ilgili [[Epik şiir|epik]] Bizans şiiri [[Digenis Akritis]] (9 ve 10. yüzyıldan kalma), "Ankyra" kalesinden bahseder.<ref>{{Kitap kaynağı| başlık=ADigenis Akritis | yazar=Elizabeth Jeffreys | yayımcı=Cambridge University Press | yıl=1998 | sayfa=3 | url=http://books.google.com/books?id=Gd4ifVQxKtwC&pg=PA3&vq=ankyra&dq=Digenis+Akritis+ankyra&source=gbs_search_s&cad=0 | erişimtarihi=3- Şubat- 2009}}</ref>
 
Bu mücadele Araplar tarafından da [[Battal Gazi Destanı]]'nda anlatılmıştır.
Battal Gazi destanında şehrin adı "Mâmûriye" olarak geçer. Battal Gazi, 8. yüzyılda [[Emevîler|Emevi]] döneminde yaşamıştı. 11. yüzyılda yazılan [[Dânişmendnâme]]'de de Battal Gazi destanına değinilir. Her iki destanda da "Mâmûriye", "Engürî" ve "Engüriyye" adları eş anlamlı kullanılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.aliakar.com/paylasim1.html | başlık = BİR DÂNİŞMENDNÂME NÜSHASI: MİRKÂTÜ’L-CİHÂD | erişimtarihi = 12-20-2008 Aralık 2008| yazar = Ali AKAR | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=TÜRK KÜLTÜRÜNDE DESTAN VE BATTAL GAZİ DESTANI |yazar=Necati Demir, Mehmet Dursun ERDEM | dergi=Turkish Studies |cilt=1 |sayfalar=106-159 |yıl=2006 |url= http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi1/7necatidemir-mderdem.pdf }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı| başlık=Alawi Syncretism = Beliefs and Traditions in the Shrine of Hüseyin Gazi. | yazar=Hüseyin Türk |dergi=Journal of Religious Culture
|cilt=69 |sayfalar=1-15 |yıl=2004 | url=http://publikationen.ub.uni-frankfurt.de/volltexte/2007/5006/pdf/relkultur69.pdf }}</ref>
 
Aynı dönemde Arapça kaynaklarda [[Ankara Kalesi]]'nin adı, "Kal'at üs-Selâsil"dir.<ref name="konyali">{{Kitap kaynağı| başlık=Tarih hazinesi | yazar= Ibrahim Hakkı Konyalı | yayımcı= Ülkü Kitap Yurdu.| yıl= 1951| url=http://books.google.com/books?id=KRRIAAAAMAAJ&dq=Kalesi+Selasil&q=Selasil&pgis=1}}
</ref> Arapça ''Selasil'', zincirler (''silsile''nin çoğulu) demektir,<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sevde.de/OsmanliTurkcesiSozlugu.pdf | başlık = Osmanlıca Türkçe Sözlük | erişimtarihi =26 Aralık 26-12-2008 | arşivengelli = evet}}</ref> yani kalenin o zamanki adı, "Zincirler Kalesi" anlamına geliyordu. Şehrin kalesinin kapısında bulunan muazzam örme zincirler gündüz kaldırılır, gece bir perde gibi indirilirdi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.atsizcilar.com/karamanli-nisanci-mehmed-pasa24.htm | başlık = Osmanlı Sultanlar Tarihi | erişimtarihi =26 Aralık 26-12-2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20071018025752/http://www.atsizcilar.com:80/karamanli-nisanci-mehmed-pasa24.htm | arşivtarihi = 18 Ekim 2007}}</ref> Kalesinden dolayı şehir de "Beldet üs-Selâsil", yani "zincirler beldesi" olarak anılıyordu.<ref name="konyali"/> Şehir için "Ma'muriye-i Selâse" (zincirli bayındır yer) adı da kullanılmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Anadolu'da Alevîler ve Tahtacılar | yazarlar= Yusuf Ziya Yörükân, Turhan Yörükân | yayımcı=T.C. Kültür Bakanlığı | yıl=1998 | sayfalar= 79 | url = http://books.google.com/books?lr=&ei=OaJwSf6_N6a-MoaTtbcM&client=firefox-a&id=MrRpAAAAMAAJ&dq=Eng+r+&q=Eng%C3%BCr%C3%BC&pgis=1#search_anchor
}}</ref>
 
