Mihail Gorbaçov: Revizyonlar arasındaki fark

'''Mihail Sergeyeviç Gorbaçov''', ([[Rusça]] ''Михаи́л Серге́евич Горбачёв'', [[Ukraynaca]] ''Миха́йло Сергі́йович Горбачо́в'') (d. [[2 Mart]] [[1931]]), Rus siyasetçi. ve [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği]]'nin son lideri (1985-1991).

Gorbaçov'un [[perestroika]] (yeniden yapılanma) ve [[glasnost]] (açıklık) adını verdiği reform çalışmaları [[Soğuk Savaş]]'ı bitirdi; ancak bu reformlar [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi]]'nin ülkede politik üstünlüğünü kaybetmesine ve sonrasında da [[Sovyetler Birliği]]'nin dağılmasına neden oldu. 1990'da [[Nobel Barış Ödülü]]nü kazandı. [[Hakkında en çok eser yazılan ilk 100 kişi]] listesinde yer almaktadır ve hayatta olan tek [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği]] cumhurbaşkanıdırCumhurbaşkanıdır.

2 Mart 1931'de Kuzey [[Kafkasya]]'nın [[Stavropol]] bölgesinde Privolnoye köyünde doğdu. İlk tahsilini köyünde yaptı. 1952 senesinde [[Sovyetler Birliği Komünist Partisi]]'ne (SBKP) girdi. 1955'te Moskova Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Stavropol, [[Komsomol|Genç Komünistler Birliği]]'nde görev aldı. 1970'de Stavropol teşkilatı birinci sekreteri oldu. 1971'de SBKP Merkez Komitesi üyeliğine seçildi. 1978'de tarım sorumlusu olarak sekreteryaya girdi. 1979'da [[politbüro]] yedek üyesi, 1980'de de asil üyesi seçildi. [[Çernenko]]'nun 1985'te ölümü üzerine SBKP genelGenel sekreteriSekreteri oldu. Glasnost (açıklık) ve perestroika (yeniden yapılanma) politikalarıyla dünyada büyük yankılar uyandırdı. Ekim 1988'de devlet başkanlığı görevini de üstlendi.

Gorbaçov iktidara gelince aşırı [[alkol]] tüketimine ve yolsuzluklara karşı kampanya açtı. Halk ve Sovyet yöneticileri ile ilişkileri daha sıklaştırdı. Yönetici kadroyu gençleştirdi. Dış siyasette batıBatı ile daha yakın ilişkiler kurdu. ABD başkanıBaşkanı [[Reagan]] ile [[Cenevre]]'de zirve toplantısı yaptı. [[Silahsızlanma]], bilim, kültür, ve eğitim alanlarında bilgi alış verişi için anlaştı (1985).

1986'da [[Reykjavik]]'te, yeniden yapılan zirve görüşmesinde, silahların denetimi görüşüldü. Fakat ABD başkanıBaşkanı Reagan, [[Stratejik Savunma Girişimi|Yıldız Savaşları]] projesinden taviz vermediği için silahsızlanma görüşmesinden bir netice alınamadı.

1987'de iktisadi reformlardan ve dış siyasette izlenecek politikalardan bahsetti. Glasnost ve perestroika adı verilen reformlar [[Yüksek Sovyet]] meclisinde oy birliğiyle kabul edildi. Temmuz 1987'de Avrupa ve Asya'da yerleştirilmiş olan orta ve kısa menzilli füzelerin imha edilmesini kabul etti. 1987'de yayımladığı kitabında reformları geniş kapsamlı olarak açıkladı. [[Ekim Devrimi|Büyük Ekim Sosyalist Devrimi]]'nin 70. yıl dönümündeki konuşmasında, [[Josef Stalin]] ve [[Lev Troçki]]'yi eleştirdi. 8 Aralık 1987 tarihinde ABD Başkanı Reagan ile orta menzilli füzelerin imhası anlaşmasını imzaladı.

