Elazığ (il): Revizyonlar arasındaki fark

<ref name="5;"/> Yazılı belgeler haricinde [[Harput Kalesi]], Altınova Norşuntepe’de ortaya çıkarılan [[Urartu]] yerleşkesi, Palu Kalesi ve İzoli [[çivi yazısı|çivi yazılı]] [[kitabe]]lerine ait bulgular ile Urartu hakimiyetindeki dönemi aydınlatılmıştır. MÖ 7. yüzyıl ile birlikte [[Asur]] ve İskit Akınları ile Urartu Devleti zayıflamış, Harput ve bölgesi Med egemenliği altına girmiştir. Kısa süren Med hakimiyeti ardından Pers hakimiyetine girmiş, [[MÖ 4. yüzyıl]] döneminde [[Pers]] İmparatorluğunun tarihe karışmasının ardından Elâzığ yöresi Sofen Krallığı olarak adlandırılmıştır. Sonrasında [[Romalılar]] hakimiyetinde kalan Elâzığ bölgesi, MS 6. yüzyıla kadar sık sık [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ile [[Sasani]] hakimiyetinde el değiştirmiştir.

Elâzığ bölgesi 7. yüzyıldan itibaren ikinci [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] hakimiyetine kadar [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] - [[Araplar|Arap]] mücadelelerine sahne olmuş ve 10. yüzyıl itibarıyla tam anlamıyla Bizans hakimiyetine girmiştir.<ref name="5;"/> [[1071]] [[Malazgirt Meydan Muharebesi]] ile birlikte Elâzığ bölgesi de [[Türkler]]in hakimiyeti altına girmiş; [[1085]] yılında Çubuk Bey önderliğinde [[Çubukoğulları Beyliği]] kurulmuştur. Yine Beylik'in hakimiyeti uzun sürmeyerek, bölge [[1110]] yılında [[Belek Gazi]] önderliğinde [[Artuklular]]'ın eline geçmiştir. [[Belek Gazi]]'nin ardından hükümdarlık önce Davud, sonra Davud'un kardeşi İmadeddin Ebu Bekir'in eline geçerek burada Harput Artukluları diye adlandırılan bağımsız bir [[beylik]] kurmuştur.

[[Urartular]] tarafından dikdörtgen bir plan üzerine kurularak yapılmış olan mimari yapıdır.<ref name="20;">{{Web kaynağı| url=http://www.elazigkulturturizm.gov.tr/TR,58565/harput-sut-kalesi.html| arşivurl=https://web.archive.org/web/20160226183050/http://www.elazigkulturturizm.gov.tr/TR,58565/harput-sut-kalesi.html| arşivtarihi= 26 Şubat 2016 | başlık=Harput Kalesi| erişimtarihi =26 Şubat 2016 | tarih=| yayıncı=Elâzığ İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü}}</ref> Şu anki [[Elâzığ]] il sınırları içerisindeki tarihi [[Harput]] Mahallesinde bulunmaktadır. Kale, iç ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.<ref name="20;"/> Rivayete göre yapımında kullanılan harca su yerine süt eklenmiştir bu nedenle ''Süt Kalesi'' olarak da adlandırılır.<ref name="20;"/> Yine bir rivayete göre, Süt Kalesi harcında su yerine süt kullanılma sebebi dönemde yaşanan su kıtlığı olduğu söylenir. Kale, M.Ö. 8. yüzyılda [[Urartu Krallığı]] tarafından inşa edilmiştir. M.Ö. 6.yüzyıldan itibaren [[Pers]] hakimiyeti altına girmiştir.<ref name="20;"/><ref name="21;">{{Web kaynağı| url=http://www.kulturelbellek.com/elazig-harput-kalesi-hakkinda-bilgiler/| arşivurl=https://web.archive.org/web/20160226183858/http://www.kulturelbellek.com/elazig-harput-kalesi-hakkinda-bilgiler/| arşivtarihi= 26 Şubat 2016 | başlık=Harput Kalesi| erişimtarihi =26 Şubat 2016 | tarih=| yayıncı=Kültürel Bellek}}</ref> M.Ö. 1. yy ile M.S. 11. yy arasında Part, Roma, Sasani, [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ve [[Abbasiler]] ve 11. yüzyılın sonuna kadar [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] hakimiyeti altında devam etmiştir.<ref name="20;"/><ref name="21;"/> 1085 yılında Çubukoğulları, 1112 yılında Artukoğulları, 1234 yılında Selçukluların egemenliği altında kalmıştır.<ref name="20;"/><ref name="21;"/> Kale, Artuklu Beyi [[Belek Gazi]]'nin ve [[Selçuklu]] Beyi [[Alaeddin Keykubad]]'ın hükumet merkezi olmuş, 1366 yılında [[Dulkadiroğulları]] ve [[Akkoyunlu]] Devletleri arasında mücadelelerden dolayı sık sık hakimiyet değişikliği yaşanmıştır.<ref name="20;"/> Kale 1465 yılında [[Akkoyunlu]] hükümdarı Hasan Bahadır Han tarafından ele geçirilerek [[Akkoyunlu]] idaresine alınmıştır. Harput Bölgesi ve Kalesi 1515 yılında [[Yavuz Sultan Selim]] tarafından [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun idaresine alınmıştır. İç kale ve dış surlar olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Dörtgen planlı kalenin girişi, doğuda Harput yönündedir. Konumu itibarıyla Elazığ Ovasına hakim bir bölgede inşa edilmiştir. Günümüzde yapılan kazı çalışmalarında içinde çeşitli zindanlar, yaşam ve tedavi alanları bulunmuştur.<ref name="20;"/>