V. Leon: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme
4. satır:
| resim = Leo V solidus.jpg
| resim_boyutu =
| altyazı = V. Leon zamanına ait bir altın sikke. V. Leon ve oğlu ortak imparator KonstantinKonstantinos (Symbatios)
| veraset = [[Bizans imparatorları listesi|Bizans İmparatoru]]
| hüküm_süresi = 813 – 820
62. satır:
 
=== Putkırıcı (ikonaklast) kararları ve siyaseti ===
V. Leon, putkırıcı (ikonaklast) imparatorların dördüncüsü olarak da isim yaptı. V. Leon, Bulgar tehlikesinin önünü aldıktan sonra 814 yazında "[[Bizans ikonoklazmı|putkırıcı]]" politikaları yeniden uygulamaya koyuldu. V. Leon'un bu politikayı yeniden uygulamaya başlamasına neden, 88 yıl önce bu politikayı uygulayan [[III. Leon]] ve [[V. KonstantinKonstantinos]] gibi derin dinsel ve felsefi temellere dayanmamakta idi; ama gününün pratik politik ve stratejik şartlarına çok bağlı idi.
"Putsevenlerin" isteklerini yerine getirip ikonaların yeniden gelmesini sağlayan İmparatoriçe [[İrini (Bizans imparatoriçesi)|İrini]] (797-802) döneminden beri Arapların Bizans'ın doğu sınırlarındaki bölgeleri ele geçirmeleri ve diğer bölgelere devamlı yıl be yıl silahlı akınlarda bulunmaları nedeniyle bu bölgede yaşayan köylü çiftçiler topraklarından olmuşlardı veya devamlı tacizler dolayısıyla tarım yapamadıkları için topraklarından ayrılmak gereğini hissetmişlerdi. Bu çok sayıda parasız pulsuz eski çiftçi aileleri başkente yönelmişler ve Konstantinopolis büyük bir iç göçe hedef olmuştu. Bu ailelerin erkeklerinin çoğunluğu [[I. Nikiforos]] döneminden itibaren asker olarak alınmışlar; Bulgarlara karşı olan savaş ve hücumlarda paralı anlaşmalı asker olarak ve Bulgarların şehri kuşatmaları sırasında şehri koruyan milis güçlerin üyeleri olarak Bizans'a büyük katkıda bulunmuşlardı. Fakat Bulgar tehlikesi geçince askerler ve milis güçleri dağıtılmıştı ve başkent yine işsiz güçsüz, parasız pulsuz, dilencilikle geçinen eski askerlerle dolmuştu. Bunlar Anadolu asıllı oldukları için genellikle "putkkırıcı" inançlıydılar. Karşılaştıkları büyük geçinme sorunlarının imparatoriçe İrini'nin "putseven" ve putları geri getirme siyaseti tarafından ortaya çıktığına inanmışlardı. Şehirdeki "ikona"lara karşı büyük bir aksi reaksiyon göstermekte idiler. Diğer taraftan ordunun yüksek rütbeli subayları ve yüksek saray idarecilerinin büyük bir kısmı da "putkırıcı" taraflısı idiler. 812'de en önemli putkırıcı imparator olan V. KonstantinKonstantinos'inun mezarı önünde putkıranlığına atfedilen bu imparatorun başarılarını kutlayan büyük bir gösteri yapılmıştı. Böylece putkırıcı (İkonaklast) kliği tarafından İmparatorluğa getirilen ve kendi inançları ile putkırıcılığa yönelik olan V. Leon politik nedenlerle yeniden "putkırıcı" politikası uygulamaya koyuldu.<ref name="norwich"/>
 