En önemli meseleleri SSCB'ye bağlı cumhuriyetlerdekiCumhuriyetlerdeki milliyetçi hareketler ve bağımsızlıklarını ilan etmeleri ile maden işçilerinin grevleri oldu. [[Azerbaycan]], [[Ermenistan]], [[Gürcistan]] ve [[Türkistan]]'da silahlı çatışmalar oldu. Doğu ve Batı Almanya birleşmesini kabul ederek ses çıkarmadı.

ABD başkanıBaşkanı [[George H. W. Bush]] ile 2-3 AralıktaAralık'ta [[Malta]] açıklarındaki bir savaş gemisinde görüştü. 9 Eylül 1990'da [[Helsinki]]'de Bush ile tekrar görüştü ve Amerika Birleşik Devletleri'nden ekonomik yardım istedi. Aralık 1990'da [[Nobel Barış Ödülü]]'nü kazandı.

1990 yılının sonlarında [[Sovyetler Birliği]]'nin tüm cumhuriyetlerineCumhuriyetlerine yenilenmiş'Yenilenmiş birlikBirlik federasyonuFederasyonu' için referandum çağrısında bulundu. Sovyet liderinin bu çağrısına, 9 cumhuriyetCumhuriyet olumlu yanıt verdi. 17 Mart 1991 tarihinde [[Rusya SFSC]], [[Belarus SSC]], [[Ukrayna SSC]], [[Kazakistan SSC]], [[Kırgızistan SSC]], [[Tacikistan SSC]], [[Türkmenistan SSC]], [[Özbekistan SSC]] ve [[Azerbaycan SSC]]'nde, [[Sovyetler Birliği]]'nin korunması konusunda referandum ([[Sovyetler Birliği Referandumu 1991]]) düzenlendi. %80 katılımın olduğu referandumda, halkın % 77'si Sovyetler Birliği'nin korunması yönünde oy kullandı. Diğer altı cumhuriyetteCumhuriyette ise merkeziMerkezi hükümetlerHükümetler oylamayı reddetmesine rağmen, yerel Sovyet konseyleri seçim sandıkları kurdu ve bu ülkelerde de birlik lehine sonuç çıktı.

Sosyalist rejimi isteyenler ile kapitalist rejimi isteyenler arasında zor günler geçirmekteydi. 19 Ağustos 1991 tarihinde birliğinBirliğin dağılmasına karşı [[KGB]] ve ordunun desteğini alan en yakın arkadaşı olan [[Gennadi Yanayev]] ve 8 arkadaşından meydana gelen İhtilal Komitesi, Gorbaçov'a karşı darbe yaptı. Yapılan darbe başarısızlıkla sonuçlandı. Darbecilerin bazıları yurt dışına kaçtı. Darbe girişimi Mart 1991'de yapılan referanduma göre, 20 Ağustos'ta yapılması planlanan yenilenmişYenilenmiş birlikBirlik anlaşmasınınAnlaşmasının iptal edilmesine sebep oldu. 22 Ağustos 1991 tarihinde Gorbaçov, devletDevlet başkanlığınıBaşkanlığını tekrar eline geçirdi. Daha önce kendisine karşı en büyük rakip olarak bilinen [[Rusya Federasyonu]]'na seçilen [[Yeltsin]] ise, darbede Gorbaçov'u en çok destekleyenlerden olarak darbenin kısa sürede bastırılmasına yardımcı oldu. Ancak bu durum Yeltsin'in güçlenmesine, Gorbaçov'un gücünü kaybetmesine yol açtı. Bu durum 1991 yılı sonuna doğru hız kazandı. Sovyetlerden ayrılan 11 devlet, 8 AralıktaAralık'ta bir araya gelerek [[Bağımsız Devletler Topluluğu]]'nu (BDT) oluşturdu. Bu durum Gorbaçov'u tamamen yetkisiz bıraktı. Bunun üzerine 25 Aralık 1991 tarihinde televizyona çıkarak; ''Görevimi kaygı içinde ama umutla bırakıyorum. Herkese iyi şanslar diliyorum.'' diyerek görevinden istifa etti. Bundan sonra emekliye ayrılarak çeşitli basın yayın organlarında yorumculukla meşgul oldu.