Vikipedi

İslam: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
By erdo can (mesaj | katkılar)
Devriyeler
145.950 değişiklik
k →‎Anadolu Alevîliği: Düzenleme, değiştirildi: Zerdüştçülük → Zerdüştlük AWB ile
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
48.508 değişiklik
Değişiklik özeti yok
21. satır:
 
;Sünnilikte
Sünnilikte inanç esasları, '''amentü''' (''İmanın Şartları'') olarak adlandırılır. Klasik kelam mezhepleri imanın şartlarından birini kabul etmeyen kişiyi [[kâfir]] veya [[mürted]] sayarlar. Kur’andanKur'an'dan alınarak özetlenen iman esasları şunlardan oluşur:<ref>[http://www.diyanet.gov.tr/turkish/weboku.asp?sayfa=16&yid=33 T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı. "İlmihal"; 1. cilt; "İman ve İbadetler". s. 16/91.] URL erişim tarihi: 29 Nisan 2008.</ref><ref name="oxfordAkide">[http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t125.e176 "Aqidah" Oxford Dictionary of Islam. John L. Esposito, ed. Oxford University Press Inc. 2003. Oxford Reference Online. Oxford University Press.] <http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t125.e176> URL erişim tarihi: 30 Nisan 2008</ref>
# [[Allah]]'a iman,
70. satır:
Allah onlara özel görevler vermiştir. Büyük meleklerden [[Cebrail]], Allah'ın katından peygamberlere vahiy (mesaj/kitap) indirmekle; [[Mikâil]], doğa olaylarıyla; [[İsrafil]], [[Kıyamet|Kıyamet Günü]] ve yeniden diriliş günü [[Sûr (İslam)|Sûr]]'a üflemekle; ölüm meleği olan [[Azrail]], hayatı sona erdirmekle görevlidir<ref name="oxfordMelek"/>.
 
İslam kültüründe melekler dışında, iyi ve kötülerinin bulunduğuna ve değişik kılıklara girebildiklerine inanılan cinler, bulunur. Kur'andaan'da 72. sure [[Cin Suresi]]dir ve birçok Kur'an ayetinde onlardan bahsedilir. Muhammed de insanların ve cinlerin peygamberi şeklinde vasıflandırılır.
 
[[Şeytan]] ve [[iblis]] Kur'andaan'da değişik ayetlerde geçer. Müslümanlar, her Kur'an okumaya başladıklarında Euzü [[Besmele]] çekerek<ref>http://arsiv.diyanetvakfi.org.tr/meal/fatiha.htm</ref>,(Allah'ın huzurundan) kovulmuş veya lanetli şeytanın şerrinden Allah'a sığınırlar.
 
[[Dosya:Siyer-i Nebi 298a.jpg|Muhammed ve ashabını [[Mekke]]'ye ilerlerken gösteren bir betimleme; kanatlı betimlenen varlıklar İslam'daki [[Dört Büyük Melek]] olan: Cebrail, Azrail, Mikâil ve İsrafil'dir. İslam'da meleklerin betimlenmesi pek hoş karşılanmaz ve sıklıkla rastlanmaz. ''Siyer-i Nebi'', 1595.|thumb]]
101. satır:
[[Dosya:Maghribi script sura 5.jpg|[[13. yüzyıl]]dan kalma Mağribî tarzda yazılmış bir Kur'an sayfası; üzerinde yazılı olan ayetler [[Maide suresi]]nden.|thumb]]
 
[[Kuran-ı Kerim]] İslam peygamberi [[Muhammed]]'e [[Allah]] tarafından [[melek]] [[Cebrail]] aracılığıyla gönderildiğine inanılan kutsal kitaptır.<ref name="oxfordKuran">[http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t125.e1945 "Quran". Oxford Dictionary of Islam. John L. Esposito, ed. Oxford University Press Inc. 2003. Oxford Reference Online.] Oxford University Press. <http://www.oxfordreference.com/views/ENTRY.html?subview=Main&entry=t125.e1945> URL erişim tarihi: 6 Mayıs 2008.</ref><ref name="brillKuran">[http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0543 Welch, A.T.; Paret, R.; Pearson, J.D. "al- Ḳurʾān." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online.] <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0543> URL erişim tarihi: 6 Mayıs 2008.</ref> Müslümanlar ''"Hiç şüphe yok ki, Kur'ân'ı biz indirdik, elbette onu yine biz koruyacağız"'' ayetine dayanarak Kur'an'ın orijinal olduğuna değiştirilmediğine inanırlar;<ref>[http://www.ilimkosesi.com/hicr-suresi/ Elmalılı Hamdi Yazır Türkçe Meâli; Hicr Suresi.]</ref> Kur'an'da dini emir ([[farz]]) ve yasaklar ([[haram]]), sosyal düzenlemeler, nasihatler, teşvik ve korkutmalar ile önceki peygamberlerin hikâyeleri içerik olarak önemli yer tutar. İslam inançları ve [[şeriat]]ın ana kaynağı Kur'andıran'dır.
 