14. yüzyılda Ankara Kalesi hâlâ "Selasil Kalesi" adıyla anılmaktaydı. [[Kösedağ Muharebesi]]'nden (1243) sonra Anadolu Moğol hakimiyetine geçmiş, 1290'da "Engürü" şehri, [[Ahiler]] tarafından idâre edilmeye başlanmıştı. Ahilerin 1361'de şehri Osmanlı sultanı [[I. Murad]]'a teslim etmeleriyle ilgili olarak, [[Neşrî|Mehmet Neşrî]]’nin [[Kitab-ı Cihannüma]]'sında, ”...Serhaddı Rûm'da, kaleyi selasil'e geldi, imdi oraya Engürü derler, ol diyârın müfsitleri kâm etti, ol vakit Kale-i Engüriyye ahiler elinde idi. Ahiler, istiklâl edüp kaleyi teslim ettiler.” yazar.<ref>{{Kitap kaynağı| başlık=Ankara'da “Ahiler Yönetimi (1290-1354) Meselesi | url=http://www.e-tarih.org/makaleler.php?sayfalar=makaledetay&makaleno=1165 | erişimtarihi=30-12- Aralık 2008}}</ref>
 
== Büyük Selçuklu Devleti ==
65. satır:
== İlhanlı Devleti ==
[[Dosya:Ilhanli Gazan Enguriye 699.jpg|thumb|right|200px|[[İlhanlı]] hükümdarı [[Mahmud Gazan]] (1295-1304) tarafından Engür'de basılmış gümüş sikke. Önde: "KELİME-İ TEVHİD" ortada "DURİBE ENGÜR" (Engür'de darbedildi), etrafında "... TİS'A TİS'İN ...". Arkada : "TEGRİİN KUCUNDUR GAZAN MAHMUD DELEDKEGÜLÜK SEN"]]
1243 [[Kösedağ Savaşı]]'nın ardından [[Moğollar]] Anadolu'yu istila ettiler. [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu Devleti]]'nin yıkılmasından sonra Anadolu'nun büyük kısmı [[İlhanlılar]]ın eline geçti. İlhanlı hükümdarı [[Mahmud Gazan]] bir zamanlar Selçuk Sultanı’nın hâkimiyetinde olan Anadolu şehirlerinde kendi adına İlhanlı sikkelerini darbettirmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.turknumismatik.org.tr/turkish/yayinlar/bultenler/bulten1500/B1500_M02.html | başlık = Hamidoğullarına Ait Bir Dirhem | erişimtarihi = 26-12-2008 Aralık 2008| arşivurl = http://web.archive.org/web/20080611112819/http://www.turknumismatik.org.tr:80/turkish/yayinlar/bultenler/bulten1500/B1500_M02.html | arşivtarihi = 11 Haziran 2008}}</ref> Bu dönemde Mahmud Gazan tarafından Engür, onun halefi [[Ebu Said Bahadır|Ebu Said]] tarafından da Engüriye yazan sikkeler basılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.eroncoins.com/ilhanli/katalog/ke1027.html | başlık = Kamil Eron sikke kolleksiyonunda Gazan Mahmud Engür sikkesi | erişimtarihi = 26 Aralık 2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20090107103258/http://www.eroncoins.com/ilhanli/katalog/ke1027.html | arşivtarihi = 7 Ocak 2009}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.eroncoins.com/ilhanli/katalog/ke1048.html | başlık = Kamil Eron sikke kolleksiyonunda Ebu Said Han Engüriye sikkesi | erişimtarihi = 12 Ocak 2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20090107125200/http://www.eroncoins.com/ilhanli/katalog/ke1048.html | arşivtarihi = 7 Ocak 2009}}</ref>
 
== Osmanlı Devleti ==
Engürü ve Engüriye adları Osmanlı döneminde de kullanılmaya devam edildi. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin kuruluş yıllarını anlatan [[Tevarih-i Al-i Osman]]'da, [[Tatarlar]]a karşı savaşmak için [[Ertuğrul Bey]]'in [[I. Alaeddin Keykubad]]'a yardımını sunmasının karşılığı olarak, kendisine [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]] bölgesinin verildiği, bunun üzerine Ertuğrul Bey ve [[aşiret]]inin yürüyüp Engüri'ye gittikleri yazar.<ref>"Sultan Alâaddin Karaca Hisar ile Bilecük arasında Sögüdi bunlara yurt gösterdiler. Domalıc Dağını ve Ermeni Belini. Bunlara yayla verdiler. Sarı Yatı atasına geldi. Bu habarı verdi. Er Dunrıl Gazi dahı kabul etdi. Ol vaktin yürüb Engüriye geldiler." {{Web kaynağı | url = http://www.atsizcilar.com/asikpasaoglu-ahmet-asiki_tevarih-i-ali-osman2-11.htm | başlık = Bâb-ı Esâmî-i Nesl-i Âl-i Osman | erişimtarihi = 26-12-2008 Aralık 2008| arşivengelli = evet}}</ref>
 
