Van: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Spor: 'Van 'da spor' sayfasına aktarıldı ve silindi. |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme, yazış şekli: Burda → Burada AWB ile |
||
62. satır:
== Tarihçe ==
Van'ın tarihi [[MÖ 7000]] yıllarına kadar uzanır. [[Van Kalesi]]nin 6 km güneyinde bulunan [[Tilkitepe, Artuklu|Tilkitepe]] ve [[Van Gölü]]'nün kuzeyindeki [[Ernis Mezarlıkları]]<nowiki/>nda yapılan kazılarda [[Kalkolitik Çağ|Kalkolitik]], [[Tunç Çağı|Tunç,]] [[Demir Çağı|Demir]] çağlarına ait yerleşimler bulunmuştur. Van'ın medeni tarihi [[Urartular]] le başlar. Van, bugünkü [[Doğu Anadolu]] ve [[Ermenistan]] ile civarındaki toprakları kapsayan [[Urartu|Urartu Devleti'nin]] merkeziydi. [[İskit]] istilasının ardından zayıflayan Urartular, [[İran|İran']]<nowiki/>dan gelen [[Medler]] tarafından yıkıldı. Daha sonra bölgeye [[Ahamenişler]]ler, [[Büyük İskender]], [[Selevkos]]lar, [[Ermeniler]]<ref>http://www.eraren.org/index.php?Lisan=tr&Page=DergiIcerik&IcerikNo=259</ref>, [[Part]]lar, [[Roma İmparatorluğu|Romalılar]], [[Sasani]]ler ve [[Doğu Romalılar]] (Rumlar) hakim olmuştur. [[644]] yılında [[Müslüman]] Araplar bu bölgeyi fethetmiş, daha sonra bölge yine [[Rum]]<nowiki/>lara geçmiştir. Yöre, uzun süre [[Abbâsîler|Abbasi]]lere veya Rumlara bağlı yerel [[Ermeniler|Ermeni]] beyleriyle yönetilmiştir. 11. yüzyıldan itibaren [[Türkmenler]]in yerleşmeye başladığı [[Van Gölü]] havzası, önce [[Selçuklu]]lara, sonra da [[İlhanlı]]lara, [[Celayirîler]]e, [[Karakoyunlular]]a ve [[Akkoyunlu]]lara yurt olmuştur. 16. yüzyılda [[Safeviler]]in Doğu Anadolu'dan uzaklaştırılmasından sonra Van'da [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliği başlamıştır. Van'da 20. yüzyıla kadar Ermeni, Türk, Kürt, Arap nüfus yaşamıştır. Gelenekleri [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] ve [[İran]] etkisinde gelişmiştir. Van farklı kültürlerin ve toplulukların bir arada yaşayabildiği güzide bir coğrafyadır.
Şehir [[Urartular]]dan kalmadır. Urartuların başkenti olan Van'ın o zamanki adı [[Tuşpa]] idi. Şehri ilk kuran [[Asur]] Kraliçesi Semiramis'tir. Bu bölgeye önce Hurriler yerleşmişlerdir. Urartular zamanında şehir bir imparatorluk merkezi haline gelmiştir. Urartulardan sonra şehre Medler, Persler, Büyük İskender, Selevkoslar, Ermeniler, Partlar, Romalılar, Sasaniler ve Bizanslılar hakim olmuştur. M.S. 675 yılında Müslüman Araplar şehri fethetmiş, daha sonra şehre yine [[Bizanslılar]], bunları yenen [[Selçuklular]] ve sonra [[İlhanlılar]], [[Celayirliler]], [[Karakoyunlular]], [[Akkoyunlular]], [[Safeviler]] ve en sonunda [[Osmanlılar]] hâkim olmuştur.
71. satır:
[[Urartular]]'ın başkentliğini yapmış olan [[Van Kalesi]], 3000 yıllık görkemiyle hala ayaktadır. Van Kalesi'nde Urartular'dan kalan kaya ve oda mezarları, tapınaklar, yazıtlar ve bazı yapılar bulunur. Urartu kralı [[I. Sarduri]]'nin kurduğu ve başkent yaptığı [[Tuşpa]], Urartu krallarının mezralarını, uzun yazıtları içinde barındırır. [[Horhor Yazıtı]], kaledeki en uzun yazıttır ve kral [[Argişti]]'ye ait mezar odasının girişinde bulunur. Analı kız kutsal alanında büyük bloklara yazılmış yazılar vardır ve burası bir sunak alanıdır. İç Kale'de Urartulara ait bir tapınağın temelleri bulundu. Kalenin batısında Madır Burcu isimli görkemli yapının ne amaçla yapıldığı tam olarak bilinmemektedir, fakat bir liman olduğu tahmin edilmektedir.Kalenin kuzeyinde yer alan Van Kalesi Höyüğü'nde kazılar yapılmıştır.
Van şehri [[I. Dünya Savaşı]]'na kadar kalenin güney kısmında surlarla çevrili bölgede kuruluydu. Daha sonra Osmanlı'nın Kafkasya Cephesinde Ruslar'la savaşa girdiği sırada şehirdeki Ermeniler ayaklanmıştır.Bu ayaklanmalar sonucu Ermeniler ve Ruslar şehri ele geçirmiştir.21 Mayıs 1915'de Rus General Yudeniç Van'a girer.
Bu dönemden sonra Van şehri Erek Dağının eteğinde yeniden kurulur. Eski Van ise 1-2 cami hariç kullanılamaz hale gelmiştir ve günümüze gelinceye kadar ayakta kalan yapılar dayanamayarak yıkılmıştır.
178. satır:
|Köy Nüfus
|Şehirli %
|Alanı km²<ref name=":1">
|Yoğunluk
|-
| |||