Vikipedi

Fiziki coğrafya: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Devriyeler
128.835 değişiklik
düzeltme AWB ile
25. satır:
 
* '''[[Klimatoloji]]'''; Uzun bir zaman diliminde etkisini gösteren hava durumu olaylarını, bilimsel olarak inceleyen alandır. Klimatoloji hem mikro(yerel) hem de makro (küresel) iklimleri ve bunlara etkisi olan doğal ve beşeri etkenleri inceler. Alan aynı zamanda çeşitli bölgelerin iklimlerinin incelenmesi için zamana ve yere bağlı olarak çeşitli alt alanlara ayrılmıştır. Bunlardan bazıları ;Tropikal siklon yağış klimatolojisi ve Plaeoklimatoloji'dir.
* '''[[Meteoroloji]]'''; Klimatolojinin aksine kısa vade de olmuş doğa olaylarını inceler. Bu alandaki çalışmalar çok eskilere dayansa da önemli gelişmeler 18.yy yüzyıl 'da gerçekleşmiştir.
 
[[Dosya:Nitrogen Cycle.jpg|thumb|right|100px|[[Nitrojen döngüsü]].]]
91. satır:
== Coğrafya Disiplininin Tarihsel Evrimi ==
{{cleanup|section|date=November 2009}}
Coğrafya Klasik Yunan döneminden beri tamamen doğa bilimiydi. Yapılan çalışmaların arasında en iyileri; Eski çağlarda:[[Strabo]] (Coğrafya), [[Eratosthenes]] (Coğrafya) ve Dionisio Periegetes , Yeni çağlarda ise: [[Alexander von Humboldt]] (Kozmoloji) tarafından yapılmıştır. 16.yy'da yüzyılda [[Martín Fernández de Enciso]]'nin (Summa de Geografía) eseri ile Coğrafyanın bir bilim olarak temelleri atılmıştır.
 
19.yy'daki yüzyıldaki iki tarihi olay Coğrafya biliminin gelişmesi için çok büyük etki yaratmıştır. Bu olayların ilki;[[Avrupa]]lı kolonicilerin pazar ve hammadde bulmak için; [[Asya]],[[Afrika]],[[Avustralya]] ve hatta [[Amerika]]'ya sanayi devrimi sayesinde açılmalarıdır. Bu da kolonici güçlerin kontrolü altındaki ülkelerin üniversitelerinde, Coğrafyanın gelişimini hızlandırmıştır.
Bu konuda en etkin rol oynayan imparatorluk Rusyaydı.18.yy'ın yüzyılın ortalarında Sibirya’da ki fırsatların incelenmesi için [[Ruslar|Rus]] Coğrafyacılar araştırmalara başladı. Bunların arasında Rus coğrafyacılığının temelini atan [[Mikhail Lomonosov]] vardı.1755'te Moskova üniversitesini kurarak Coğrafya eğitimi ve coğrafya çalışmalarını destekledi. 1758'de bilimler akademisinde Coğrafya bölümü başkanı olarak atandı. Lomonosov'un çizgisinde devam eden Rus okulları bu disiplinde etkin olmayı sürdürdüler. Bu dönem içerisinde disipline katkıları olan Rus Coğrafyacılar: NM Sibirtsev, Pyotr Semyonov, K. D. Glinka, Neustrayev'dır.
 
İkinci Önemli olay ise 19.yy'nın yüzyılnın ortalarında [[Darwin]]'in everim teorisi ile yaşandı. Bu sayede biyocoğrafya doğdu.
Diğer önemli olaylar ise [[William Morris Davis]]'in Coğrafya bilimini 19.yy yüzyıl ve 20. yyyüzyıl başlarında Amerika'da yayması ve Coğrafi döngüler konusunda yaptığı devrimlerle yaşanmıştır. Teorileri sayesinde dağlar ve diğer yer şekillerinin hangi etkenler sayesinde oluştuğu anlaşıldı. Bu döngülerin, Jeolojik süreçlerin(Volkanizma, Tektonik yükselme, Çatlaklar) hafifliğinin ortadan kalkmasıyla oluştuğunu açıkladı
Akarsular dağların arasında V şekilli vadiler oluşturmaya başlar. Bu ilk aşamadan sonra yüzey dağınık ve sarp bir haldedir. Zamanla akıntılar vadileri, rüzgarında yardımıyla daha geniş bir hale getirebilir ve bu da tepeleşen yükseltileri oluşturur. Sonuç olarak her şey en alçak noktada, bir düzlükte birleşir. Buna [[David's Penepleni]] (yontuk Ova) adı verilir. Bu süreç böyle tekrarlanarak devam eder.
David's in bu teorisi tamamen doğru olmasa da Coğrafyada devrimsel nitelik taşıyordu. Uygulamaları sayesinde birçok alt alan oluştu.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Fiziki_coğrafya" sayfasından alınmıştır