Petrol: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Mavrikant Bot (mesaj | katkılar)
-Kaynaksız şablonu, 7 adet kaynak var
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{diğer anlamı|Petrol (anlam ayrımı)}}
[[Dosya:Oil Reserves.png|right|thumb|275px|Dünya'daki petrol rezervleri.]]
'''Petrol''', '''neft''' ya da '''yer yağı''', [[hidrokarbonlar]]dan oluşmuş, sudan yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yer altından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağı. [[Latince]]’dede [[taş]] anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur (''Petra oleum'' = Petrol).
 
Petrol halk arasında, yalnız belirli bir yakıt ([[benzin]], [[gazyağı]], [[dizel]] - [[motorin]], [[motor yağı]], [[fuel oil]]) olarak bilinmesine rağmen, aslında petrol kelimesi doğal halde bulunan ve yeraltından çıkarılan işlenmemiş ''ham petrol'' anlamına gelmektedir.
13. satır:
Yüz milyonlarca yıl önce, denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği hayvan ve bitki kalıntıları [[anaeorabik]] bir ortamda, gerekli şartlar altında (ısı basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), ham petrole benzer kerojeni meydana getirmiştir. Kerojen sonradan, yukarı tabakalara doğru göç etmesi esnasında gittikçe değişmiş ve ham petrolü meydana getirmiştir. Bu yüzden de hiçbir sahanın ham petrolü, tam olarak öteki bir sahanın ham petrolüne uymaz; muhakkak az çok farklar bulunur. Hatta bu durum, aynı bir petrol sahasında bile, çoğu zaman görülür.
 
[[OPEC]]'in kurucusu [[Venezuella]]lı politikacı [[Juan Pablo Pérez]], doğaya ve dünya siyasetine yaptığı olumsuz etkilerinden dolayı petrolü ''şeytanın pisliği'' olarak tanımlamış ve gelecekte insanlığın mahfınamahvına sebep olacağını öngörmüştü<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1097547&title=yorum-prof-dr-ihsan-isik-ortadogunun-bolluk-paradoksu&haberSayfa=1 | başlık = Ortadoğu'nun bolluk paradoksu | erişimtarihi = 23 Ekim 2011 | yazar = Prof. Dr. İhsan Işık | yayımcı = zaman.com.tr | dil = Türkçe | arşivurl = http://web.archive.org/web/20110224203304/http://www.zaman.com.tr:80/haber.do?haberno=1097547&title=yorum-prof-dr-ihsan-isik-ortadogunun-bolluk-paradoksu&haberSayfa=1 | arşivtarihi = 24 Şubat 2011}}</ref>.
 
== Tarihi ==
 
==== Erken dönem ====
Günümüzde ekonomi, siyaset ve teknolojide oldukça önemli olan petrol, herhangi bir şekliyle antik zamanlardan bu yana kullanılagelmiştir. Öneminin artışı ise, içten yanmalı motorların keşfi, sivil havacılığın artması ve petrolün Organik Kimya'da ve özellikle plastik, yapay gübre, çözücü, yapıştırıcı ve böcek zehirizehri üretimindeki öneminden ileri gelmiştir.
 
