Peşkir: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yeni sayfa: "'''Peşkir''', büyük mendil biçiminde pamuk veya keten kumaştan yapılan bez veya ince, geniş havlu. ==Kökeni== Farsça "pişgir" kelimesinden dilimize geçmişti..."
 
kDeğişiklik özeti yok
2. satır:
 
==Kökeni==
[[Farsça]] "pişgir" kelimesinden dilimize geçmiştir. osmanlı[[Osmanlı dönemindeDevleti|Osmanlı dönemi]]nde de saraydaki havuların temizliğine bakan görevliye "Peşkir Ağası" veya "Peşgir Gulamı" denilmekteydi ve 1833 senesine kadar varlığını sürdürdü.<ref>[http://arsiv.sabah.com.tr/2001/01/11/p12.html Sabah - Peşkir ve nezaket - 11 Ocak 2001]</ref> Osmanlı'nın hakim olduğu özellikle Balkan coğrafyasında günümüzde halen havlu anlamında da kullanılmaktadır.
 
==Yapımı==
Peşkir, dokunması için özel olarak düzenlenen tezgahlarda, pamuk, keten gibi yapılacağı türdeki kumaşın ipliklerinin dokunmasıyla hazırlanır.<ref>[http://www.milliyet.com.tr/peskir-kadinlarin-elinde-yeniden-hayat-eskisehir-yerelhaber-1645060/ Milliyet - "Peşkir" Kadınların Elinde Yeniden Hayat Buluyor - 13 Kasım 2016]</ref> Süslenmesi için sırma ve sim gibi malzemeler de kullanılabilir. Özellikle [[Manisa bezi]] gibi yörelere özgü kumaştan da üretilmekteydi.
 
==Kullanımıİşlevi==
Peşkir genelliklpe yemek yerken kullanılan bir çeşit bezdir. Yemek sonrasında ellerin ve ağzın kurulanması için kullanılır. Bazı bölgelerde büyük ve geniş olması nedeniyle bir nevi mutfak önlüğü şeklinde de kullanılmaktadır.<ref>[http://karasam.giresun.edu.tr/fileadmin/user_upload/raporlar/004.pdf Urum giysileri]</ref> Peşkir ayrıca sofraya getirilen sıcak çanak ve tencerelerin taşınmasında da kullanılmaktaydı.<ref>[http://www.hurriyet.com.tr/peskirden-kagit-peceteye-4462830 Hürriyet - Peşkirden kağıt peçeteye - 24 Mayıs 2006]</ref> Ayrıca yemekten keyif alındığını göstermek için yemek sonrasındaki kahve ikramında omuza atılması da adettendi. Ayrıca seyyar satıcıların da omuzlarında peşkirle gezdikleri bilinmektedir.<ref>[http://www.hurriyet.com.tr/raki-kebapla-da-balikla-da-icilmez-22007427 Mehmet Yaşin - Rakı, kebapla da balıkla da içilmez]</ref>
 
==Argo kullanımı==
Peşkir kelimesinin argodaki kullanımı ise tuvalette veya hamamda kurulanma işlerine atıfla yapılır ve "ibrikçi" ifadesi gibi "peşkirci" veya "peşkir tutucu" ifadeleri bu bağlamda hakaretamiz biçimde de kullanılır. Bazı iskambil oyunlarında "el almaz" tabir edilen oyun şeklini ifade için de kullanılır.
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Peşkir" sayfasından alınmıştır