|
== Tahta geçişi ==
Büyük Sejong (Sejong The Great) (6 Mayis 1397 – 18 Mayis 1450 ) Joseon Hanedanligi’ninHanedanlığı’nin 4. kralidir.
Kore yaziyazı sistemi olan Hangil onun emri üzerine 1444 yilindayılında hazirlatilmishazırlatılmış ve 1446 yilindayılında Hunmin Congim (Halka DogrulariDoğruları Ögreten Ses) adli kitapla halka sunulmustursunulmuştur. Bunun öncesinde ise dilin zorlugundan dolayi nüfusun çok azi Çin harflerini (karakterlerini) ögrenebiliyordu. Bir Korece yazma sistemi olusturma çabasi içindeki Kral Sejong ve dil bilgeleri, bu olusumu saglamlastirmaksağlamlaştırmak için Çin,Uygur, Mogol dil ve harflerini incelemislerdirincelemişlerdir.
Sejong, "Büyük" ünvanina layik görülen iki yöneticiden biridir. Ölümünden sonra bu unvan ile sereflendirilmistirşereflendirilmiştir. Bu ünvani alan digerdiğer yönetici de Goguyeo KraliKralı Gwanggaeto’dur.
Sejong Kral Taejong’un üçüncü ogluduroğludur. Sejong, 12 yasindaykenyaşındayken “Büyük Prens Chungnyeong” ünvanini aldi ve Cheongsong’un kizlarindankızlarından biri olan Shim On (Lady Shim olarak da bilinir) ile evlenmistirevlenmiştir. Lady Shim, daha sonra Kraliçe Soheon ünvanini almistiralmıştır.
Sejong, küçük bir prensken çok çalisirdi. Bu sebeple iki abisi olmasinaolmasına ragmen Kral Taejong’un gözdesiydi.
Tahta Sejong'un yükselmesinin sebebi onun çok özel ve digerdiğer prenslerden farklifarklı olmasiydiolmasıydı. En büyük Prens Yangnyeong, krallikKrallık için gerekli becerilere sahip oldugunaolduğuna inaniyordu ancak Sejong'un kral olacaginiolacağını da seziyordu. Ikinci prens Hyoryeong da kralliga Sejong’un geçmesi gerektigini kendine bir vazife olarak görmüstür. Her ikisi de bir takimtakım sebeplerden dolayi Seoul’den sürgün edildiler. En büyük prens bir gezgin oldu ve daglarda yasadi. Ikinci prens bir Budist tapinagina gitti ve kesis oldu. Böylece Agustos 1418’de Sejong tahta geçti.
== Reformlar ==
Kral Sejong döneminde takvimler, su saatleri ve en önemli iyi şey olan [[Hangıl]] yazı sistemi ile [[Hunmin Congım]]ı halka sunmuştur. Kral Sejong döneminde babasının öğütleri ve yol göstericiliği doğrultusunda ve General Kim Jong-Seo'nun yardımlarıyla askeri alanda da güçlenmiştir ve diğer ülkelerle de ilişkilerini geliştirmiştir. Genç yaşta ölümü üzere gerçekleştirmek istediklerini gerçekleştirememiştir.
Kral Sejong, iyi bir askeri planlamaciydiplanlamacıydı. Hatta eski bir Kore roketi olan Hwacha'lar ilk olarak 1407'de Kral Sejong'un askeri bir programi için yapildiyapıldı. Kral Sejong birçok askeri harekatta üstün basarilar göstermistirgöstermiştir.
Sejong, hükümdarligi sirasindasırasında teknolojik ilerlemelere de çok önem vermistirvermiştir. Hatta tarihçi Yung Sik Kim, Sejong'un, kendi özel teknik bilimsel bilgisi oldugunaolduğuna dikkat çeker.
Sejong, Çin baskentinin enlemine göre ayarlanmisayarlanmış olan Kore takvim sistemini de degistirmeyideğiştirmeyi amaçlamistiramaçlamıştır. Sejong, Kore’de ilk defa olarak bu alanda çalismalar yapilmasiniyapılmasını istedi. Baskent Seoul’un enlemlerini baz alan bir takvim olusturulmasiolusturulması için çalismalara baslanmistibaşlanmışti.
Geleneksel Kore ilaçlariilaçları ile ilgili iki önemli inceleme yine Sejong döneminde yazilmistiryazılmıştır. Bu incelemeler “Hyangyak chipsŏngbang” ve “Ŭibang yuch'wi “ dir. Tarihçi Yung Sik Kim, bu tibbi çalismalarinçalışmaların Korelilerin kendi çalismalariçalışmaları oldugunuolduğunu belirtir.
Sejong edebiyati da desteklemistirdesteklemiştir. Sarayda yüksek saray memurlarimemurları ve bilginlerini edebiyat alanindaalanında çalismak üzere cesaretlendirmistircesaretlendirmiştir. Kral Sejong bazibazı bilginleri de yanina alarak çeşitli çalismalar sonucunda Hangul'u yazdi.
Sejong Joseon'un çiftçilerinin tarimsal faaliyetlerine de çok önem vermistirvermiştir. Vergiler konusunda onlara anlayisli davranistirdavranıştır.
Sarayda yiyecek fazlaliligi oldugundaolduğunda Kral Sejong bunlarinbunların ihtiyaç duyan yoksul köylüler veya çiftçilere dagitilmasinidağıtılmasını saglardisağlardi.
