Colossus bilgisayarı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
|||
1. satır:
[[Dosya:Colossus.jpg|thumb|350px|Colossus Mark II bilgisayarı]]
'''Colossus bilgisayarı''', [[II. Dünya Savaşı]] sırasında yapılan şifreli [[Almanlar|Alman]] yazışmalarını çözmek için kullanılan erken dönem [[bilgisayar]]lardan biri. Colossus, dünyanın ilk kısmen programlanabilen dijital elektronik [[bilgisayar]]ıydı.
Colossus, [[mühendis]] [[Thomas Flowers|Tommy Flowers]] tarafından [[Doris Hill]]'deki İngiliz Posta Ofisi Araştırma İstasyonu'nda [[1944]] yılında tasarlandı.
Prototip "Colossus Mark I", Şubat [[1944]] yılında [[Bletchley Park]]'ta çalışmaya hazırdı. Geliştirilmiş modeli olan "Colossus Mark II", Haziran [[1944]]'de [[Almanlar|Alman]] [[Lorenz SZ40/42]] şifre makinesinin yazışmalarını çözmek üzere çalıştırılmaya başlandı. Ayrıca Alman şifre makinelerini de taklit edebiliyordu. Savaşın sonuna kadar 10 adet Colossus Mark II bilgisayarı yapılmıştı.
Colossus, iki veri dizisini programlanabilir bir [[Boole cebiri|Boole]] [[fonksiyon]]u ile kıyaslamaktaydı. Şifreli mesaj kâğıt bir banttan yüksek hızda okunuyordu. İkinci veri dizisini Collosus kendi kendine, Lorenz makinesine elektronik olarak [[benzetim]] yaparak yaratmaktaydı. Collosus her denemede Lorenz'in farklı bir ayarını taklit ediyordu. Eğer şifreli mesajla Collosus'un deneme verileri belli bir eşiğiğin üzerinde çakışırsa, sonuç elektrikli bir daktiloda basılıyordu.
12. satır:
== Üretilme amacı ==
[[Dosya:ReportCol.jpg|150px|thumb|Colossus bilgisayarı hakkında yazılan bir kitabın kapağı.]]
Colossus [[bilgisayar]]ları [[müttefik]]ler tarafından Lorenz SZ 40/42 şifre makinesinin şifrelediği yüksek seviyeli [[Almanlar|Alman]] iletişimini çözümlemek için kullanıldı. Bu şifre makinesi, aynı çalışma sistemine sahip olmasına karşın, ünlü [[Enigma makinesi]]nden daha karmaşık bir şifreleme yapabiliyordu. 3 ya da 4 [[rotor]]lu olan [[Enigma makinesi]]nden farklı olarak Lorenz makinesi 12 [[rotor]]a ve 501 bağlantı iğnesine sahipti. Bu da şifreleme [[algoritma]]sını çok karmaşık bir hale getiriyordu. [[Enigma makinesi]] şifreleri üzerinde zor da olsa elle hesaplama yapan [[matematik]]çiler, ''Lorenz SZ 40/42'' şifreleri üzerinde aynı başarıyı gösteremediler ve olasılıkları hesaplamak için bir bilgisayar yapma zorunluluğu doğdu.
[[Enigma makinesi]]ne göre hantal olan ''Lorenz makinesi''nin şifreleri iki aşamada çözülüyordu. Önce [[rotor]] tekerleklerini çözümlemek, sonra bu tekerleklerin ayarlarına benzetim yapmak gerekiyordu. [[Rotor]] tekerleklerini çözümlemek, rotorların üzerindeki iğnelerin dizilimini bulmak demekti. Rotorun dizlimi bulununca, Colossus bilgisayarı ile tekerlek ayarları hesaplanıyordu.
| |||