[[Evliya Çelebi]], [[Seyahatname (Evliya Çelebi)|seyahatnamesinde]] (1648) şehre Engürü denildiğini belirtirken "Padişah defterhanesinde adı Ankara’dır." diye ekler.<ref name="Evliya"/>. Örneğin, 16. yüzyıla ait çeşitli resmî evraklarda Ankara (انقره) adı geçmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.yesevi.edu.tr/bilig/biligTur/pdf/29/6_29.pdf | başlık = XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Ankara Sancağındaki Mâlikâne-Mukataalara Dair Bazı Bilgiler | erişimtarihi = 12-15-2008 Aralık 2008| yazar = Deniz KARAMAN | arşivurl = http://web.archive.org/web/20120303061046/http://www.yesevi.edu.tr/bilig/biligTur/pdf/29/6_29.pdf | arşivtarihi = 3 Mart 2012}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı| yazar=Erdoğan, E. | yıl= 205 | dergi=Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi | sayfalar= 249-262 | başlık= Tahrir defterlerine göre Ankara sehri yerleşimleri | url= http://www.kefad.gazi.edu.tr/2005.1/249-262.pdf.pdf }}</ref> Aşağıda sikkelerle ilgili bölümde görüleceği üzere, [[II. Beyazıd]] döneminden itibaren darp edilen [[Madenî para|sikkelerde]] Ankara adı kullanılmaya başlanmıştır.
 
Ankara'nın resmî ad olmasına rağmen, halk arasında Engürü olarak bilinirdi.
[[Ermenice]]nin Ankara [[şive]]sinde de kentin adı ''Engür'' <ref>{{Web kaynağı | url = http://www.uwm.edu/~vaux/ankara.pdf | başlık = The Armenian Dialect of Ankara | erişimtarihi = 11-12-2008 Aralık 2008| yazar = Bert Vaux | arşivurl = http://web.archive.org/web/20050920101155/http://www.uwm.edu:80/~vaux/ankara.pdf | arşivtarihi = 20 Eylül 2005}}</ref> veya Angürya<ref>{{Kitap kaynağı| başlık=E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936 |yazar=Martijn Theodoor Houtsma, T W Arnold, A J Wensinck |yayımcı=BRILL |yıl=1993 |isbn=9004097961 }}></ref> idi. 1791'de yayımlanan bir yasaknâmede, kadınların "Engürü şalisinden" (Ankara tiftiğinden yapılma bir cins ince kumaş) entari giyinmeleri kadınların vücut hatları belli oluyor diye yasaklanmıştı<ref>{{Web kaynağı | url = http://cws.emu.edu.tr/en/conferences/2nd_int/pdf/safiye%20akdeniz.pdf | başlık = Tanzimat dönemi edebiyatçılarının kadın problemine yaklaşım biçimleri | erişimtarihi = | sayfalar = 4 | yazar = Safiye Akdeniz | arşivengelli = evet}}</ref> Aşağıda verilen [[halk edebiyatı]]ndan alıntılar ve seyahatname alıntılarında görüleceği üzere Engürü kullanımı (ve benzerleri) Ankara adının resmîleşmesinden sonra uzun bir süre devam etmiştir.
 
=== Sikkelerde Ankara ===
79. satır:
Madenî paralar şehrin resmî adının ne olduğunu gösterir. [[II. Murad]] döneminde [[Madenî para|sikkelerin]] basıldığı Anadolu'daki darphaneler arasında Ankara da bulunmakta idi.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A Monetary History of the Ottoman Empire| yazar= Şevket Pamuk | yayımcı = Cambridge University Press | yıl = 2000 | isbn= 0521441978, 9780521441971}}</ref> Engüriye adı II. Murad (1421-1451) [[mangır]]larında belirmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı| başlık=E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936 |yazarlar=Martijn Theodoor Houtsma, T W Arnold, A J Wensinck|yayımcı=BRILL|yıl=1993 | http://books.google.com/books?id=GEl6N2tQeawC&pg=PA354 | sayfa=354 | isbn=9004097961}}></ref> Ankara'da basılan sikkelerde, [[II. Mehmet]]'e kadar Engüriye, onu izleyen [[II. Beyazıd]]'dan sonra ise Ankara yazardı.
 
