Vikipedi

Fâtımîler: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
By erdo can (mesaj | katkılar)
Devriyeler
145.947 değişiklik
k Düzenleme AWB ile
Türkçeleştirme, değiştirildi: {{En icon}} → {{İng}} (11) AWB ile
124. satır:
909'da Katama kabilesi ordusu başında olan dai Abdullah el Şii büyük bir askeri kampanya ile 11. İmam'ı Sijilmasa'dan kurtarma seferine başladı. Bu seferin başlangıcında bu büyük Sii ordusu [[Hariciler]]'in [[Tahert]]'te kurulmuş olan devlete karşı herekata geçip bu Hariciler devletine saldırıda bulunup bu devleti yıkmayı başardılar. Bundan sonra büyük Şii ordusu Sijilmasa'ya yürüdü ve burayi eline gecirip 11. İmam Ubeydullah El Mehdi'yi hapissten kurtardi. Şii ordusunun komutanı da'i Abdullah el Şii kurtardığı 11. İmam Ubeydullah El Mehdi'ye biat etti. Ebu Abdullah Şii ordusunun ve hükümü altında bulunan arazilerin hepsinin idaresini Ubeydullah El Mehdi'ye devretti. Bundan sonra Ubeydullah El Mehdi kendini kurmus olduğu Fatimiler Devleti'nin ilk halifesi ve açık Onbirinci Mustâ‘lîyye/Nizâr’îyye Sîʿa İsmâ‘îlî İmâmı olarak ilan etti.
 
Ifrikiyye'de kurulan bu Fatimiler Devleti'nin ilk halifesi olan Abdullah El-Mehdi 921'de kendi adını verdiği [[Mahdiyya]] adlı bir şehir kurup bu şehri yeni devletin başkenti yaptı.<ref name = TN>{{Web kaynağı | url = http://www.commune-mahdia.gov.tn/ENG/presentation_ville/istoire_de_la_ville.htm | başlık = Mahdia: Historical Background | yayımcı = Commune-mahdia.gov.tn | date = | erişimtarihi = 2012-07-15 | dil = {{En iconİng}} | arşivengelli = evet}}</ref> Bu yeni başşehrin kurulduğu mevkii deniz kenarında idi ve uzerinde kurulduğu burunda antik [[Fenikeliler]]in bir yerleşkesi olup o zamandan beri yüzyıllarca bu mevkinin stratejik askeri önemi haiz bir yerleşke olarak kullanılması idi.<ref name = Lexic>{{Web kaynağı | url = http://lexicorient.com/tunisia/mahdia.htm | başlık = MAHDIA:Finger pointing at the sea | publisher = Lexicorient.com | date = | erişimtarihi = 2012-07-15 | dil = {{En iconİng}} | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161226230127/http://lexicorient.com/tunisia/mahdia.htm | arşivtarihi = 26 Aralık 2016}}</ref>
 
=== Fatımiler Devleti'nin genişlemesi ===
198. satır:
Bu başarısından dolayı ordu komutanı bir asker olan [[Bedr el-Cemâli]]'ye o zamana kadar bir sivil idareci tarafından yüklenilen Vezir yetkileri de verildi. Bu hem sivil devlet yönetim yetkileri hem de askeri başkomutanlık yetkileri olan Vezirlere Fatimiler Devleti içinde "Vezir-ül-Juyuş" adı verildi. Bu tip Vezir-ül-Juyuş" nitelikli devlet idarecileri bundan sonra Fatimiler Devleti son dönemlerinde diğer idarecilerin tümüne baskın tek büyük idareci olarak politik rol oynamaya başladılar. "Vezir-ül-Juyuş" olarak görev verilen Vezirler neredeyse bir devlet hükümdarı rolü aldılar ve Halifeler ise yönetim gücünden yoksun senbolik rol almaya başladılar.
 
