Zazalar: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Mansoor 183 (mesaj | katkılar) Yazım hatası düzeltildi Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği Android uygulaması değişikliği |
düzeltme AWB ile |
||
19. satır:
{{fact}}
|diller = [[Zazaca]],[[Almanca]],[[Türkçe]],[[Kazakça]],[[Arapça]],[[Gürcüce]],[[İngilizce]],
|dinler = [[İslâm]]<br/>([[Sünni]] ve [[Alevilik|Alevi]])
|ilgili gruplar = [[İranî halklar]]
}}
35. satır:
[[Sünni]] Zazalar daha çok [[Bingöl (il)|Bingöl]], ([[Solhan]], [[Bingöl (merkez)|Bingöl Merkez]], [[Genç, Bingöl|Genç]]), [[Elâzığ (il)|Elâzığ]] ([[Arıcak]], [[Sivrice]], [[Maden, Elâzığ|Maden]], [[Palu]]), [[Şanlıurfa]] ([[Siverek]]), [[Adıyaman (il)|Adıyaman]] ([[Gerger]]), [[Diyarbakır]] ([[Çermik]], [[Çüngüş]], [[Hani]],[[Eğil]],[[Lice]],[[Kulp]],[[Ergani]]), [[Bitlis (il)|Bitlis]] ([[Mutki]]), [[Aksaray (il)|Aksaray]] (yer yer) gibi il ve ilçelere yayılmış durumdadırlar.
[[Alevilik|Alevi]] Zazalar daha çok [[Tunceli (il)|Tunceli]] (tüm ilçeler, [[Çemişgezek]]'te az bulunur), [[Sivas (il)|Sivas]] ([[Zara, Sivas|Zara]], [[İmranlı]]), [[Tokat (il)|Tokat]] ([[Almus]], [[Zile]]), [[Erzincan (il)|Erzincan]] ([[Erzincan|Merkez]], [[Kemah]], [[Çayırlı]], [[Üzümlü]], [[Tercan]]), [[Muş (il)|Muş]] ([[Varto]]), [[Bingöl (il)|Bingöl]] ([[Yayladere]], [[Bingöl (merkez)|Bingöl Merkez]], [[Adaklı, Bingöl|Adaklı]] , [[Kiğı]], [[Yedisu]]), [[Erzurum]] ([[Hınıs]], [[Tekman]]<ref>http://www.timeturk.com/tr/2012/12/22/zazalar-kurt-mu-turk-mu-ayri-bir-millet-mi.html</ref>, [[Çat]], [[Aşkale]]), [[Gümüşhane (il)|Gümüşhane]] ([[Şiran]]) ve [[Kars]]'ta ise yer yer ikâmet etmektedirler.<ref>http://www.piryolu.com/forum/zazaca/7986-zazalarin-mezhep-haritasi.html</ref>
== Folklor ve Kültür ==
47. satır:
Zazalar arasında kutlanan başlıca bayramlar ve önemli günler şunlardır :
* Roşan'''''ê Remezani (Ramazan Bayramı)''''' : Hem [[Alevilik|Alevi]] hem de [[Sünni]] Zazalar tarafından kutlanmaktadır.
* Roşan'''''ê Qurbani (Kurban Bayramı) ''''' : Hem [[Alevilik|Alevi]] hem de [[Sünni]] Zazalar tarafından kutlanmaktadır.
* '''''Kormışkan''''' bayramı (Çermik ve Siverek Yöresi, Mart ayında [[Nevruz]]'a denk gelir. Bahar bayramı olarak son zamanlarda hem [[Alevilik|Alevi]] hem de [[Sünni]] Zazalar tarafından kutlanmaktadır.)
* '''''Hawtemal''''' bayramı (Dersim Yöresi, Mart ayında, bir tür bahar bayramı). [[Alevilik|Alevi]] Zazalar tarafından kutlanır.
** ''Hawtemalo Pil'' (Büyük Hawtemal)
** ''Hawtemalo Qıc'' (Küçük Hawtemal)
* ''Qereçarseme'' : Bir bahar bayramı, yine Mart ayında [[Alevilik|Alevi]] Zazalar tarafından kutlanır.
* '''''Newê Marti''''' : Mart dokuzu, Nevruz, 22 Mart'a denk gelir, normal Nevruz'dan bir gün sonradır. Alevi Zazalar tarafından kutlanır.
* '''''Gağand''''' : Yeni yıl bayramı, daha çok Tunceli-Koçgiri-Varto yılbaşı olarak 13 Ocak'a yakın tarihlerde kutlanır. Bu bayramda [[Rumi takvim]] esas alınır. Dersim'de Alevi Zazalar tarafından kutlanır.
* '''''Rocê Xızıri''''' : [[Hızır orucu]], [[Alevilik|Alevi]] Zazalar tarafından her yıl Şubat ayının ikinci haftasında 3 gün [[oruç]] tutulur.
* '''''Rocê İmamu''''' : [[Muharrem orucu]], [[Alevilik|Alevi]] Zazalar, Kürtler ve Türkmenler tarafından da tutulur. [[Alevilik]]'te çok önemli bir yeri vardır.
== Köken Bilim ==
| |||