Ankara darphanesinde Ankara ismi II. Bayezid döneminde, [[Hicrî]] 886'dan ([[1508]]'den) sonra basılmaya başlandı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.forumancientcoins.com/board/index.php?topic=19100.0 | başlık = Ottoman Coins (A first guide) | erişimtarihi =15 Aralık 12-15-2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20070608230028/http://www.forumancientcoins.com:80/board/index.php?topic=19100.0 | arşivtarihi = 8 Haziran 2007}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=MONEDA OTOMANĂ ÎN MOLDOVA (1512-1603) (Moldova'da osmanlı paraları, 1512-1603) | yazar=Boldureanu Anuţa| sayfalar=23| yayıncı=ACADEMIA DE ŞTIINŢE A REPUBLICII MOLDOVA INSTITUTUL DE ARHEOLOGIE ŞI ETNOGRAFIE (Moldova Cumhuriyeti Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografi Enstitüsü) | yıl=2005| yer=Kişinev | url= http://www.cnaa.acad.md/files/theses/2005/3104/anuta_boldureanu_thesis.pdf | sayfalar= 23}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.eroncoins.com/index-en.html | başlık = Eron coins | erişimtarihi =15 Aralık 12-15-2008 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20090807113610/http://www.eroncoins.com:80/index-en.html | arşivtarihi = 7 Ağustos 2009}}</ref>
 
=== Halk edebiyatında ===
 
[[Firdevsi-i Rumi|Firdevsi-i Rûmî]] tarafından (1481-1521 yılları arasında) yazılan ''[[Velayet-nâme-i Hacı Bektâş Velî]]'' isimli el yazmasında Engürü ismi geçer. Eserde, Sultan [[I. Alaeddin Keykubad|Alâaddin Keykubad]]'ın Moğollar’a [[Aksaray]]’dan, Engürü’den tâ [[Sivas]]’a kadar olan bölgeyi verdiği yazar.<ref name="velayetname">{{Web kaynağı | url = http://www.hbektas.gazi.edu.tr/portal/html/modules.php?name=News&file=friend&op=FriendSend&sid=671 | başlık = VELAYET-NAME-I HACI BEKTAS VELIYE GORE ANADOLUNUN FETHI | erişimtarihi = 11-12-2008 Aralık 2008| yazar = Bekir Biçer | arşivengelli = evet}}</ref>
 
Kezâ, Evliya Çelebi, 1648'de Ankara ziyaretinden bahsederken, gençliğinde "Engürüde Er yatır/Rumda Sarı Saltık" diye [[şarkı]] söylediğini belirtir.<ref>{{Kitap kaynağı| yazar= Robert Dankoff| başlık=An Ottoman Mentality |yayinevi=BRILL|sayfalar=43| yıl= 2004 |url= http://books.google.com/books?id=6ZRx2UZOtFkC }}</ref>
 
17. yüzyılda yaşamış [[Karacaoğlan]] da bir [[türkü]]sünde "Çıktım seyreyledim [[Niğde]]’yi [[Bor, Niğde|Bor]]’u / Acap gezsem ela gözlüm var m’ola / Güzeller durağı [[Tokat (il)|Tokat]], Engür’ü / Acep gezsem ela gözlüm var m’ola" der.<ref>{{Web kaynağı | url = http://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/sempozyum/semp_2/gunay.pdf | başlık = XVII. yüzyıl şairi Cukurovalı Karacaoğlan ile ilgili bir değerlendirme | erişimtarihi = 26-12-2008 Aralık 2008| arşivengelli = evet}}</ref>
 
Halk edebiyatındaki "Engürü" kullanımına karşın, [[İstanbul]]lu olan [[Kâtip Çelebi]], [[Takvîmü't-Tevârîh]]'te (1648) "Ankara" kelimesini kullanmıştır.
97. satır:
<ref>{{Kitap kaynağı| başlık = Hans Schiltbergers Reisebuch | yazar= Johannes Schiltberger, Hans Schiltberger| yıl = 1885| url= http://books.google.com/books?id=N4wEAAAAQAAJ | sayfalar= 21, 24}}</ref>
 
