Arnavutluk: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Görkem Yavuz (mesaj | katkılar)
düzeltme AWB ile
132. satır:
[[Doğu Roma]]'nın 13. yüzyıldan sonra yıkılma sürecine girmesi sonucu doğudan gelen Osmanlılar [[15. yüzyıld]]a bölgeyi ele geçirmişler, [[Arnavutlar]]ın ulusal kahramanları Gjergj Kastrioti'nin ([[İskender Bey]]) önderliğinde 40 yıldan fazla süren direnişini kırıp bölgeyi 1478'de ele geçirmişlerdir. Bu gelişmeler yüzbinlerce Arnavut'un [[İtalya]]'ya ve özellikle [[Sicilya]] ve [[Kalabriya]] bölgelerine göç etmesine yol açmıştır. İtalya Arnavutları '[[Arberesh]]' adıyla anılmaktadır.
 
1054'dekiteki Doğu-Batı/Ortodoks-Katolik Kiliselerinin birbirlerinden tamamen ayrılmaları ([[Schisma]]) Arnavutluk'ta önceleri büyük etki yapmadı. İki kilise birbirlerine rekabet oluşturmadan yan yana bir arada var oldular. Ancak 12. yüzyıldan sonra Bar'da Benedikt Manastırının kurulmasıyla Roma'nın ve Katolik Kilsesinin etkisi Arnavutluğun kuzeyinde arttı. [[Dıraç]]'ta ise Ortodoks Kilisesi daha hakimdi. Arnavutluk'ta 13. yüzyılda Katolik - Ortodoks ayrışımı daha da belirginleşti. Ülkenin güneyi tartışmasız Ortodoksluğun hakimiyetindeydi. Arnavutluk kıyıları bu dönem Normanların saldırısına uğradı.
 
Ortaçağ'da Arnavutlar genelde [[Arber]] adıyla anılıyorlardı. Bu aynı zamanda 12. yüzyıl sonunda [[Akçahisar Kalesi|Kroya Kalesi]] bölgesinde oluşmuş olan [[Arbanon Kırallığı]]'nda yaşayan halkın da adıydı. Bu Katolik Krallık, Ortodoks Kilisesine bağlı olan [[Akçahisar|Kroya]] yönetiminden ayrılarak oluşmuştu.
148. satır:
Çok uzun süren ve tam olarak hiç bitmeyen [[Arnavutlar|Arnavut]] direnişinin [[Osmanlılar]]ca kırılmasından sonra 15. ve 16. yüzyıllarda yarım milyon civarında islamlaşmak istemeyen Arnavut [[İtalya]]'ya kaçmak zorunda kaldı ([[Arberesh]]'ler).
 
Arnavutluk'un Osmanlılarca fethinden sonra [[İslam]] dini, [[Arnavutlar]]'a üçüncü bir din olarak katıldı. 17. yüzyıldan sonra diğer [[Balkan]] milletleri gibi Arnavutlar da müslümanlaştılar. Ancak Arnavutlar müslümanlaşınca, [[Rumlar]], [[Gürcüler]], [[Çerkesler]], [[Lazlar]] gibi [[Türkler|Türk]]leşmeyip, Arnavut kültürünü ve soylarını inatla korudular ve [[İstanbul]] Saray Yönetiminde [[Sadrazam]]lık, [[Paşa]]lık, [[Valide Sultan]]lık gibi pek çok mevkiyi 17.yy.'dan yüzyıldan sonra diğer sayısız etnik gruba rağmen ellerine geçirdiler. Bu sayede hem pozisyonlarını güçlendirdiler, hem de kendileri için asimilasyonu büyük beceri ile en alt düzeyde tuttular.
Osmanlılar'ın [[Arnavutluk Katolik Kilisesi]]ne karşı politika sürdürmelerine karşın, [[Arnavut Ortodoks Kilisesi]] herhangi bir baskı görmedi, ayrıca 17. yy.'danyüzyıldan sonra bir kalkınma ve gelişim yaşadı. Osmanlı'nın son döneminde ülkenin kuzeyi [[İşkodra]], merkezi [[Manastır]] ve güneyi [[Yanya]] vilayetinin sınırları içierisindeydi. 1. Balkan Savaşı'nda ülke Karadağ, Sırbistan ve Yunanistan'ın işgaline uğradı ve yağmalandı. İtalya ve [[Avusturya]] [[Macaristan]]'ın araya girmesiyle Arnavutluk Krallığı kuruldu. 1. Dünya Savaşında Karadağ, Avusturya Macaristan, Yunanistan ve İtalya'nın savaş alanı oldu.
 
== Yönetim ve siyaset ==
274. satır:
Merkez Bankası (Banka e Shqipërisë) para politikasından, emisyondan ve bankaların denetiminden sorumludur. Eski merkez bankası ''Banka e Kursimeve'' 2004 yılında [[Avusturya]] bankası Raiffeisen International tarafından satın alınmış ve Raiffeisen Bank Albania adı ile ülkenin önde gelen bir finans kuruluşu haline gelmiştir.
 
Önümüzdeki yıllarda, yakın geçmişte keşfedilen petrol ve doğalgaz kaynaklarının ekonomiye yön veren faktörlerden birisi olması bekleniyor. 3,014 Mia. m³<sup>3</sup> doğalgaz ve 2,987 Mia. [[Varil]] petrol çıkarılması tahmin ediliyor..
 
{| class="wikitable left"
291. satır:
| 1.240 <small>(2004)</small>
|-
| Doğalgaz (Milyon m³<sup>3</sup>/Yıl) <small>tahmini</small>
| 28.77
| 28.77
312. satır:
 
=== Tarım ===
Geleneksel bir tarım ülkesi olan Arnavutluk'da tarım, ülkenin çok önemli bir sektörlerinden birisidir. 28 748&nbsp;km²<sup>2</sup> olan ülke yüzölçümünün yaklaşık dörtte biri tarım alanı olarak kullanılabilir durumdadır. Hava koşulları her türlü tarımı ve hayvancılığı yapmaya müsaittir. Toprak kalitesi bölgeden bölgeye değişim göstermektedir.
 
Tarım, % 22 lik bir payla, gayrisafi millî hasıla içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. 2004 yılında çalışan nüfusun % 60 ı tarım sektöründe çalışıyordu. Tarım işletmeciliği çoğunlukla geleneksel yöntemlerle yapılmaktadır. Verimlilik düşüktür. Makine, tesis ve toprak verimliğinin arttırılması çalışması yatırımları için yeterli sermayenin olmaması, yetersiz sulama tesisleri, eski üretim metodları ve pazara girmekte yaşanan zorluklar ana sorunlardır. Tarım arazilerinin çok dağınık yerlerde olması ve kooperatifçiliğin psikolojik baskısı da diğer temel sorunlardır. Bu sorunlar, Arnavutluk tarımının gelişmesini uzun yıllar engelleyecektir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arnavutluk" sayfasından alınmıştır