Servet-i Fünûn edebiyatı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Servet-i Fünûn Edebiyatıedebiyatı''' veya topluluğun kendini anarken kullandığı '''Edebiyat-ı Cedîde,''' [[II. Abdülhamid]] döneminde, Servet-i Fünûn adlı derginin çevresinde toplanan sanatçıların Batı etkisinde geliştirdikleri bir edebiyat hareketidir.

Servet-i  Fünûn, Türk edebiyatında 1860’tan beri devam eden Doğu-Batı mücadelesinin kesin  sonucunu  –Batı  edebiyatının  lehine  olarak- olarak– tayin  eden  sonuncu safhasıdır. Gerçekten pek yoğun ve pek dinamik çalışmalarla geçen bu sıcak safhanın  sonunda  Türk  edebiyatı,  gerek  zihniyet,  gerek  temalar  ve  gerekse teknik  bakımlardan  tamamıyletamamıyla  avrupaîAvrupaî  bir  mahiyet  kazanabilmiştir.<ref>Akyüz, K. (1979). ''Modern Türk edebiyatının ana çizgileri''. MAS Matbaacılık.</ref>

1895 sonlarında ''[[Malumat Dergisi(dergi)|Malumat]]'nin' dergisinin başyazarı [[Mehmet Tahir Efendi]] ile [[Recaizade Mahmud Ekrem]] arasında kafiye konusunda çıkan bir tartışma, ''Malumat Gazetesi'nin' gazetesinin Recaizade'ye ait öyküsünü izinsiz yayımlamasıyla büyür. Recaizade, büyüyen bu tartışmalar karşısında öğrencisi Ahmet İhsan'ın çıkardığı [[''Servet-i FünunFünûn'' Dergisi]]'nidergisini araç olarak kullanmaya karar verip [[Tevfik Fikret]]'i söz konusu derginin yazı işleri müdürlüğüne getirir. Bu atamayla beraber ''Servet-i FünunFünûn'' dergisi bir edebiyat dergisi kimliğine bürünür ve aktif olduğu 5 yıl içerisinde Türk edebiyatı, zamanın başat akımları olan [[sembolizm]] ve [[parnasizm]] etkisinde yeni bir üsluba bürünür. <ref>Parlatır, İ. (2006). ''Servet-i Fünûn edebiyatı''. Akçağ.</ref>

Dergi, [[16 Ekim]] [[1901]] yılında [[Hüseyin Cahit Yalçın]]'ın [[Fransızca]]dan çevirdiği "Edebiyat ve Hukuk" başlıklı, Fransa'nın 1789 rejimini değerlendiren makalesi, dönemin sansür heyeti tarafından sakıncalı bulundu dergiye 6 haftalık zorunlızorunlu tatil verildi. Kapatılma, Servet-i FünunFünûn şairleri arasında hali hazırda mevcut olan gerginliği tırmandırdı ve edebi çevre tamamen dergiden uzaklaştı.

[[Divan Edebiyatıedebiyatı]]'nde kafiye, iki mısrada bir, [[Arap alfabesi]]'ndeki harflerin tekrarıyla oluşturulur. Şiirin anlamı ve beyitlerin bütünlüğü bu kafiye sayesinde bütünleşir. Türk edebiyatında bu kural, Türkçe fonetiğine uygun biçimde düzenlenmemiş ve Türkçede aynı sesi karşılayan farklı harfler yerine Arap abecesindeki aynı harflerin tekrarı esas alınmıştır. Ancak bu durum Tanzimat Edebiyatı'nınedebiyatının getirdiği şekilde ve içerikte yenileşme çabası içinde ufak adımlarla çözülmeye çalışılmıştır.

Bürhan-ı Kudret şiirindeki "Zerre-i nurundan iken muhtebes / Mihr ü mehe bakmak abes" beytindeki kafiye unsuru olan s, muktebes (مقتبس) sözcüğünde sin harfi ile abes ( عبث) sözcüğünde ise s harfi ile yazlmıştıyazılmıştı. Bu basit olay, devam etmekte olan eski - yeni tartışmasını daha sistemli bir zemine oturmasına yardımcı olur ve yenilikçi grup [[Recaizade Mahmud Ekrem]]'in çağrısıyla Servet-i FünunFünûn Dergisidergisi etrafında toplanır. Böyle bir toplaşma, güçlerini birleştiren yenilikçi kanada, herkesin dikkate alacağı bir vizyon sağlar ve bu bağlamda Servet-i FünunFünûn dönemi başlamış olur. <ref>Korkmaz, R. Türk Edebiyatı Tarihi Cilt 3 (ed. Talat Sait Halman vd.),“. ''Yenileşme Dönemi Servet-i Fünûn Topluluğu''.</ref>

[[Ali Ekrem Bolayır]], Servet-i Fünûn şiirinin kusurlarından bahseden "Şiirimiz" başlıklı yazısını degiyedergiye gönderir. Tevfik Fikret yazıyı, bazı değişiklikler yaptıktan sonra yayımlar. Yazı tepkiyle karşılanır ve Ali Ekrem Bolayır da yazısının kısaltılmasından duyduğu rahatsızlıkla dergiden ayrılır. Halihazırda 1897'de Ali Ekrem'in Servet-i Fünûn'da yayımlanan Vasiyyet şiiri çok beğenilmiş ve Tevfik Fikret ile aralarında bir çekişme başlamıştı. Şiirimiz makalesi ile bu gerginlik büyüdü ve Ali Ekrem'in dergiden ayrılışını [[Ahmet Reşit Rey]], [[Samipaşazade Sezai]] ve [[Menemenlizade Tahir Bey]] izledi. Tevfik Fikret de kısa bir süre sonra [[Ahmet İhsan Tokgöz]] ile aralarında çıkan bir tartışma sebebiyle dergiden ayrıldı ve yerine Hüseyin Cahit Yalçın geçti. Hüseyin Cahit Yalçın, 16 Ekim 1901 tarihli derginin 553. sayısında Fransızcadan çevirdiği "Edebiyyat ve Hukuk" makalesini yayımladı. Makale, [[II. Abdülhamid]] tarafından sakıncalı bulundu ve dergi altı haftalık kapatma cezası aldı. 5 Aralık 1901'de tekrar yayın hayatına başlamış olsa da dergi, ilk hali olan fen dergisi kimliğine dönmüş, bünyesindeki tüm edebiyatçılar dağılmıştı. <ref>Tuncer, H. (1992). ''Servet-i fünun edebiyatı'' (Cilt. 2). Akademi Kitabevi.</ref>