Kur'an [[ayet]]leri ''[[sure]]'' adı verilen bölümleri oluşturur. Kur'an'da 114 sure bulunmaktadır.<ref name="oxfordKuran" /> Kronolojik olarak Kur'an'ın ilk yazılan ayetin [[Alak suresi]]nin birinci ayeti olduğuna inanılır: "''Oku O yaratan Rabbinin adıyla!''"<ref>[http://www.kuran.gen.tr/?x=s_main&y=s_middle&kid=3&sid=96 Elmalılı Hamdi Yazır, Türkçe Kur'an Meâli; Alak Suresi.]</ref>
111. satır:
* Ayetlerin akıl ve nakil ile birlikte yorumlanması; [[Hanefi]]ler
* Ayetlerin nakil ile yorumlanması; Nakilciler, hadis ve sünnetçi ([[sünnilik|Sünni]])ler,
* Nakli reddeden ve sadece Kur'anıan'ı kaynak kabul eden [[Kur'ancılık|Kur'ancılar]].
 
===Kıyamet ve Ahiret===
158. satır:
Namaz ([[Arapça]]: صلاة ''Salah'') İslam'ın her inanana farz kıldığı bir ibadetdir. Kur'an'da günün belli vakitlerinde <ref>{{Web kaynağı | url = http://kuran.diyanet.gov.tr/ | başlık = Kur'an-ı Kerim Portalı | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160611010834/http://kuran.diyanet.gov.tr/ | arşivtarihi = 11 Haziran 2016}}</ref><ref name=4.102>[http://www.diyanet.gov.tr/kuran/ayet.asp?Kuran_id=4&I3.x=16&I3.y=15&Ayet_No=102 Nisa Suresi ,Diyanet Meali,4.102]</ref> [[abdest]]le birlikte<ref name=5.6>[http://www.diyanet.gov.tr/kuran/ayet.asp?Kuran_id=5&I3.x=16&I3.y=15&Ayet_No=6 Enbiya Suresi ,Diyanet Meali,5.6]</ref> [[dua]]ya kalkılması ifadesi bulunur. Kur'an’a göre namaz Allah'ı anarak [[teslimiyet]]in gösterildiği bir arınma biçimi ve [[İbrahim]]'e öğretilen bir ibadet şeklidir.<ref name=5.6/><ref>[http://www.diyanet.gov.tr/kuran/ayet.asp?Kuran_id=21&I3.x=16&I3.y=15&Ayet_No=73 Enbiya Suresi, Diyanet Meali,21.73]</ref>
 
Farz [[fıkıh]] dilinde Kur'anınan'ın açık olan ve yoruma dayanmayan emirlerine denir. Günlük 5 vaktin farz olduğu inancı, Kur’anınKur'an'ın emirleri, [[tefsir|yorum]] ve [[hadis]]lere dayanan ve sünniSünni İslam toplumlarınca benimsenen bir uygulamadır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = HUD SURESİ | url = http://www.multimediaquran.com/quran/turkce/011/11-kurtubi.htm | eser = KURTUBİ TEFSİRİ | yayıncı = multimediaquran.com | yazar = KURTUBİ | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130308104155/http://www.multimediaquran.com:80/quran/turkce/011/11-kurtubi.htm | arşivtarihi = 8 Mart 2013}}</ref>
 
[[Şii]] ve [[Kur'ancılık|Kur'ancılar]] ([[hadis]]lerin dini referans olmasını reddeden grup) günlük 3 vakit namaz kılarlar.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Hujjat Allah Al-Baligha | url = http://tr.scribd.com/doc/9897423/Hujjat-Allah-AlBaligha-Arabic-Urdu-by-Shah-Waliullah-Shah-Wali-Ullah | yayıncı = scribd.com | yazar = [[:en:Shah Waliullah]] | dil = Arapça/Urduca/İngilizce | arşivurl = http://web.archive.org/web/20130721113839/http://tr.scribd.com/doc/9897423/Hujjat-Allah-AlBaligha-Arabic-Urdu-by-Shah-Waliullah-Shah-Wali-Ullah | arşivtarihi = 21 Temmuz 2013}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.haberturk.com/polemik/haber/657409-namazda-5-vakit-sart-mi | başlık = Namazda 5 vakit şart mı? | ilk = İSMAİL NACAR | yayımcı = GAZETE HABERTÜRK | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160629162908/http://www.haberturk.com/polemik/haber/657409-namazda-5-vakit-sart-mi | arşivtarihi = 29 Haziran 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_the_Quran | başlık = Criticism of the Quran | yayımcı = en.wikipedia | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160723024606/https://en.wikipedia.org/wiki/Criticism_of_the_Quran | arşivtarihi = 23 Temmuz 2016}}</ref><ref name="Dini Yazılar">{{Web kaynağı | url = http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:q1XfsIdhKoMJ:http://www.diniyazilar.com/2011/06/yasar-nuri-ozturkun-yorumuyla-namaz/%2Bfarz+nedir+f%C4%B1k%C4%B1h+kaynak&hl=tr&gbv=2&ct=clnk | başlık = diniyazilar.com | ilk = YAŞAR NURİ ÖZTÜRK | yayımcı = Dini Yazılar | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | arşivengelli = evet}}</ref> Ancak bu üç vakit namaz'ın hangileri olduğu konusu da çok açık değildir. Örneğin bu üç vakte bir anlayışa göre öğle-ikindi, akşam-yatsı ve sabah olarak, bir başka uygulamada akşam, yatsı, ve sabah olarak rastlamak olasıdır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.tebyinulkuran.com/index.php?page=isra#s50a78 | başlık = İSRÂ SÛRESİ | yayımcı = tebyinulkuran.com | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20100312115204/http://www.tebyinulkuran.com:80/index.php?page=isra | arşivtarihi = 12 Mart 2010}}</ref> Prof. Dr. [[Süleyman Ateş]]'e göre Kur'andaan'da geçen namazlar sabah, akşam ve gece namazı (teheccüd)ından ibarettir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Namaz üç vakit midir? | url = http://gundem.milliyet.com.tr/namaz-uc-vakit-midir-/gundem/gundemyazardetay/03.08.2012/1575549/default.htm | yayıncı = milliyet | erişimtarihi = 27 Şubat 2013 | yazar = Süleyman Ateş | yazarbağı = Ramazan Sohbetleri | tarih = 03 Ağustos 2012 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20120806034421/http://gundem.milliyet.com.tr:80/namaz-uc-vakit-midir-/gundem/gundemyazardetay/03.08.2012/1575549/default.htm | arşivtarihi = 6 Ağustos 2012}}</ref> [[Alevilik]]te ise namaz reddedilmemekle birlikte herhangi bir şart (vakit, şekil, kıble, vb.) belirtilmemiştir.<ref name="http://alevikonseyi.com/alevi/18/28/38/48/108.html"/>
 