İlk adım olarak Haziran 814'de özel bir dinsel komisyon kurdu. Bu komisyona İncil'i ve İncilin doktrinlerini tefsir eden ilk kilise doktrincilerinin eserlerini tarayıp ikonalar aleyhinde ortaya atılan fikirlerin toplanması görevini verdi. Bu komisyonun başkanlığına, o zaman asıl adı olan John Monocharzamıus ve sonradan "Gramerci John" adıyla anılan; 30 yaşları içinde, genç olmakla beraber başkentin en ünlü San Sergius ve Bacchus Manastırının başkeşişi olan Ermeni asıllı bir keşiş getirdi. Başkan yardımcısı olarak Pamfilya'da "[[Sillyon]]" (modern Yanköy veya Aşar Köy) Piskoposu olan biraz hafif tabiatlı epey yaşlı bir papazı seçti. Bu komisyonda iki keşiş ve iki sivil üye de bulunmaktaydı. Bu komisyonu sonradan yeren putseven tarihçilere göre, ekmek elden su gölden istedikleri kadar Büyük Saray'da misafir edilerek görevlerine devam etmeleri sağlandı. Bu tarihçiler komisyon başkan yardımcısının katkısının açık saçık fıkralar anlatmak olduğunu da bildirmişlerdir. Bu komisyon görevini Aralık 814 başlarında tamamladı.<ref name="norwich"/>.
74. satır:
İmparator Patrik'e haber vermeden Konstantinopolis'e Anadolu'dan hemen hepsi koyu "putkırıcı" olan papaz ve kesişleri çağırdı. Bunlar inançlarına uymayan Patriği ziyaret bile etmediler. Leon, onlara komisyonun çok ayrıntılı rapor ve belgelerini verdi ve inceleyip uygun politikalar ortaya çıkarmalarını istedi. Patrik saraya yeniden çağrıldığında Nikeforos Konstantinopolis'de bulunan ve çoğu "putseven" olan kilise papazları ve başkeşişlerinden oluşan bir heyetle Saraya geldi. Bu toplantı çok çatışmalı geçti ve Studion Manastırı başkeşişi Teodor imparatora gayet açıkça kilise işlerini kilise adamlarına bırakmasını ve sadece ordu ve sivil devlet işleriyle uğraşmasını; kilise adamlarının inançlarını gökten bir melek inse bile değiştirmeyeceklerini ve eğer kilise işlerine karışırsa kilise mensuplarının imparatora da itaat etmeyeceğini bildirdi. Bu toplantı böylece bittikten birkaç gün sonra İmparator bir karar yayınlayarak kendine itaat etmeyeceğini açıkça bildiren Patrik ve onun "putseven" taraflısı kilise adamlarının açık ve özel toplantı yapmalarını yasakladı ve Patrik'i ayinleri idare etmeden önleyen ev hapsine koydurdu.
 
Paskalya zamanı (ilkbaharda) Ayasofya'da bir Genel Sinod toplantısı için ülkedeki piskoposlara bir çağrı yapıldı. Patrik Nikoforos ciddi hasta olup buna iştirak edemeyince, gıyabında Patriklikten ayrılma kararı verildi. Nikoforos iyileşince şehrin Anadolu tarafında bulunan bir manastıra keşiş olarak gönderildi ve burada hiç şehre inmeden birkaç yıl daha yaşadı. İmparator Patrikliğe bir ikonaklast düşünceli olan eski imparatorlardan [[V. KonstantinKonstantinos]]'inun bir akrabası olan Thoedotus Cassiteras'ı tayin etti. Yeni Patrik Genel Sinod toplantısını başlattı. Fakat pek dirayetli bir kişi değildi. İdare ettiği bir toplantıda bir grup din adamı bir konuda itiraza başlayınca onlar açıkça hücuma geçip; yumruk tokat kavgaya girişti. Zaten pek taraflı olduğu için pek çok kişi tarafından hoşlanılmayan Sinod toplantısının prestiji ve şerefi bundan sonra hiçe indi. Fakat sonunda Sinod delegeleri bir Sinod kararı alarak ikonaların gösterilmesini, kullanılmasını ve onlara dini hürmet gösterilmesinin yasaklandığı ilan etti.<ref name="norwich"/>.
 
