Vikipedi

Hazar Gölü: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Acar54 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
4.398 değişiklik
madde genişletme
düzeltme AWB ile
29. satır:
Göl dünyanın en uzun [[fay|kırık hattı]] üzerinde bulunur. Afrika doğusundaki tektonik gölleri oluşturan, [[Büyük Rift Vadisi|Rift sistemi]] üzerindedir. Kızıldeniz, Akabe Körfezi, Lüt gölü, Şeria Oluğu, üzerinden Amik Ovası'na ulaşan kırık sistemi, [[Doğu Anadolu Fay Hattı]]'na ulaşır. Doğrultu atımlı fay olan bu sistemi yatay ve düşey yönde yerkabuğu hareketlerine neden olur. Oluşan çökmeler sonucu oluşan çukurlukta Hazar Gölü oluşmuştur<ref name=BRCK>{{web kaynağı|soyadı1=BİRİCİK|ad1=Prof. Dr. Ali Selçuk|başlık=HAZAR (GÖLCÜK) GÖLÜ DEPRESYONU |url=http://dergipark.gov.tr/download/article-file/198845|yayıncı=dergipark.gov.tr/|erişimtarihi=05 Şubat 2017}}</ref>
== Temel özellikleri ==
Uzunluğu 20 &nbsp;km, genişliği 5-6 5–6&nbsp;km civarında, kabaca elips şeklindedir. Türkiye'nin en derin göllerinden biridir.En derin kısım kuzeydoğu ucunda yaklaşık 213 m'dir<ref>[http://www.mmfdergi.gazi.edu.tr/2008_1/DERGI%202008%20V23%20NO1%20_sayfa%20119-127_.pdf HAZAR GÖLÜ SU KALİTESİNİN FİZİKSEL VE İNORGANİK-KİMYASAL PARAMETRELER AÇISINDAN İNCELENMESİ]</ref>. Göl derinliği hakkında belirsizlik vardır<ref>{{web kaynağı|başlık=Hazar Gölü – ELAZIĞ|url=http://www.turkiyesulakalanlari.com/hazar-golu-elazig/|yayıncı=turkiyesulakalanlari.com|erişimtarihi=05 Şubat 2017}}</ref>. Gölde araştırma yapan E. Huntington derinliği 213 m bulmuştur. DSİ 152 m bulmuştur. 1987'de yapılan araştırmada en derin yer 80 m olarak tespit edilmiştir<ref name=BRCK/>.
 
Hazar Gölü, Doğu Anadolu Bölgesinde, Elazığ'ın 20 &nbsp;km GD yönünde, Güneydoğu Toros Dağlarının arasına yerleşmiştir. Kuzeyinde Mastar Dağı (1724 m), Çelembik Dağı (1747 m), güneyinde Hazarbaba Dağı (2347 m) ile çevrelenmektedir. Doğusunda önemli bir yükselti olamayan gölün batısında kuşakçı Dağı (1908 m) bulunur. Denizden 1248 m yüksekte olan gölün alanı 81 &nbsp;km²'dir. Gölün yağış havzası 277 &nbsp;km²'dir<ref name=BRCK/>.
 
Göle Kürk Çayı, Zıkkım Deresi ve pek çok küçük akarsu önemli miktarda su boşaltır. 36 m³/sn'lik debiye sahip Kavak Çayı 1957 yılında göle kanalize edilmiş, göl önemli miktarda su kazanmıştır<ref name=BRCK/>.
 
Yarıkurak bir sahada yer alan gölde seviye değişmeleri görülmektedir. En alçak seviye Aralık ayı, en yüksek seviyeye Haziran ayıdır. Yıllık ortalama 41 &nbsp;cm seviye farkı görülmektedir. Uzun yıllar farkı ise 156 &nbsp;cm olarak tespit edilmiştir.
 
Göl yüzeyinin 28 m altından açılan kanallarlar ile oluşturulan Hazar I ve Hazar II<ref>http://www.eie.gov.tr/HES/index.aspx</ref> HES'leri de gölden önemli miktarda su çıkışına neden olmaktadır. Bu çıkışı karşılamak üzere Kavak Çayı göle yönlendirilmiştir. Ayrıca göl doğusundaki alüvyal dolgu alanından, [[Dicle Nehri]]'ne yeraltı sızıntısı mevcuttur.<ref name=BRCK/>.
 
Gideğeni olmayan gölün suları hafif sodalı ve tuzludur. Yağışlar ve akarsulardan göle karışan üst kısımdaki sular tarımsal sulamaya uygundur.
48. satır:
Gölün güney kıyısından Diyarbakır-Kurtalan demiryolu geçer.
 
Gölden su çeken Hazar I ve II Hesler, son yıllardaki seviye düşüklüğü nedeniyle atıl durumdadır. Bu sistemi de kullanarak [[Pompa depolama hidroelektrik]] projesi geliştirilmiştir<ref>{{web kaynağı|başlık=Hazar gölü can suyu ve pompaj depolamalı hes projesi|url=http://enerjienstitusu.com/2011/12/07/hazar-golu-can-suyu-ve-pompaj-depolamali-hes-projesi/|yayıncı=enerjienstitusu.com|erişimtarihi=05 Şubat 2017|tarih=07/12/2011}}</ref>. Bu sistemde hidroelektriğin fazla üretildiği saatlerde Keban barajından su Hazar Gölü'ne pompalanacak, elektrik ihtiyacı olduğunda göldeki fazla su Karakaya Barajı'na kanalize edilerek yeniden elektrik üretilecektir.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hazar_Gölü" sayfasından alınmıştır