|
'''Seçilim değeri''' (''İngİngilizce: fitness''), kimi Türkçe kaynaklarda "'''uyum başarısı'''" ya da "'''uyum gücü'''" olarak da geçmektedir, (genelde [[popülasyon genetiği]]nde '''w''' olarak ifade edilir) [[Evrim|evrim kuramında]] önde gelen merkezi bir fikirdir. Hem [[genotip]]e göre, hem de [[fenotip]]e göre tanımlanabilir. Her iki durumda da, hayatta kalma ve üreme kabiliyetini açıklar ve belirgin genotip veya fenotipteki ortalama bir bireyin, bir sonraki neslin [[gen havuzu]]na yaptığı katkının ortalamasına eşittir. Eğer belirli bir [[gen]]i etkileyen [[alel]]ler arasında farklılıklar mevcutsa, o zaman alellerin frekansları da nesiller boyunca değişim gösterecektir; daha yüksek seçilim değerine sahip olan aleller, daha yaygın hale gelirler. İşte bu sürece, [[doğal seçilim]] denir.
Bir bireyin seçilim değeri, onun [[fenotip]]ine bağlı olarak belirtilir. Fenotip, hem genler hem de çevre tarafından etkilendiği için, aynı genotipteki farklı bireylerin seçilim değerleri, eşit olmak zorunda olmayıp bireylerin yaşadıkları ortama bağlıdır. Ancak, genotipin seçilim değeri ortalama bir nitelik olduğundan, o genotipteki tüm bireylerin üretkenlik neticelerini yansıtır.
[[Toplam seçilim değeri]] (''İngİngilizce: inclusive fitness''), bir bireydeki alelin, aynı aleli paylaşan diğer bireylerin de hayatta kalma ve/veya üremelerini teşvik edici yeteneği içeren ve bu bireylerin farklı alele sahip bireylere karşı tercih edildiği bireysel eğilimden farklılaşır. Toplam seçilim değerinin veya diğer adıyla kapsamlı uyumluluğun bir mekanizması da [[akraba seçilimi]]dir.
== Seçilim değeri doğal bir eğilim ==
Seçilim değeri, genellikle yavruların gerçek sayısından ziyade, bir eğilim ya da olasılık olarak tanımlanmaktadır. Örneğin ; Maynard Smith’e göre , "Seçilim değeri, bir bireyin değil , bir bireyler sınıfının özelliğidir – örneğin, belli bir lokus üzerindeki A aleli için homozigot. Bu nedenle, 'beklenen yavru sayısı', tek bir bireyin ürettiği sayı değil, ortalama olan sayıdır. Eğer havada asılı kalma genine sahip ilk bebeğe, bebek arabasındayken yıldırım çarpmış olsaydı; bu, yeni genotipin düşük bir seçilim değerine sahip olduğunu kanıtlamaz ama o çocuğun şanssız olduğu anlamına gelirdi.<ref>Maynard-Smith, J. (1989) ''Evolutionary Genetics'' ISBN 0198542151</ref> Eş değerli olarak, bir x dizisi [[fenotip]]ine sahip bireyin seçilim değeri, s(x) olasılığıdır olup bu birey, bir sonraki nesilin ebeveyn grubuna seçilmiş olarak dahil olacaktır".<ref>Hartl, D. L. (1981) ''A Primer of Population Genetics'' ISBN 0878932712</ref>
== Seçilim değerinin ölçülmesi ==
* [http://plato.stanford.edu/entries/fitness/ Stanford Encyclopedia of Philosophy entry]
[[Kategori:EvrimBiyolojik evrim]]
[[Kategori:Popülasyon genetiği]]
[[Kategori:Evrimsel biyoloji]]
|