1648'de şehri ziyaret eden [[Evliya Çelebi]], [[Seyahatname (Evliya Çelebi)|seyahatnamesinde]] Ankara'yı Unguriye diye yazmıştır.<ref name="Evliya">{{Web kaynağı | url = http://www.altindag-bld.gov.tr/UYGULAMA/Tarih/default.asp?bolum=seyahatname | başlık = Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde ANKARA | erişimtarihi = 11-12-2008 Aralık 2008| arşivurl = http://web.archive.org/web/20140212175957/http://www.altindag-bld.gov.tr:80/UYGULAMA/Tarih/default.asp?bolum=seyahatname | arşivtarihi = 12 Şubat 2014}}</ref>
 
17. ve 18. yüzyıllarda Ankara'dan bahseden bazı Batılı seyyahlar da Batılılarca Angora olarak adlandırıldığını belirttikleri şehrin Türklerce adlandırılışını verirler. [[Anglosakson]] yazarlar şehrin yerel adının (muhtemelen [[İngilizce]] telaffuzla) ''Angora'' veya ''Engere'',<ref>1893 yılında [[Gaius Plinius Secundus]]'nin "Doğa Tarihi" eserini Latinceden İngilizceye çevirisinde çevirmen, Ankira adının günümüzde "Angora veya Engere" olduğunu yazar: {{Kitap kaynağı| yazar= Pliny, John Bostock, Henry Thomas Riley | başlık=The Natural History of Pliny |yayımcı= H.G. Bohn | yıl=1893 |url= http://books.google.com/books?id=aVMMAAAAIAAJ|}}</ref> resmen "Angara" olarak ama halk tarafından "Engüre"<ref>Britanyalı tarihçi Pinkerton da, şehrin Türklerin egemenliğine girdikten sonra resmen "Angara" ama halk tarafından "Engüre" olarak adlandırıldığını belirtir: {{Kitap kaynağı|başlık= A General Collection of the Best and Most Interesting Voyages and Travels in All Parts of the World: Many of which are Now First Translated Into English ; Digested on a New Plan | yazar= John Pinkerton| yayımcı=Longman, Hurst, Rees, and Orme| yıl=1811 | url= http://books.google.com/books?id=wY4qAAAAMAAJ }}</ref> ve İngilizce yazılışı ile ''Enguri''<ref name="Ramsay"/> (Türkçe okunuşu ile "Engüri") olarak belirtirler. Başka yazarlar yerel adı Fransızca ''Engur'' (Türkçe "Engür")<ref>Fransız seyyah ve botanist [[Joseph Pitton de Tournefort]] da, 1741'de şehrin Angora veya bazılarının telaffuzu ile Angori olduğunu ama Türklerce Engur olarak adlandırıldığını bildirir: Bkz. Tournefort kitabı</ref> ve ''Angouri'' (Türkçe "Anguri");<ref>{{Kitap kaynağı| başlık= Encyclopédie méthodique: ou par ordre de matières: par une société de gens de lettres, de savans et d'artistes ...| yazar= M. Mentelle | yayımcı=Panckoucke | yıl= 1787 | url=http://books.google.com/books?id=5ARfs4r1rP0C&pg=RA2-PA562-IA1&dq=angouri+Encyclop%C3%A9die+m%C3%A9thodique&lr=&as_brr=3 | sayfalar=562 }}</ref> ve Almanca ''Ankarah'' veya ''Ankurijah''<ref>{{Kitap kaynağı| başlık=Magazin für die neue Historie und Geographie angelegt | yazar= Anton Friedrich Busching| yayımcı = J. J. Curt | yıl = 1771 | url = http://books.google.com/books?id=eME1AAAAMAAJ | sayfalar= 305}}</ref> (Türkçe "Ankara" veya "Ankuriya") olarak belirtir. Bu yazarlar tarafından belirtilen isimlerdeki farklılıklar muhtemelen yerel telaffuzun yabancı dillere aktarılmasındaki ses kaymalarından kaynaklanmaktadır.
109. satır:
|yazar=M. Emin Karahan, Mehmet Turgut |yayımcı=Uşaklılar Eğitim ve Kültür Vakfı
|sayfalar=21 |yıl=2001 |url=http://books.google.com/books?id=B21tAAAAMAAJ&q=angara
}}</ref><ref name="ersanlı">{{Dergi kaynağı| başlık=Naming Turkish Language Politically: Ottoman Language, Sunlanguage, Azerbaijan Language |yazarlar=Busra Ersanli |dergi=Balkan Studies (Etudes balkaniques) | cilt=3 |sayfalar=108-120 |yıl=2004 |url= http://www.ceeol.com/aspx/getdocument.aspx?logid=5&id=F61E172C-72A7-42E6-8F4A-62B5BD419B27 }}</ref> ya da Anadolu'nun başka bölgelerinde kullanılan [[şive]]lerde<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s16/gonen.pdf | başlık = Konya Manilerinde Geçen Yerleşim Birimlerinin Adlarına Bir Bakış | erişimtarihi = 22-12-2008 Aralık 2008| yazar = Sinan GÖNEN | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140306125956/http://www.turkiyat.selcuk.edu.tr/pdfdergi/s16/gonen.pdf | arşivtarihi = 6 Mart 2014}}</ref> "Angara" şeklinde söylendiği bilinmektedir.
 