Herodotus ve Diodorus Siculus' a göre,  4000 yıldan daha önce,  Babil'de Kule ve duvarların inşasında asfalt kullanılmıştır. Babil yakınındaki Ardenicca yakınlarında ve Zacynthus' ta zift kaynakları vardı.<ref>One or more of the preceding  sentences  incorporates  text  from  a  publication  now  in  the public  domain:  Chisholm,  Hugh,  ed.  (1911). "Petroleum" .  Encyclopædia  Britannica  (11th  ed.). Cambridge  University  Press.<meta />
</ref> Fırat nehrinin şubelerinden Issus nehri kıyılarında çok miktarda zift bulunuyordu. Antik İran tabletlerine göre, İran medeniyeti zamanla sağlık ve aydınlatma alanlarında petrol kullanmıştır. MS 347'de Çin'de bambu kaplı kuyulardan petrol üretilmiştir<ref>George E. Totten [http://www.astm.org/COMMIT/D02/to1899_index.html ASTM Timeline]<meta />
</ref>. Myanmar'a giden erken dönem İngiliz araştırmacıları Yenangyaung'da gelişmiş bir petrol üretim endüstrisi olduğunu ve 1795'te elle kazılmış yüzlerce petrol kuyusunun üretimde olduğunu kaydederler<ref>Longmuir,  Marilyn  V.  "Oil  in  Burma:  The  Extraction  of  "Earth  Oil"  to  1914".  Bangkok:  White Lotus  (2001)  <nowiki>ISBN  974-7534-60-6</nowiki>  pp.329</ref>. Yenangyaung'daki Petrol sahalarının mitolojik orijini ve bu sahaların 24 ailenin tekelinde bulunması çok eskiden beri kullanılan kaynaklar olduklarını belirtir.
 
Pechelbronn (Zift Çeşmesi) petrolün Avrupa'da ilk olarak bulunduğu ve kullanıldığı yerin adıdır. Petrolün suyla karışık olarak yüzeye çıktığı Erdpechquelle, 1498 den bu yana sağlık vb. amaçlarıyla kullanılan bir kaynaktır<ref>"The  oil  wells  of  Alsace;  a  discovery  made  more  than  a  century  ago.  What  a  Pennsylvania operator  saw  abroad--primitive  methods  of  obtaining  oil--the  process  similar  to  that  used  in  coal mining" .  New  York  Times.  23  February  1880.</ref>. Ayrıca 18. yüzyıldan bu yana petrol kumlarından da petrol üretilmektedir.
 
Aşağı Saksonya'daki Wietze'de doğal asfalt/bitumen 18. yüzyılda bulunmuştur<ref>Erdöl  in  Wietze  (Bildband),  Horb  am  Neckar:  Geiger-Verlag  1994,  <nowiki>ISBN  3-89264-910-3</nowiki>.</ref>.
 
Pechelbronn'da da Wietze'de de kömür endüstrisi Petrolpetrol teknolojilerini domine etmiştir<ref>Rainer  Karlsch,  Raymond  G.  Stokes:  Faktor  Öl.  Die  Mineralölwirtschaft  in  Deutschland 1859–1974.  Verlag  C.  H.  Beck,  München,  2003.  <nowiki>ISBN  3-406-50276-8</nowiki></ref>.
 
== Kimyasal oluşumu ==
51. satır:
== Petrol endüstrisi ==
[[Dosya:Oil well.jpg|right|thumb|200px|Petrol kuyusundan ham petrol çıkarılırken.]]
Petrol endüstrisi ve petrol ürünleri pazarlamada ([[Petrol tankeri|petrol tankerleri]] ve genellikle boru hatları) taşıma, arama, çıkarma, rafinaj ve küresel süreçler yer almaktadır. Sektörün en büyük hacimli ürünleri [[fuel oil]] ve benzindir[[benzin]]dir. Petrol, aynı zamanda ilaç, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürünler için ham maddedir.
 
Petrol, birçok sanayi için çok önemlidir ve sanayileşmiş medeniyetler kendisi için önemli olduğunu bilir ve bu nedenle birçok ülke için önemli husustur. Dünyada petrol tüketimi her yıl yaklaşık olarak 30 milyar varildir ve üst petrol tüketicilerini büyük ölçüde gelişmiş ülkeler oluşturur. [[2004]] yılında tüketilen petrolün %24'ünü [[Amerika Birleşik Devletleri]] tüketmişken 2007 yılında bu oran %21'e düşmüştür.
59. satır:
== Ayrıca bakınız ==
* [[Türkiye'de petrol]]
* [[İŞİDIrak ve Şam İslam Devleti'nin petrol üretimi ve kaçakçılığı|IŞİD'in petrol üretimi ve kaçakçılığı]]
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Petrol" sayfasından alınmıştır