Vikipedi

Çandarlı Ali Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
13. satır:
|ölüm_yeri = [[Ankara]]
}}
'''Çandarlı Ali Paşa''' (d.? - ö.18 Aralık 1406, Ankara) [[22 Ocak]] [[1387]]'de babası [[Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa]]'nın ölümü üzerine yerine geçerek, [[18 Aralık]] [[1406]] tarihinde vefatına kadar, [[I. Murad]] ve [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]] için [[Ankara Savaşı]]'na kadar 15 yilyıl 6 ay ve [[Fetret Devri]] döneminde [[Süleyman Çelebi]]'nin yanında 4 yıl 4 kusur ay vezir-i azamlık yapmış ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] devlet adamıdır.
 
==Hayatı==
24. satır:
 
=== Yıldırım Bayezid Dönemi ===
Yıldırım Beyazıt'ın saltanat döneminin tümünde veziriazam olarak görev yaptiyaptı ve babası gibi teşkilatçı ve kuvvetli bir idareci olduğunu gösterdi. Yıldırım Beyazıt'ın 1391'deki Istanbulİstanbul kuşatmasına ve 25 Eylül 1396'daki [[Niğbolu Savaşı]]'na sağ cenah komutanı büyük şehzade [[Süleyman Çelebi]] yanında iştirak etti. [[Bulgaristan]]'ın fethinde mahir bir kumandan olduğunu gösterdi. Çandarlı Ali Paşa 1402'de [[Ankara Muharebesi]]'ne de sol cenah komutanı şehzade Süleyman Çelebi yanında katıldı.<ref name="yasamyapit"/> Yıldırım Beyazıt'ın [[Timur]] ile doğrudan savaşmadan önce, çete ve müdafaa harbi yapmak suretiyle, hareket üssünden çok uzakta olan Timur kuvvetinin yıpratılmasını tavsiye etti ise de Yıldırım Beyazıt bu görüşünü kabul etmemişti.
Ankara Muharebesi'nde hem Osmanlı sağ cenahının ve hem de sol cenahının geri çekilme zorunda kalmaları ile Osmanlı ordusu mağlubiyete uğradı ve orta cenah komutanı Sultan Yıldırım Beyazıt cenbere alınıp Timur'a esir düştü.<ref name="yasamyapit"/>
31. satır:
Bu yenilgiden sonra Yıldırım Beyazıt'ın veziriazamı olan Çandarlı Ali Paşa yanında Süleyman Çelebi ile birlikte önce Bursa'ya gidip sonra Rumeli'ye geçmek amacı ile kaçmaya başladılar ve Timur birliklerinin yakın kovalaması altında kaldılar. Çandarlı Ali Paşa ile Süleyman Çelebi önce Bursa'ya ve orada tutunamayıp [[Gemlik]] yoluyla [[Edirne]]'ye vardılar. 1402'de Edirne'de Süleyman Çelebi Osmanlı Devleti tahtına geçtigini ilan edip ve Rumeli'de adına hutbeler okuttu. Başveziri Çandarlı Ali Paşa aracılığı ile Süleyman Çelebi sivil ve asker kadroların desteğini kazandı. 1403 başında Süleyman Çelebi ile [[Bizans Imparatoru]] taht naibi [[VII. Yannis Palaiologos]], Venedik, Genova, Rodos San Jean Şövalyeleri, Sırp Despotu Stefan Lazeraviç ve Latin Naksos Dükü arasında bir barış anlaşması imzalandı. Süleyman Çelebi resmen meşru Osmanlı Devleti hükümdarı olarak kabul edildi.
 
Süleyman Çelebi kardeşi İsa Celebi'ye askeri destek vererek onu Bursa'ya gnderdi ise 1406'da [[İsa Çelebi]], Bursa'da hüküm sürmeye başlayan [[Çelebi Mehmet]] tarafından öldürtülüp bertaraf edildi. Süleyman Çelebi tekrar Anadolu'yu ele geçirip Osmanlı devletini birleştirmeye karar verip harekete geçti. Rumeli'deki Osmanlı kuvvetlerini toplayıp Bizans yardımı ile Anadolu yakasına geçti. Çelebi Mehmet'in Bursa'da bulunmamasindanbulunmamasından istifade eden Suleyman Çelebi hemen hücuma geçerek Bursa'yı eline geçirdi. Çelebi Mehmet Amasya'ya çekildi. Takiben Suleyman Çelebi Anadolu'ya yürüdü; Veziriazam Çandarlı Ali Paşa'nın entrikası ile Ankara'yı aldı. Çelebi Mehmet'in geride bıraktığı arazileri talan edip Bursa'ya döndü. Bir dönem hem Rumeli ve hem Anadolu'nun hükümdarı olan Süleyman Çelebi barışcı bir tutumla buradan devleti idareye devam etti. Çelebi Mehmet Süleyman Çelebi'nin barışcıl tutumundan fırsat bularak tekrar Bursa üzerine yürüdü. Süleyman Çelebi ve Çelebi Mehmet orduları Yenişehir ovasında karşı karşıya geldiler. Fakat Süleyman Çelebi'in veziriazamı olan Çandarlı Ali Paşa Çelebi Mehmet ordusunun danışmanları ile önceden gizli konuşmalara başladı ve onları Çelebi Mehmet'ten ayrılmaya inandırdı. Böylece savaşa girmeden ordusunun dağılması üzerine Çelebi Mehmed ordusuz tekrar Amasya'ya kaçmaya mecbur oldu.
 
Böylece [[Fetret Dönemi]] sırasnda Çandarlı Ali Paşa, Süleyman Çelebi'nin vezir-i azamı olarak ve bütün idareyi kendisine bırakmış olan şehzadenin adına bir hükümdar gibi faaliyette bulundu. Eyalet-i Rum yani [[Sivas]], [[Amasya]], [[Tokat (ilçe)|Tokat]] tarafları hariç olarak Süleyman Çelebi egemenliğini [[Anadolu]] ve [[Rumeli]]'de korumayı başardı.<ref name="yasamyapit"/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çandarlı_Ali_Paşa" sayfasından alınmıştır