== Diğer dillerde Ankara ==
118. satır:
 
=== Ankuwa şehri ===
Ankara şehrinin Hitit şehri [[Ankuwa]] (diğer yazılışları ile Ankuva, Ankuvva, Ankuwash) olduğuna dair bazı eski görüşler olmakla beraber,<ref>[[Bilge Umar]] - [http://www.netkitap.com/kitap/13031/turkiyedeki_tarihsel_adlar.htm Türkiye'deki Tarihsel Adlar] - ISBN 975-10-0539-6</ref><ref>{{Kitap kaynağı| başlık=E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936 | yazar=Martijn Theodoor Houtsma, T W Arnold, A J Wensinck | yıl=1993 | yayımcı=BRILL | sayfalar=22 | url=http://books.google.com/books?id=s5tMi-uGlfwC&pg=PA22&vq=ankuwa&source=gbs_search_r&cad=0_1}}</ref> modern kaynaklar Ankuwa şehrinin ya Yozgat'taki [[Alişar Höyüğü]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1946-03-02-03-04/AUHF-1946-03-02-03-04-takdim.pdf | başlık = Ankara Üniversitesi Rektörü Ord. Prof. Dr. Şevket Aziz Kansu'nun Ankara Üniversitesinin ilk öğretim yılını (1946 — 1947) açış söylevi | erişimtarihi = 24-12-2008 Aralık 2008| arşivurl = http://web.archive.org/web/20151117133406/http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1946-03-02-03-04/AUHF-1946-03-02-03-04-takdim.pdf | arşivtarihi = 17 Kasım 2015}}</ref><ref>[http://acikarsiv.ankara.edu.tr/fulltext/518.pdf Boğazköy Çivi Yazılı Metinlerinde Geçen Eski Hitit Devri Yerleşim Yerleri Hakkında Elde Edilen Bilgiler] Yüksek Lisans Tezi - Uğur Yanar</ref><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Hittite Imperialism and Anti-Imperial Resistance As Viewed from Alişar Höyük |yazar=Ronald L. Gorny | yıl= 1995 |dergi=Bulletin of the American Schools of Oriental Research | cilt=No. 299/300 | sayfalar=65-89| url=http://www.jstor.org/stable/1357346}}</ref> ya da günümüzde Çorum'a bağlı [[Eskiyapar, Alaca|Eskiyapar]]<ref>{{Dergi kaynağı| başlık=Zippalanda and Ankuwa Once More | yazar= Maciej Popko | yıl=2000 |dergi=Journal of the American Oriental Society | url=http://findarticles.com/p/articles/mi_go2081/is_/ai_n28810361}}</ref> olduğunu savunmaktadır.
 
=== Kral Midas'in bulduğu çapa ===
127. satır:
 
=== Ungür, Farsça üzüm ===
Daha sonraki yüzyıllarda Ankara'nın adıyla ilgili başka açıklamalar da getirilmiştir. Evliya Çelebi, [[Seyahatname (Evliya Çelebi)|seyahatnamesinde]] Ankara için "Mamur yer olup, [[üzüm]]ü çok olduğundan adına Engürü demişler" der.<ref name="Evliya"/> Ungür, [[Farsça]] bir kelime olup üzüm anlamına gelmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi4/%C5%9Fahinhatice.pdf | başlık = Câmi‘ü’l-fürs örneğinde XVI. yüzyıl bitki isimleri | erişimtarihi = 11-12-2008 Aralık 2008| yazarbağı = Hatice Şahin| yazar = Hatice Şahin | arşivurl = http://web.archive.org/web/20121219152714/http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi4/%C5%9Fahinhatice.pdf | arşivtarihi = 19 Aralık 2012}}</ref>
 
=== Angarya ===
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ankara_(isim)" sayfasından alınmıştır