Cumhuriyetçi Parti (Amerika Birleşik Devletleri): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k Sabit eksik parantez
düzeltme AWB ile
1. satır:
{{Diğer anlamı|Cumhuriyetçi Parti (anlam ayrımı)}}
{{Siyasi parti bilgi kutusu
| isim = Cumhuriyetçi Parti (Amerika Birleşik Devletleri)
| isim = {{PAGENAME}}
| kısaltma = GOP
| amblem = [[Dosya:Logo-GOP.png|250px|Cumhuriyetçi Parti logosu]]
| ülke = ABD
| colorcode = #DE0100
45. satır:
'''Cumhuriyetçi Parti''' (İngilizce: '''Republican Party'''), [[Amerika Birleşik Devletleri]]'ndeki iki büyük partiden biri. Diğeri [[Demokratik Parti (ABD)|Demokratik Parti]]'dir. Genelde izlediği siyaset muhafazakar sağ olarak tanımlanabilir.
 
[[1994]] yılından beri Temsilciler Meclisi ve Senato seçimlerinde çoğunluğu elinde tutan Cumhuriyetçi Parti'nin 2006 seçimlerinde büyük bir yenilgiye uğradığı gözlendi. [[2000]] yılında Cumhuriyetçi aday [[George W. Bush]]'un başkan seçilmesinden sonra Cumhuriyetçi Parti 6 yıl süreyle [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin hem yasama hem de yürütme kollarına egemen olmuştu. [[2007]] yılında yasama kolu Demokratik Parti'nin eline geçerken, [[2008]] yılındaki başkanlık seçimleriyle iktidarı Demokratik Parti'ye kaptırmışlardır.
 
== Tarihçe ==
Cumhuriyetçi Parti, [[19. yüzyıl]]ın ortalarında [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de köleliğin büyük bir tartışma konusu olduğu bir ortamda doğdu. Kölelik tarımın egemen olduğu güney eyaletlerinde yaygındı. Sanayinin egemen olduğu kuzey eyaletlerinde kölelik yasaklanmıştı. Daha önce kurulmuş olan [[Demokratik Parti (ABD)|Demokratik Parti]] köleliği savunan Güneyli üyeleri ile köleliğe karşı çıkan kuzeyli üyeleri arasında ikiye ayrılmıştı. Cumhuriyetçi Parti [[1854]] yılında güney eyaletlerinin köleliği yayma çabalarını önlemek amacıyla kuruldu. [[1860]] yılında ilk defa Cumhuriyetçi Parti'nin adayı [[Abraham Lincoln]] başkan seçildi ve kısa bir süre sonra [[Amerikan İç Savaşı]] patlak verdi. [[Amerikan İç Savaşı|İç Savaşı]] [[Abraham Lincoln]] önderliğindeki kuzeylilerin kazanmasıyla kölelik sona erdi ve [[19. yüzyıl]]ın geri kalan bölümünde Cumhuriyetçi Parti siyah Amerikalıların oylarını kolayca kazanmaya devam etti.<ref>Partinin [[Radikal Cumhuriyetçiler|Radikal]] kanadı 1865-1877 [[Yeniden yapılanma dönemi (1865-1877)|Yeniden yapılanma dönemi]] süresince iktidarda olacaktır.</ref> Fakat [[20. yüzyıl]] başlarında Amerikan siyasetinde büyük değişiklikler oldu. [[Demokratik Parti (ABD)|Demokratik Parti]]'den seçilen başkan [[Franklin D. Roosevelt]]'in işçilere ve orta gelirli kesime verdiği haklar [[Demokratik Parti (ABD)|Demokratik Parti]]'yi liberal sol bir çizgiye oturttu.
 
Cumhuriyetçi Parti ise muhafazakar kesimin savunucusu konumuna geldi. Partinin güneydeki tabanı büyüdü. Cumhuriyetçi Parti, Başkan [[Richard Nixon]]'un [[Watergate skandalı]] sonucu [[1974]] yılında başkanlıktan istifa etmesiyle büyük bir yara almasına rağmen Cumhuriyetçi Başkan [[Ronald Reagan]]'ın başkanlığı döneminde tekrar başarıya ulaştı.
 
== İzlediği yol ==
57. satır:
 
== Günümüzdeki durumu ==
[[Irak]]'ta [[2003]] yılından beri süregelen Amerikan ağırlıklı müdahelenin başarısızlığı Amerikan halkının Cumhuriyetçi Parti'ye olan desteğine zarar vermiştir. [[2004]] yılında [[George W. Bush]] ikinci bir defa başkanlığa seçilmiş olmasına rağmen kamuoyu yoklamalarında desteğinin büyük oranda düştüğü gözlenmektedir. Kongre'de Cumhuriyetçi Parti üyelerin karışmış olduğu yolsuzluk skandalları da partiye büyük zarar verdi. [[7 Kasım]] [[2006]] tarihinde yapılan ara seçimlerde Cumhuriyetçi Parti'nin büyük bir yenilgiye uğradığı gözlendi. Hem senato hem de Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğunu kaybeden Cumhuriyetçi Parti, 2008 Seçimlerinde kaybederek yönetimi [[Demokrat Parti]], [[Barack Obama]] ile devralmıştır.
 
== Kaynakça ==