Vestfalya Antlaşması: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
İnterviki bağlantıları çıkarıldı |
düzeltme AWB ile |
||
22. satır:
}}
Birkaç antlaşmayı da içine alan ('''Münster Antlaşması''' ve '''Osnabrück Antlaşması''')
'''Westphalia Barışı''', [[Otuz Yıl Savaşı|Otuz Yıl Savaşları]] ve [[Seksen Yıl Savaşı|Seksen Yıl Savaşları]]'nın sonunda Ekim ve Mayıs 1648 tarihlerinde imzalanmıştır. Antlaşma [[24 Ekim]] ve [[15 Mayıs]] [[1648]]'de [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]], diğer [[Almanya|Alman]] prensleri, [[İspanya]], [[Fransa]], [[İsveç]] ve [[Hollanda|Hollanda Cumhuriyeti]] temsilcileri arasında imzalanmıştır. Fransa ve İspanya arasında 1659 yılında imzalanan '''Pyrenees Antlaşması''''nı da bu antlaşmanın içine dahil edebiliriz. Bu barış tarihçiler tarafından modern çağın başlangıcı olarak gösterilmektedir.
İki antlaşmanın metni de hemen hemen aynıdır ve [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] </code><ref name="Osiander">Osiander,Andreas 'Sovereignty, International Relations, and the Westphalian Myth' ''International Organization'', Vol. 55 Issue '''2''' (Spring 2001) pp.251-287</ref>'nun iç meselelerinden bahsetmektedir. Barış bugün bile önemini yitirmemiştir, akademisyenler bugün var olan uluslararası sistemin Westphalia ile başladığını belirtmektedirler. Bu temel ve ortaya çıkan duruma revizyonist akademisyenler ve benzer düşüncedeki politikacılar tarafından karşı çıkılmaktadır. İmzalanan barışa revizyonistler kuşku ile bakmaktadır ve bunu söyleyenlerle ve politikacılar "Westphalia Sistemi"'nin bir sonucu olan egemen ulus-devlet sistemine karşı çıkmaktadırlar.
== Barışın Yapıldığı Bölge ==
32. satır:
=== Dahili Siyasi Sınırlar ===
[[Dosya:Avrupa harita 1648.png|thumb|300px|1648 yılında ''Westphalia Barışı'' sonrası basitleştirilmiş Avrupa haritası]]
Ferdinand III, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu yasalarına karşı gelerek tüm yetkileri kendinde toplamıştır.
Alman eyalet yöneticileri de kendi bölgelerinde dini inançları ile ilgili gerekli kararları kendileri verecektir. Protestan ve Katolikler daha önceki gibi tekrar eşit haklara sahip olacaktı ve Kalvinizm yasal olarak tanındı.<ref name="IPM">Treaty of Munich 1648</ref> <!--Section 28--> <ref name="Harvard">Barro, RJ and McCleary, RM '''Which Countries have State Religions?'' Page 5. http://economics.uchicago.edu/download/state_religion_03-03.pdf - URL Accessed 7 November 2006</ref>
=== Verilen Kararlar ===
[[Dosya:Holy Roman Empire 1648.svg|thumb|300px|1648 yılında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]]
Westphalia barışının ana kararları:
* Bütün gruplar 1555 yılındaki '''Augsburg Barışı''' 'nı tekrar tanıyacaklar. Her prens kendi bölgelerinde dini inançlar ile ilgili doğru kararlar verecek, seçenekleri Katoliklik, Lutheryanizm, ve şimdi Kalvinizm.<ref name="IPM">Section 28</ref><ref name="Harvard"/>
49. satır:
* Osnabrück prensliği-psikoposluk bölgesi Protestanlar ve Katolikler arasında dönüşümlü olarak yönetilmesi kabul edildi, Protestan piskoposlar öğrenciler için Brunswick-Lüneburg'dan bir ev seçti.
* [[Bremen]] bağımsız bir şehir olarak ilan edildi.
* Yüzlerce Alman prensliğine, [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]]'nun aleyhine olmayacak şekilde, başka ülkelerle bağımsız bir şekilde antlaşma imzalaya bilme izin verildi.
* Palatinate, Elector Palatine Charles Louis (Frederick V'in oğlu ve varisi) ve Bavyera'lı Elector-Duke Maximilian arasında tekrar bölündü ve böylelikle Protestanlar ve Katolikler arasında da bölünmüş oldu. Rhine yakınlarına kadar Aşağı Palatinate'nin kontrolü Charles Louis'e, Kuzey Bavyera'da Yukarı Palatinate'nin kontorlü ise Maximilian'a verildi.
* Ticari sınırlar ve ticaret savaş durduktan sonra tekrar canlandı ve Rhine'de serbest deniz seferleri "bir derece" garanti altına alındı.
69. satır:
Yukarıda tartışılan Westphalia Barışının eleştirmenleri değildirler. Revizyonist tarihçiler ve uluslararası ilişkiler kuramcıları bazı noktaları tekrar tartışmaktadırlar:
# Hiçbir antlaşma egemenlikten bahsetmez. Üç ana katılımcı da daha önce (Fransa, İsveç, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu) zaten bağımsızdırlar, bu duruma açıklık getirmeye ihtiyaç yoktur.<ref name="Osiander"/> Bazı durumlarda Alman prenslikleri, Kutsal Roma İmparatoru'nun yasalarına göre ast olarak kalır.<ref name="IPM">Section 23</ref>
# Her bir Alman prensliği kendi yasal sistemi kurdu, Temyiz Mahkemesi olarak Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu kabul edildi, son kararı imparator kendisi verecektir. Ona getirilen dosyalar sonuçları son karadır ve alt mahkemeyi bağlamaktadır.<ref name="Osiander"/> İmparator, mahkeme kararlarında eğer prenslerin hatasını görürse onları azledebilecektir ve azletmiştir.<ref name="Osiander"/><ref name="Trossbach">Trossbach, Werner (1986) 'Furstenabsetzungen im 18. Jahrhundert' ''Zeitschrift fur historische Forschung'' Vol 13 pp. 425-54</ref>
# Her iki antlaşma özel durumlarda bozulabiliyordu, Fransa ve İsveç iç işlerine imparatoru karıştırmamaktadır.<ref name="Osiander"/>
| |||