1429’da Kral Sejong’un emriyle Nongsa-jikseol (농사직설) adli kitap derlendi. Kore’de çiftçilik ve Koreli çiftçiler hakkindahakkında bir kitaptir.
Birçok hükümet memuru ve aristokrat Hangul'un kullanimina karsikarşı çikti buna ragmen alt tabakadan gelen kisilerkişiler Hangul'u kucakladikucakladı ve destekledi. Okur-yazarlik orani hizla artti ve insanlar birbirleri arasindaarasında dilin yaziliyazılı kaynaklarinikaynaklarını yaymaya basladilarbaşladılar.
Sejong'un kisiselkişisel yazilariyazıları yüksek oranda kabul görmüstür. En ünlü yazilariyazıları Yongbi Eocheon Ga (“Songs of Flying Dragons” – Uçan EjderhalarinEjderhaların Sarkisişarkısi, 1445), Seokbo Sangjeol (“Episodes from the Life of Buddha” –Buda Hayat Hikâyeleri, Temmuz 1447), Worin Cheon-gang Jigok (“Songs of the Moon Shining on a Thousand Rivers” –Parlayan Ayin ve Bin Nehrin Sarkisişarkısi, Temmuz 1447).
Sejong, 1920’de Gyeongbokgung'da bir kültür-kongre salonu (Jiphyeonjeon) da açmistiraçmiştir. Salonda kral tarafından seçilen bilginler yer aldi. Bu salonda yapilanyapılan çalismalarla Hangul yaziyazı sistemi ile ilgili çalismalar yapildiyapıldı ve bu konuyla ilgili olan Hunmin Jeongeum derlemeleri yazildiyazıldi.
Büyük Kral Sejong Kore Tarihi'nde Kore lisani için yeni fonetik alfabe sistemini olusturmus olmasiolması çok önemlidir.
Hangul’un olusturulmasindanolusturulmasından önce sadece yüksek sinifasınıfa mensup kisilerkişiler okuryazardi. Çin’in kullandigikullandıgi Hanja karakterleri ögrenmek bir hayli zordu.
Kral Sejong, Kore alfabesinin 28 harfini halkla tanistirdi ve yaptigiyaptığı organizasyonlarla Korelilerin okur-yazarlik oranini ciddi anlamda artmasiniartmasını sagladisağladı. Sejong, ayrica Kore’nin ve Korelilerin kültürel kimligini de korumasikoruması ve gelistirmesinigeliştirmesini hedefledi.
== Ailesi ==
Esleri:<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon (소현왕후 심씨)<br>Kang boyuna mensup asilzade esi Yeong (영빈 강씨)<br>Kim boyuna mensup asilzade esi Shin (신빈 김씨)<br>Yang boyuna mensup asilzade esi Hye (혜빈 양씨)<br>Park Gwi-in (귀인 박씨)<br>Choi Gwi-in (귀인 최씨)<br>Hong So-yong (소용 홍씨)<br>Lee Suk-won (숙원 이씨)<br>Song Sang-chim (상침 송씨)<br>Cha Sa-gi (사기 차씨)
Çocukları:
Çocuklari:
Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan ilk ogluoğlu Prens Kral Munjong (왕세자)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan ikinci ogluoğlu Prens Suyang (수양대군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan üçüncü Prens Anpyeong (안평대군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olandördüncü ogluoğlu Prens Imyeong (임영대군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan besinci ogluoğlu Prens Gwangpyeong (광평대군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan altinci ogluoğlu Prens Geumseong (금성대군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan yedinci ogluoğlu Prens Pyeongwon (평원대군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Soheon'dan olan sekizinci ogluoğlu Prens Yeongeung (영응대군)<br>Kang boyuna mensup asizade esi Yeong'dan olan tek ogluoğlu Prens Hwaui (화의군)<br>Kim boyuna mensup asizade esi Shin'dan olan ilk ogluoğlu Prens Gyeyang (계양군)<br>Kim boyuna mensup asizade esi Shin'dan olan ikinci ogluoğlu Prens Uichang (의창군)<br>Kim boyuna mensup asizade esi Shin'dan olan üçüncü ogluoğlu Prens Milseong (밀성군)<br>Kim boyuna mensup asizade esi Shin'dan olan dördüncü ogluoğlu Prens Ikhyang (익현군)<br>Kim boyuna mensup asizade esi Shin'dan olan besinci ogluoğlu Prens Yeonghae (영해군)<br>Kim boyuna mensup asizade esi Shin'dan olan altinci ogluoğlu Prens Damyang (담양군)<br>Yang boyuna mensup asizade esi Hye'den olan ilk ogluoğlu Prens Hannam (한남군)<br>Yang boyuna mensup asizade esi Hye'den olan ikinci ogluoğlu Prens Suchun (수춘군)<br>Yang boyuna mensup asizade esi Hye'den olan üçüncü ogluoğlu Prens Yeongpung (영풍군)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Sohoen'dan olan ilk kizi Prenses Jeongso (정소공주)<br>Shim boyuna mensup esi Kraliçe Sohoen'dan olan ikinci kizi Prenses Jeongui (정의공주)<br>Kim boyuna mensup asilzade esi Shin'den iki kizi olmusturolmuştur. <br>Lee Suk-won'dan olan tek kizi Prenses Jeongan (정안옹주)<br>Song Sang-chim'den olan tek kizi Prenses Jeonghyeon (정현옹주)<br>Cha Sa-gi'den de bir kizi olmusturolmuştur.
{{Kore-taslak}}
| 