Fatimi Devleti'nin politik idaresinin değişmesinin bir göstergesi Vezir-ül-Juyus [[Bedr el-Cemâli]]'nin Kahire içinde yaptırdığı "Cami El-Juyuşî (Ordularını Camii)" olmaktadır. Bu camii 1085'de Halife ve İmam [[Mûstensir (Fatımi)|(Fatımi)|Ma'ad al-Mûstensir Billah]] 'in adına yaptırılmıştır. Aynı zamanda Halife Mustansır'ın ayaklanmacılara karşı galip gelmesinin anısına yapılan bir zafer anıtıdır. Bu zafer anıtı Halife'nin iktidar gücü göstergesi olarak Kahire'nin güneydoğusunda bulunan en yüksek tepe olan Mukattam Tepesi'nin şehre bakan ucunda kayalıklar üzerinde kurulu olup, şehrin her semti bu camiden görülebilmekte ve sehrin her semtinden de yüksek tepedeki camii görülebilmektedir <ref>{{kitap kaynağı |başlık=al Juyushi: A Vision of the Fatemiyeen|tarih=6 ĦAralık 2002 |yayımcı=Graphico Printing Ltd |isbn=978-0953927012|dil={{En iconİng}}}}</ref>
 
İlk "Vezir-ül-Juyuş" olan [[Bedr el-Cemâli]] öldükten sonra yine "Vezir-ül-Juyuş" yetileri ile oğlu [[El-Efdâl Şehinşâh]] Vezir olmuştur.
245. satır:
 
* Al-Makrîzî, Taqiyy al-Dîn Abû al-‘Abbâs Ahmad b. Alî, ''Kitâb al-Mawâ'iz wa al-I'tibâr bi Dhikr al-Khitat wa al-Âthâr'', Beyrut, n.d. (Arapca)
* O'Leary, D.L., (1923), ''Short History of the Fâtimid Khalifate''. {{En iconİng}}
* Tritton, A.S., (1930), ''The Caliphs and Their Non-Muslim Subject'', Oxford. {{En iconİng}}
* Vatikiotis, P.J., (1955), "Al-Hakim Bi-Amrillah: The God-King Idea Realised". ''Islamic Culture''. (Ocak): say 1-8. {{En iconİng}}
* Dodge, Bayard, (1959), "Al-Ismā`īliyya and the Origin of the Fātimids". ''Muslim World''. Cilt. 49, say. 296-305. {{En iconİng}}
* Brett, Michael (2017), ''The Fatimid Empire'', Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN:(Ciltli:9780748640775 Karton Kapaklı:9780748640768 E-Book (PDF): 9781474421515 E-Book (Epub) :9781474421522 } {{En iconİng}}
* Canard, Marius, (1965) "Fâtimides". ''Islam Encyclopidia'' (2. ed), Cilt 2 Say. 870-882. {{En iconİng}}
* Canard, Marius, (1971) "Al-Hâkim bi-Amr Allâh". ''Islam Encyclopidia'' (2. ed), Cilt. 3, say.79-84.
* Walker, Paul. ''Exploring an Islamic Empire: Fatimid History and Its Sources''. {{En iconİng}}
 
== Dış bağlantılar ==
259. satır:
* Beksaç, A. Engin, "Fâtımîler - Sanat", (1995), ''Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:12 Say.237-240'', Ankara:TDV Yayınları, Online:[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c12/c120128.pdf]
* Çağatay, Neşet, () ''Fatımiler Devletinin Kuruluşu ve Akideleri'', ''Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakultesi Dergisi Cilt:VII Say.:63-77'' Online:[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1693/18053.pdf]
* Lev, Yacov (1991) ''State and Society in Fatimid Egypt'', Leiden: E. J. Brill., (4. Bölüm [http://www.fordham.edu/halsall/med/lev.asp Internet History Sourcebooks Project<!-- YBot tarafından 05.03.2014 tarihinde oluşturulmuştur. -->] {{En iconİng}}
 
<!--Kategoriler-->
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Fâtımîler" sayfasından alınmıştır