===Zekât===
175. satır:
[[Dosya:Ramadan Dinner 2005-11-07.jpg|thumb|[[Ramazan ayı]]nda [[oruç]] tutan Müslümanlar [[iftar]]ı beklerken; [[Kahire]], [[Mısır]]]]
 
Oruç, niyet edip [[imsak]] vaktinden (alacakaranlık) akşam günbatımına dek, bir şey yeyip içmemek ve cinsel aktiviteyi terk etmek olarak tanımlanır. Oruç tutmak, sadece Ramazan ayı boyunca farz kılınmış, bayram günleri haricinde de faziletli olarak görülmüştür.<ref>http://www.dinbilimleri.com/Makaleler/1975175987_0502080393.pdf</ref> Kur'andaan'da oruç Bakara suresinin şu ayetleri ile emredilmiştir:
 
183. ''"Ey iman edenler! Oruç sizden önce gelip geçmiş ümmetlere [[farz]] kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz."''
244. satır:
Fıkıhta [[ef'ali mükellefin|insan davranışları]] değişik kategorilere ayrılır ve bunları uygulama veya sakınma mecburiyeti bulunur. Bazı eylemler ise mübah, helal, küçük günah veya [[büyük günah]] olarak değerlendirilir. Bu değerlendirmeler fıkıh, mezhep, meşrep ve anlayışa göre şekillenir, ve farklı topluluklarda farklı etiketler alır. Bu kuralları ihlal etmenin [[şeriat]] kanunlarına göre müeyyide ve karşılıkları bulunur.
[[Fıkıh]]ta [[farz]] ve [[haram]] denilen hükümler Kur’anaKur'an'a dayandırılır. [[Hanefi]] fıkhında diğer mezheplerde bulunmayan bir kavram olan vacip (gerekli), Kur'andaan'da geçen, ancak farzlar gibi kesinlik göstermeyen Kurban kesme gibi dini emirleri ifade etmede kullanılan bir tanımlamadır.
 
İslam toplumunda hem ibadet (namaz, oruç, vb.) hem de sosyal alanda (selamlaşma, erkek çocukların sünnet edilmesi, cenaze namazı, domuz eti yememe, alkol yasağı, hayvan keserken besmele çekilmesi gibi) genel kurallar bulunur.
277. satır:
İslam'ın bir unsuru olarak sayılan cihad, her ne kadar Allah adına savaşmak anlamına gelse de, her zaman fiziki bir savaşı tanımlamaz <ref name="brillCihad">[http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0189 Tyan, E. "Ḏj̲ihād." Encyclopaedia of Islam]. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. <http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0189> URL erişim tarihi: 30 Nisan 2008.</ref> hatta ''büyük cihat'' kişinin kendi nefsiyle olan savaştır ve daha zordur.<ref name="brillCihad" /> Kişinin İslam adına yaptığı farklı emek ve çabalar da [[cihat]] tanımına girebilir.<ref name="brillCihad" />
 
Kur'andaan'da değişik cihat ayetleri bulunur.
* "Kendilerine kitap verilenlerden, Allah'a ve ahiret gününe inanmayan, Allah'ın ve Resûlü'nün haram kıldığını haram tanımayan ve hak dini din edinmeyenlerle, küçük düşürülüp [[cizye]]yi kendi elleriyle verinceye kadar savaşın." (Tevbe suresi 29.)
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İslam" sayfasından alınmıştır