Böylece Sinod kararları uyarınca Bizans ülkesinin her tarafında ikonaların gösterilmesi ve kullanılması Leon tarafından yasaklandı ve eski "ikonoklast" politikalara geri dönüldü. Fakat İmparator V. Leon fazla dindar değildi ve bu yeni İmparatorluk kanunu uygulaması çok sert olmadı. Ancak bazı çok açıkça aleyhtarlık yapanlar bazı ismi cezalara çarptırıldı. Örneğin [[İmrahor Camii|Studios Manastırı]] Başkeşişi olan ''[[Theodoros (aziz)|Thedoros o Studitis]]'' açıkça bu karara başkaldırdığı ilan edince ve 817'de Roma'da yeni papa olan Paskal ile kendinin bu "putseverliği" üzerinde yazışmalara girişince Leon ona karşı sert karar alarak onu hapsettirdi. "İkonaklast" aleyhtarları açıkça sert muhalefet yapmadıkça hiçbir cezaya uğramadan kendi bildikleri gibi yaşamaya devam ettiler. Fakat halk açık yerlerde, kilise ve manastırlarda açıkça bulunan ikonalar kaldırılıp kırıldılar ve üzerinde resim bulunan kilise giysileri de tahrip edildi. İlk ikona kırma siyaseti 68 yıl uygulanmıştı ve bu Leon'un ortaya çıkardığı ikona kırma siyaseti 28 yıl sürdü. Bu yeni ikona tahrip etme politikası çok sertçe uygulandığı için Bizans'ın eskiden saklanıp ortaya çıkartılan birçok dini sanat eserleri de tekrar yerlerine yenisi gelmeyecek şekilde ortadan kalkmış oldu. Böylece 9. yüzyıl ortasından önceki Bizans sanatından günümüze gelebilen eserler hemen hemen hiçe indi.<ref name="norwich"/>.
81. satır:
V. Leon'un imparatorluğu eline geçirmeden önceki rakibi olarak görülen diğer bir general [[II. Mihail|Mihail Amoriyalı]] idi. Bu iki general birbirlerine yakın arkadaş olmakla kalmayıp her ikisinin karısı da Bardanes Turkos'un kızları idi. V. Leon bu arkadaşlığına güvenerek general Mihail Amoriyalı'yı Bizans'ın en prestijli imparatorluk muhafız alayına (''[[Excubitores]]'') komutan olarak atadı.
 
Fakat V. Leon çok geçmeden çocuğu olmayan karısını, yani Mihail Amoriyalı'nın karısının kızkardeşini boşadı. I. Nikiforos'a isyan eden bir saray aristokratı olan Arsaber'in kızı ''Theodosia'' ile evlilik yaptı ve bu evliliğinden dört erkek çocukları oldu. Bunlardan en büyüğü olan KonstantinKonstantinos 814-820 döneminde babası ile ortak imparatorluk yapmıştır.
 
Fakat eski karısının kızkardeşi ile evli olan Mihail Amoriyalı buna çok gücendi. Arkadaşı olmasına rağmen V. Leon aleyhine atıp tutmaya başladı. 820 yazında imparator V. Leon saray dedikodularından arkadaşı Mihail'in kendi aleyhinde yerici konuşmalar yaptığını öğrendi. Yüksek saray bürokratlarından biri olan ''Heksabulios'' ile arkadaşına özel olarak haber göndererek bu davranışından vazgeçmesini istedi. Mihail bu ikaza aldırmayıp Leon aleyhinde konuşmaya devam etti. Çok geçmeden ''Heksabulios'', yüksek rütbeli generaller arasında imparator aleyhine bir komplo düzenlendiği ve bu komplonun başında Mihail Amoriyalı olduğu haberini imparator V. Leon'a ulaştırdı.<ref name="norwich"/>
97. satır:
 
Sonra patrisiyen sınıfı aristokratlarından Arsaber'in kızı olan ''[[Theodosia (V. Leon'un eşi)|Theodosia]]'' ile ikinci evlilik yapmıştır. İsmi bilinen çocukları şunlardır:
* Symbatios (Συμβάτιος): KonstantinKonstantinos olarak yeni isim verilip 814-820 döneminde ortak imparatorluk yapmıştır.
* Vasilios
* Gregorios
114. satır:
{{başlangıç kutusu}}
{{s-reg}}
{{sıra kutusu|önce = [[I. Mihail]]|başlık= [[Bizans imparatorları listesi|Bizans İmparatoru]] |yıllar= 26 Temmuz 813 – 25 Aralık 820<br/>''Ortak imparator KonstantinKonstantinos (Symbatios)<br/> 813-820'' |sonra= [[II. Mihail]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/V._Leon" sayfasından alınmıştır